World Weather Network: Η παγκόσμια ψηφιακή πλατφόρμα καλλιτεχνικής δημιουργίας για την κλιματική κρίση

Ο οργανισμός ΝΕΟΝ συμμετέχει στο World Weather Network, μία πρωτοποριακή συμμαχία φορέων από 28 χώρες στο πεδίο των εικαστικών τεχνών, για τη δημιουργία μιας παγκόσμιας ψηφιακής πλατφόρμας καλλιτεχνικής δημιουργίας σχετικά με την παγκόσμια κλιματική κρίση.

Το World Weather Network είναι ένα δίκτυο «μετεωρολογικών σταθμών» που δημιουργούνται από 28 ανεξάρτητους πολιτιστικούς οργανισμούς σε 28 χώρες του κόσμου και σε ετερόκλητα σημεία όπως ωκεανοί, έρημοι, βουνά, αγροτικές εκτάσεις, τροπικά δάση, αστεροσκοπεία, φάροι και πόλεις. Μέσω του δικτύου, καλλιτέχνες, συγγραφείς και επιστήμονες θα μοιράζονται «μετεωρολογικά δελτία» με τη μορφή εικόνων, αφηγήσεων, παρατηρήσεων σχετικά με τις τοπικές καιρικές συνθήκες από τα διάφορα σημεία του κόσμου.

Δημιουργείται μια νέα παγκόσμια πλατφόρμα, που εκφράζει φωνές και απόψεις σχετικά με την επείγουσα κατάσταση της κλιματικής αλλαγής και καλεί τη διεθνή κοινότητα να δει, να ακούσει, να μάθει και να δράσει. Διασυνδέοντας καλλιτέχνες, συγγραφείς, επιστήμονες και περιβαλλοντολόγους, το World Weather Network συγκεντρώνει διαφορετικές όψεις και τρόπους κατανόησης των καιρικών συνθηκών σε διαφορετικές τοποθεσίες και γλώσσες ανά τον κόσμο.

112, Climate Tone 

Στο πλαίσιο του World Weather Network, ο ΝΕΟΝ παρουσιάζει το πρόγραμμα 112, Climate Tone, εκπέμποντας από την Ελλάδα ένα σήμα κινδύνου για την κλιματική αλλαγή και την περιβαλλοντική κρίση. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει 3 διαφορετικούς «μετεωρολογικούς σταθμούς» – ηχητικό, φωτογραφικό και συνομιλιών (podcast) – που θα τροφοδοτούν τακτικά με υλικό την ψηφιακή πλατφόρμα του World Weather Network.

Το 112 είναι ο πανευρωπαϊκός αριθμός επικοινωνίας και ενημέρωσης για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, που όλο και συχνότερα συνδέονται με την κλιματική αλλαγή. Ο ηχητικός τόνος που συνοδεύει τον συναγερμό προειδοποιεί και ταυτόχρονα υπενθυμίζει τη γενικευμένη κατάσταση κινδύνου που βρίσκεται το περιβάλλον παγκοσμίως.

Στο πρόγραμμα 112, Climate Tone συμμετέχουν με νέες αναθέσεις ο μουσικός και συνθέτης Σταύρος Γασπαράτος και η φωτογράφος Ναταλία Τσουκαλά. Επιστημονικός σύμβουλος είναι ο καθηγητής Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας στο ΑΠΘ και βασικός συγγραφέας στο κεφάλαιο 6 της έκθεσης της διεθνούς Διακυβερνητικής επιτροπής για το κλίμα το 2021, Πρόδρομος Ζάνης, ο οποίος θα συμβάλει στην ανάπτυξη των μετεωρολογικών σταθμών του προγράμματος.

