Τι είναι εν τέλει αυτό το ουρικό οξύ και τι πρέπει να προσέξω;

Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε γύρω από το ουρικό οξύ και ίσως δεν γνωρίζατε μέχρι τώρα.

Η υπερουριχαιμία είναι μία κλινική κατάσταση, που χαρακτηρίζεται από αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα.

Μα τι είναι εν τέλει αυτό το ουρικό οξύ; Το ουρικό οξύ είναι προϊόν του καταβολισμού των πουρινών, οι οποίες είναι πρωτεινικές βάσεις, που υπάρχουν στα νουκλεϊκά οξέα του σώματος, δηλαδή στο DNA και το RNA. Επιπλέον, υπάρχει και σε πρωτεϊνούχες τροφές όπως το κρέας και το ψάρι. Το ουρικό οξύ, λοιπόν, υπάρχει φυσιολογικά στον ορό του αίματος, προερχόμενο είτε από την κατανάλωση διαφόρων τροφών, υψηλών σε πουρίνες, είτε από τη διάσπαση μυϊκής μάζας ή μορίων DNA εντός του ανθρώπινου οργανισμού.

Ωστόσο, υπάρχει ένα συγκεκριμένο εύρος τιμών, στις οποίες πρέπει να κυμαίνεται το ουρικό οξύ στο αίμα. Οι τιμές αυτές είναι 3.5-7.2 mg/dL για ενήλικες άνδρες και μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, και 2.6-6.0 mg/dL για προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και παιδιά. Τιμές ανώτερες των προαναφερθέντων ορίων αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ουρικής αρθρίτιδας και δημιουργίας λίθων στα νεφρά.

Για τον παραπάνω λόγο, οι τιμές αυξημένου ουρικού οξέος θα πρέπει να ελέγχονται και να αντιμετωπίζονται καταλλήλως, για αποφυγή πολύ σοβαρότερων προβλημάτων υγείας. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι αυξημένες τιμές ουρικού οξέος στο αίμα, κατά πάσα πιθανότητα είναι ασυμπτωματικές και γι’αυτό το λόγο, κρίνεται απαραίτητος ο ετήσιος – αν όχι εξάμηνος – αιματολογικός έλεγχος, ειδικότερα όταν συνυπάρχουν κι άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπως υπέρταση, παχυσαρκία, υποθυρεοειδισμός ή καρδιαγγειακές παθήσεις, για την έγκαιρη αντιμετώπισή του.

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Η καθοδήγηση από εξειδικευμένο ιατρό και κλινικό διαιτολόγο, κρίνεται άκρως απαραίτητη για την αντιμετώπιση της υπερουριχαιμίας. Συγκεκριμένα, ένα πρόγραμμα διατροφής, κατάλληλο για την αντιμετώπιση των αυξημένων επιπέδων ουρικού οξέος στο αίμα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της υπερουριχαιμίας και της προστασίας από την εμφάνιση εξάρσεων ουρικής αρθρίτιδας.

Διατροφικές συστάσεις

→ Αύξηση πρόσληψη υγρών. Τουλάχιστον 9-10 ποτήρια υγρών τη μέρα κρίνονται απαραίτητα, καθώς η επαρκής ενυδάτωση συμβάλλει στην απέκκριση του περίσσειου ουρικού οξέος και της πτώσης των επιπέδων του στο αίμα. Στα υγρά, ΔΕΝ συμπεριλαμβάνονται οι χυμοί φρούτων, καθώς είναι υψηλοί σε σιρόπι φρουκτόζης, το οποίο έχει φανεί ότι αυξάνει τα επίπεδα του ουρικού οξέος στο αίμα.

→ Διατροφή χαμηλή σε πουρίνες. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, οι πουρίνες αποτελούν συστατικά ορισμένων τροφών, κυρίως πρωτεϊνούχων. Το εβδομαδιαίο πρόγραμμα διατροφής θα πρέπει να περιέχει τροφές μέτριου ή χαμηλού περιεχομένου σε πουρίνες, ενώ ταυτόχρονα κρίνεται απαραίτητη η αποφυγή τροφών υψηλών σε πουρίνες.

Παρακάτω, παρουσιάζονται τα διάφορα τρόφιμα, με βάση την περιεκτικότητα τους σε πουρίνες.

