The whale (Φάλαινα): Η συγκλονιστική επιστροφή του Μπρένταν Φρέιζερ στην μεγάλη οθόνη

Η τελευταία ταινία του Ντάρεν Αρονόφσκι, που ακούει στο όνομα Φάλαινα, είναι ένα έπος θλίψης και τελικής λύτρωσης με εξαιρετικές ερμηνείες.

Η Φάλαινα κοιτάζει το γκροτέσκο της κεντρικής φιγούρας του ήρωα κάτω από το πρόσχημα του συναισθηματισμού, αλλά προσφέρει επίσης αιχμηρές συζητήσεις μεταξύ των χαρακτήρων, οι οποίες σε χτυπούν με ενθαρρυντική ειλικρίνεια.

Είναι το είδος της ταινίας που θα πρέπει να δείτε, αν μη τι άλλο, για να κάνετε μια τεκμηριωμένη, στοχαστική συζήτηση γι’ αυτήν, αλλά είναι επίσης μια ταινία που μάλλον δεν θα θελήσετε να παρακολουθήσετε.

Αυτό την ευθυγραμμίζει με τις ταινίες του Ντάρεν Αρονόφσκι γενικότερα, οι οποίες μπορεί συχνά να είναι μια πρόκληση για τον θεατή. Ο σκηνοθέτης είναι πασίγνωστος για το γεγονός ότι βάζει τους ηθοποιούς του (και το κοινό του) σε σκληρή δοκιμασία, είτε πρόκειται για την τοξικομανή Τζένιφερ Κόνελι στο “Ρέκβιεμ για ένα όνειρο”, είτε για τον γηράσκοντα αθλητή Μίκι Ρουρκ στον “Παλαιστή”, είτε για την παθιασμένη μπαλαρίνα Νάταλι Πόρτμαν στον “Μάυρο Κύκνο”, είτε για την πολιορκημένη σύζυγο Τζένιφερ Λόρενς στο “Mητέρα!” (Σε περίπτωση που δεν το καταλάβατε, είμαι μεγάλη οπαδός της δουλειάς του Αρονόφσκι γενικά.)

Ο σκηνοθέτης παραμένει πιστός στο προσωπικό ύφος που τον χαρακτηρίζει χωρίς όμως να πέφτει σε λούπα. Η βασική διαφορά της Φάλαινας από τις προηγούμενες ταινίες του έγκειται στην πρόθεση της. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με μια ζωντανή, τολμηρή ταινία με απρόβλεπτο χαρακτήρα και βιρτουόζικο στυλ, όπως μας έχει συνηθίσει ο Αρονόφσκι όλα αυτά τα χρόνια της σκηνοθετικής του πορείας, αλλά με μια ταινία βαθιά συναισθηματική και ενδοσκοπική.

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Darren Aronofsky (@darrenaronofsky)

Ο Τσάρλι, ο πρωταγωνιστής της ταινίας είναι ένας υπέρβαρος άνδρας – καθηγητής συγγραφής σε κολέγιο, που διδάσκει τους φοιτητές του μέσω διαδικτυακών μαθημάτων, πίσω από την ασφάλεια ενός μαύρου τετραγώνου, αφού πάντα έχει την κάμερα του κλειστή. Ο ήχος της φωνής του είναι φιλόξενος και ζεστός, γεμάτος αξιοπρέπεια και χιούμορ, όμως η εικόνα που αντικρίζουμε όταν πρωτοβλέπουμε τον μυστηριώδη καθηγητή είναι αυτή ενός άνδρα που ζυγίζει γύρω στα 270 κιλά, βουλιαγμένο στην πολυθρόνα του να αυνανίζεται βλέποντας γκει πορνό με τόση ευχαρίστηση που σχεδόν παθαίνει καρδιακή προσβολή. Η έντονη αντίθεση εικόνων και συναισθημάτων είναι χαρακτηριστική στην ταινία από τα πρώτα μόλις λεπτά. Ο Αρονόφσκι μας προκαλεί να δούμε πέρα από τις προκαταλήψεις και τις έως τώρα ιδέες μας για την ελκυστικότητα και να βρούμε την ομορφιά στον Τσάρλι, στη ζεστή μελωδία της φωνής του, στην ποιητική, παθιασμένη ψυχή του. Ταυτόχρονα, όμως, πυροβολεί τον Τσάρλι με τρόπο που τονίζει την ταπεινότητα της ύπαρξής του, που περιορίζεται στον καναπέ ενός ακατάστατου σπιτιού. Καθώς το τέλος του πλησιάζει, ο Τσάρλι κάνει μια ύστατη προσπάθεια να έρθει πιο κοντά με την κόρη του, η οποία ωστόσο κρατά μέσα της πικρία και θυμό για τον απόντα πατέρα της.