Ο ηχητικός σταθμός δημιουργείται από τον μουσικό και συνθέτη Σταύρο Γασπαράτο για να διερευνήσει και να ξεδιπλώσει ένα συσχετισμό του ήχου με τρέχοντα κλιματικά δεδομένα που καταγράφονται από μετεωρολογικούς σταθμούς στην Ελλάδα. Εξερευνώντας την εμπειρία ακρόασης ενός ήχου κινδύνου, συναγερμού, ως πράξη έναρξης ομόκεντρων κυματισμών που αφυπνίζουν το αισθητηριακό μας πεδίο στον άξονα του χρόνου παράγοντας συνεκδοχικές σκέψεις και αυτόματα νοήματα, ο Σταύρος Γασπαράτος θα δημιουργήσει μία μηχανή ήχου που θα κινητοποιεί σχετικά με τα τρέχοντα κλιματικά δεδομένα και την κλιματική κρίση. Ένας τόνος κινδύνου για το κλίμα.

Ο φωτογραφικός σταθμός δημιουργείται από τη φωτογράφο Ναταλία Τσουκαλά για να καταγράψει τους μετασχηματισμούς του τοπίου της γης στην Ελλάδα από τα δίκτυα παραγωγής και διανομής ενέργειας, λογαριάζοντας τη βιομηχανία της ενέργειας ως κεντρική παράμετρο για την κλιματική αλλαγή σε παγκόσμιο επίπεδο. Από τα εργοστάσια στην ελληνική περιφέρεια και την ύπαιθρο έως το καθημερινό τοπίο της πόλης όπως το διαμορφώνουν οι τρόποι κατανάλωσης ενέργειας, η Ναταλία Τσουκαλά θα δημιουργήσει ένα φωτογραφικό αρχείο για να ξεδιπλώσει αυτή την αφήγηση στον τόπο μας παράλληλα με εικόνες που θα αποτυπώνουν τον καιρό καθημερινά: Ελλάδα 2022

Οι συνομιλίες (podcasts) είναι ένα σύνολο ηχογραφήσεων που εκπέμπουν ένα μήνυμα από το τοπικό προς το διεθνές, η Ελλάδα από τη λεκάνη της Μεσογείου στέλνει τόνο κινδύνου στο παγκόσμιο οικοσύστημα. Για το σκοπό αυτό, με επιστημονικό σύμβουλο τον Πρόδρομο Ζάνη, επιστήμονες, φορείς, οργανισμοί και ομάδες με εστίαση σε θέματα περιβάλλοντος και κλιματικής αλλαγής θα προσκληθούν να συμμετέχουν.

Η επιμελητική ομάδα του ΝΕΟΝ αποτελείται από τους Φάνη Καφαντάρη, Ιωάννα Μίμη και Andrew Spyrou. Σύμφωνα με τους επιμελητές: «Το πρόγραμμα 112, Climate Tone δημιουργεί ιδιότυπους εικαστικούς μετεωρολογικούς σταθμούς που κοιτούν από την τοπική κλίμακα στην παγκόσμια. Προέρχονται από αυτή. Μέσα από συνομιλίες με επιστήμονες και ερευνητές του τόπου μας, διαβάζοντας τον τρόπο που συμμετέχει ο εξοπλισμός του τόπου στο δίκτυο του κόσμου, το πρόγραμμα 112, Climate Tone επιχειρεί μία καταγραφή του ‘τώρα’ στη γεωγραφική μας ζώνη επιδιώκοντας τη συμβολή του στον παγκόσμιο διάλογο για το κλίμα».

Η ψηφιακή πλατφόρμα World Weather Network ξεκινά να εκπέμπει την Τρίτη 21 Ιουνίου, μία μέρα-ορόσημο για τη Γη: η μεγαλύτερη μέρα στο βόρειο ημισφαίριο και αντίστοιχα η μικρότερη μέρα στο νότιο ημισφαίριο.