Τρόφιμα υψηλά σε πουρίνες (περιορισμός ή/και πλήρης αποφυγή ανάλογα με την περίσταση) → Λιπαρό κόκκινο κρέας, εντόσθια, συκώτι από κοτόπουλο/μοσχάρι, χτένι, θαλασσινά, αυγοτάραχο, μαϊντανός, αντζούγιες, γαύρος, σολομός, τόνος, ρέγγα, πέστροφα, σαρδέλα, αποξηραμένα μανιτάρια shiitake, μαγιά, σπιρουλίνα

Τρόφιμα μέτρια σε πουρίνες (συχνή/περιστασιακή κατανάλωση) → άπαχο κόκκινο κρέας , κοτόπουλο, γαλοπούλα, σπαράγγια (το άνω τμήμα τους), μανιτάρια (όχι όλα τα είδη), μπρόκολο, κουνουπίδι, μελιτζάνα, λαχανάκια Βρυξελλών

Τρόφιμα χαμηλά σε πουρίνες (ελεύθερη κατανάλωση) → αυγά, γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά, προϊόντα ολικής, φρούτα και λαχανικά (τα οποία δεν αναφέρονται στην προηγούμενη κατηγορία, ελαιόλαδο, ελιές, ξηροί καρποί, βούτυρα καρπών, ταχίνι, ζωικό βούτυρο

→ Αποφυγή κατανάλωσης σιροπιού φρουκτόζης. Μελέτες έχουν συσχετίσει αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος με την αυξημένη κατανάλωσης σιροπιού, υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη, το οποίο περιέχεται στους χυμούς φρούτων και σε ορισμένα έτοιμα βιομηχανοποιημένα σνακ όπως ντόνατς, μπισκότα, κέικ.

→ Αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ. Το αλκοόλ έχει αποδεδειγμένα συσχετιστεί με αύξηση των επιπέδων ουρικού οξέος στο αίμα. Ειδικότερα, η μπυρα που παρασκευάζεται με μαγιά θα πρέπει να αποφεύγεται πλήρως και να προτιμάται η κατανάλωση ενός χαμηλόβαθμου ποτού, όπως ένα μικρό ποτήρι κρασί, σε περίπτωση εξόδου.

→ Σταδιακή απώλεια βάρους (αν συνυπάρχει παχυσαρκία). Τις περισσότερες φορές, η υπερουριχαιμία συνοδεύεται και από άλλες παθολογικές καταστάσεις όπως το αυξημένο σωματικό βάρος, η υπέρταση και το μεταβολικό σύνδρομο. Σημαντική κρίνεται η σταδιακή απώλεια βάρους με μικρά και συχνά γεύματα, καθώς μία απότομη απώλεια μπορεί να προκαλέσει σημαντική αύξηση των επιπέδων ουρικού και έξαρση ουρικής αρθρίτιδας, λόγω της πιθανής απώλειας μυϊκής μάζας.

Αντιλαμβάνεστε, πόσο σημαντική είναι η διαμόρφωση ενός κατάλληλα σχεδιασμένου προγράμματος διατροφής από εξειδικευμένο διαιτολόγο, για άτομα που έχουν αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος. Τέλος, εκτός της διατροφής, ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα γυμναστικής, είτε από την άνεση του σπιτιού σας, είτε στο κοντινότερο γυμναστήριο θα συμβάλλει ακόμα περισσότερο στην αντιμετώπιση της υπερουριχαιμίας και την επίτευξη σωματικής και ψυχικής ευεξίας.

Διαβάστε όλα μας τα άρθρα εδώ!

Όραμα μας είναι μέσα από εδώ να υποστηρίξουμε κάθε γυναίκα να αγαπήσει το σώμα της, να το φροντίσει και να γίνει η καλύτερη εκδοσή του εαυτού της.
Μέσα από μία πληθώρα προγραμμάτων διατροφής, άσκησης και συμπεριφορικής παρέμβασης θα μπορέσεις να αγαπήσεις και να φερθείς στο σώμα σου όπως του αξίζει.

Πηγές αναφοράς

Kaneko, K., Aoyagi, Y., Fukuuchi, T., Inazawa, K., & Yamaoka, N. (2014). Total purine and purine base content of common foodstuffs for facilitating nutritional therapy for gout and hyperuricemia. Biological and Pharmaceutical Bulletin, b13-00967.

Nielsen, S. M., Zobbe, K., Kristensen, L. E., & Christensen, R. (2018). Nutritional recommendations for gout: An update from clinical epidemiology. Autoimmunity Reviews, 17(11), 1090-1096.