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη The Whale (@thewhalemov)

Οι θεατρικές καταβολές στην ταινία, η οποία είναι βασισμένη στο θεατρικό έργο του Samuel D. Hunter, είναι ορατές σε κάθε είσοδο και έξοδο των χαρακτήρων στην «σκηνή», που δεν είναι άλλη από το κλειστοφοβικό σπίτι του Τσάρλι. Ο ρόλος του κειμένου είναι καταλυτικός, σίγουρα ισχυρότερος από αυτόν της εικόνας, πράγμα οξύμωρο – αλλά μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για δουλειά του Αρονόφσκι· δεν υπήρχε περίπτωση να μας το κανει τόσο εύκολο.

Όλα είναι εξαιρετικά – οι φωτισμοί σκοτεινοί, μονότονοι σχεδόν αποπνικτικοί, τα πλάνα είναι τραβηγμένα από κάτω ώστε να δείχνουν στο μέγιστο βαθμό τον απρόσιτο και αποκρουστικό καταρράκτη σάρκας του Τσάρλι, ο οποίος γεμίζει την οθόνη. Το μακιγιάζ είναι επισης αδιανόητα ρεαλιστικό, ειδικα αν σκεφτούμε ότι προστέθηκαν 47 κιλά λίπους στο σώμα του ηθοποιού (Μπρένταν Φρέιζερ). Οι ερμηνείες των ηθοποιών, στην προσπάθεια τους να αποδώσουν τους αυθεντικά δύσκολους χαρακτήρες είναι κατι παραπάνω από απλώς ικανοποιητικές, με τον Μπρένταν Φρέιζερ να ξεχωρίζει. Αν και ο ρόλος αυτός ήταν μια πρόκληση για τον Φρέιζερ, λόγω της πολυετούς απουσίας του από την μεγάλη οθόνη, η προσέγγιση του ήταν καθηλωτική, ίσως και η καλύτερη στιγμή της καριέρας του. Η υποκριτική του – άκρως συγκινητική χωρίς αυτός να είναι αυτοσκοπός, με οργανικό βάθος χαρακτήρα – χαράχτηκε στην μνήμη μου για αυτήν την βαθιά ανθρωπιά που δίνει στον ρόλο του.

 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

 

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη The Whale (@thewhalemov)

Κατά τη γνώμη μου, υπάρχουν τόσες πολλές ψυχολογικές πτυχές στην ταινία που είναι δύσκολο να αναλυθούν ολες. Η φάλαινα σου σερβίρει στο πιάτο την “άσχημη” πλευρά των πραγμάτων, από τις διατροφικές διαταραχές, τις θρησκευτικές πεποιθήσεις μεχρι τη βαθιά κατάθλιψη από την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου και το βάρος που μπορει να νιώθει ένας γονιός που ήταν απών από την ζωή του παιδιού του. Πραγματικά με έκανε να αισθανθώ ότι υπάρχουν ακόμα καλές ταινίες εκεί έξω με παραγωγούς και σεναριογράφους που δεν υποκύπτουν στον τρόπο που λειτουργεί ο κόσμος σήμερα, ούτε αισθάνονται ότι πρέπει να προσαρμόσουν την τέχνη τους, για να μην πληγώσουν τα συναισθήματα ή τις πεποιθήσεις κανενός, αλλά έχουν σκοπό να μιλήσουν ανοιχτά, να αμφισβητήσουν πράγματα και καταστάσεις που έχουμε ως δεδομένες και να θέσουν προβληματισμούς.

Θα ήταν πολύ εύκολο να πει κανείς ότι ο σκηνοθέτης υπήρξε σκληρός με την παρουσίαση της παχυσαρκίας, αλλά θα ήταν παράλληλα μια πολύ ρηχή σκέψη. Η χρήση των υπερφαγικών επεισοδίων είναι μια αλληγορία του σκηνοθέτη, προκειμένου να περιγράψει το γενικότερο συναισθηματικό υπόβαθρο του χαρακτήρα, ο οποίος ανίκανος να διαχειριστεί τα συναισθήματα που του προκάλεσε ο θάνατος του συντρόφου του, καταλήγει να τα τρώει. Νομίζω ότι αυτό που καταδεικνύει ο Αρονόφσκι είναι μια ειλικρινής άποψη μιας ζωής γεμάτης απώλεια, θλίψη, μοναξιά και αγάπη. Θα ήθελα επίσης να επισημάνω το γεγονός ότι ο βασικός τόνος της ιστορίας είναι η αδυναμία ενός ανθρώπου να αποδεχτεί την απώλεια του και να αντιμετωπίσει τη θλίψη του, η οποία έχει αντίκτυπο στην οικογένεια του και στους φίλους του. Η αντιμετώπιση της ψυχικής υγείας δεν ήταν ποτέ τόσο σημαντική όσο σήμερα και αυτή η ιστορία παρέχει μια βίαιη προοπτική για το τι μπορεί να κάνει η απομόνωση στους ανθρώπους.