Η έναρξη του προγράμματος σηματοδοτείται από την παρουσίαση ενός κοινού “special report” που έχει δημιουργηθεί από όλους τους συμμετέχοντες φορείς. Ένα βίντεο που αποτελεί ένα παράθυρο στον κόσμο και παρουσιάζει τις τοπικές καιρικές συνθήκες σε όλες τις χώρες του δικτύου σε μια συγκεκριμένη στιγμή.

Παράλληλα, θα δημιουργηθούν ειδικές αναφορές από συγγραφείς από διάφορες περιοχές, με ανάθεση από το London Review of Books, που θα παρουσιάζονται στην πλατφόρμα ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Περισσότερα για την πλατφόρμα World Weather Network worldweathernetwork.org

Πληροφορίες στο neon.org.gr

Στην πλατφόρμα World Weather Network συμμετέχουν 28 ανεξάρτητοι πολιτιστικοί οργανισμοί:

ARTANGEL, London

ARTINGENIUM, San Sebastián

ART JAMEEL, Dubai

ARTSONJE CENTER, Seoul

BUNDANON, New South Wales

DHAKA ART SUMMIT, Bangladesh

ENOURA OBSERVATORY, Japan

NICOLETTA FIORUCCI FOUNDATION, Grasse

FOGO ISLAND ARTS, Newfoundland

FONDAZIONE SANDRETTO RE REBAUDENGO, Torino

HOLT-SMITHSON FOUNDATION, New Mexico

ICELANDIC ARTS CENTRE, Reykjavik

IHME HELSINKI / PRO ARTE FOUNDATION, Helsinki

KHOJ, New Delhi

MALI, Lima

MCAD, Manila

NEON, Athens

NGO, Johannesburg

WAAG, Amsterdam

RUYA FOUNDATION, Iraq

SAHA, Istanbul

SOPHIA POINT, Guyana

TERRA FOUNDATION, Comporta

TE TUHI, Aotearoa / New Zealand

UCCA, Beijing / Qinhuangdao

YINKA SHONIBARE FOUNDATION, Lagos / Ijebu

32 DEGREES EAST, Uganda

Για τους συντάκτες

Ο Σταύρος Γασπαράτος (γ. 1975, Πάτρα) είναι καλλιτέχνης, μουσικός και συνθέτης. Εκτός από τα σόλο έργα του, συνθέτει μουσική για χορό, θέατρο και κινηματογράφο.

Οι συνθέσεις του έχουν παρουσιαστεί στα πιο σημαντικά θέατρα και συναυλιακούς χώρους στην Ελλάδα (συμπεριλαμβανομένου του αρχαίου θεάτρου της Επιδαύρου, του Ωνάσειου Πολιτιστικού Κέντρου, του Μεγάρου Μουσικής κ.λπ.) καθώς και στο Λονδίνο, Παρίσι, Νέα Υόρκη, Λ.Α., Σεντ Λούις, Μακάο, Ρώμη, Νάπολη, Βερολίνο, Ντίσελντορφ, Μόναχο, Τορόντο, Σόφια, Άμστερνταμ και άλλα. Έχει συνθέσει μουσική για περισσότερες από 130 παραγωγές και θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους και παραγωγικότερους συνθέτες της νέας ελληνικής γενιάς.

Ο Γασπαράτος συνθέτει μινιμαλιστική, ορχηστρική και πειραματική μουσική καθώς και ηχητικές εγκαταστάσεις. Από το 2017 είναι καλλιτεχνικός συντονιστής του Εργαστηρίου Transmedia της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ενώ το 2019 διορίστηκε Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου. www.stavrosgasparatos.com

Η Ναταλία Τσουκαλά (γ. 1980, Αθήνα) σπούδασε φωτογραφία στην Focus στην Αθήνα και στο Nottingham Trent University της Αγγλίας. Από το 2005 εργάζεται ως ελεύθερος επαγγελματίας φωτογραφίζοντας σπίτια, πορτραίτα, νεκρά φύση, art performances κ.α. Συνεργάζεται με τον Οργανισμό ΝΕΟΝ, το Okeanos Foundation, το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος, το Μουσείο Μπενάκη, καθώς και με άλλα έγκριτα πολιτιστικά ιδρύματα στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Το 2012 και για περίπου έναν χρόνο, διέσχισε με παραδοσιακά μέσα πλοήγησης τον Ειρηνικό Ωκεανό, ως ο επίσημος φωτογράφος της αποστολής «Te Mana O Te Moana». Στόχος της αποστολής ήταν η ευαισθητοποίηση και η προαγωγή λύσεων βιώσιμης ανάπτυξης για τον Ειρηνικό, μέσω της διασύνδεσης παραδοσιακών προγονικών αρχών και τρόπων πλοήγησης με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Έχει συμμετάσχει σε πολλά projects ανά τον κόσμο και έχει πάθος να ταξιδεύει και να καταγράφει την φύση σε όλες τις μορφές της. Ζει και εργάζεται στην
Ελλάδα. www.nataliatsoukala.com

Ο Πρόδρομος Ζάνης είναι Καθηγητής στο Τομέα Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας, Τμήμα Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ (1992). Έλαβε Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης (MSc) στις Ατμοσφαιρικές Επιστήμες το 1994 (Σχολή Περιβαλλοντικών Επιστημών, University of East Anglia, Αγγλία) και Διδακτορικό (PhD) στις Επιστήμες της Φύσης το 1999 (Τμήμα Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας, Ινστιτούτο Γεωγραφίας, Πανεπιστήμιο Βέρνης, Βέρνη, Ελβετία).

Είναι κύριος συγγραφέας (Lead Author) στο κεφάλαιο 6 της έκτης έκθεσης αξιολόγησης της Ομάδας Εργασίας Ι (WGI) της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (Intergovernmental Panel on Climate Change – IPCC), Μέλος της Ειδικής Επιστημονικής Επιτροπής για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και μέλος της Εθνικής Επιτροπής για την αντιμετώπιση της ερημοποίησης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων. husers.auth.gr/~zanis

Ο Πολιτιστικός και Αναπτυξιακός Οργανισμός κοινής ωφέλειας ΝΕΟΝ ιδρύθηκε το 2013 από το συλλέκτη και επιχειρηματία Δημήτρη Δασκαλόπουλο. Ο ΝΕΟΝ φιλοδοξεί να φέρει το σύγχρονο πολιτισμό κοντά στο σύγχρονο πολίτη, αναδεικνύοντας τη δυνατότητα της καλλιτεχνικής δημιουργίας να αφυπνίσει, να συγκινήσει, να παρακινήσει. Συγχρόνως, επιδιώκει να συμβάλει στην ευρύτερη προσπάθεια αναβάθμισης της πόλης και της καθημερινότητας του πολίτη. Να συμβάλει στην αποκατάσταση της σχέσης του πολίτη με τη λειτουργία και τα δρώμενα της πόλης του.

Ο ΝΕΟΝ δεν περιορίζεται σε ένα μόνον χώρο. Έδρα του είναι ολόκληρη η πόλη, το ευρύτερο αστικό περιβάλλον. Είναι ένας ζωντανός και ενεργός συνομιλητής με την κοινωνία, τους θεσμούς και το κοινό.

Ο ΝΕΟΝ υλοποιεί τους στόχους του μέσα από εκθέσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, εκδηλώσεις και συζητήσεις, προγράμματα χορηγιών και υποτροφιών και τη δημιουργία ενός δικτύου διεθνών συνεργασιών και ανταλλαγών. Ο ΝΕΟΝ συμπράττει με θεσμικούς φορείς πολιτισμού και ενισχύει τη δραστηριότητα δημοσίων και ιδιωτικών φορέων με σκοπό τη διάδοση της σύγχρονης τέχνης. Ο ΝΕΟΝ επιδιώκει να αναδείξει τον πολιτισμό ως βασικό μοχλό προόδου και ανάπτυξης.