Προσκόλληση: Ποιο είδος έχεις και πώς επηρεάζει τις σχέσεις σου;

Τι σημαίνει προσκόλληση και τι ρόλο παίζει στη ζωή μας

Μπορεί ο τρόπος με τον οποίο λάβαμε αγάπη στα πρώιμα παιδικά μας χρόνια να επηρεάσει τον τρόπο που δίνουμε αλλά και βλέπουμε την αγάπη στην ενήλικη ζωή;

Σύμφωνα με τη θεωρία της προσκόλλησης, το είδος του δεσμού που αναπτύσσουμε με τον κύριο φροντιστή μας κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής μας παίζει κυρίαρχο ρόλο στο πώς συναναστρεφόμαστε με τους σημαντικούς για εμάς ανθρώπους κατά την ενήλικη ζωή μας. Έτσι, ο βαθμός στον οποίο ο γονέας ανταποκρίνεται στις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού θέτει τα θεμέλια για να μπορέσει το παιδί να συνάψει υγιείς σχέσεις στο μέλλον.

Σύμφωνα με την ίδια θεωρία, υπάρχουν τέσσερα είδη προσκόλλησης, τα οποία εκδηλώνονται με διαφορετικό τρόπο στα παιδιά και με διαφορετικό τρόπο στους ενήλικες:

1| Αγχώδης Προσκόλληση

Σε αυτό το είδος προσκόλλησης, η στάση των γονέων προς τα παιδιά χαρακτηρίζεται από ασυνέπεια. Άλλοτε βρίσκονται εκεί για το παιδί όταν αυτό τους χρειάζεται και άλλοτε αγνοούν τις συναισθηματικές του ανάγκες. Ως αποτέλεσμα, το παιδί δυσκολεύεται να προβλέψει τη συμπεριφορά τους, δείχνει έντονη δυσφορία όταν μένει μόνο του, ενώ λόγω της έλλειψης ασφάλειας που νιώθει προσκολλάται στους γονείς και δυσκολεύεται να αυτονομηθεί.

Άτομα με αγχώδη προσκόλληση στην ενήλικη ζωή τους τείνουν να:

• Φοβούνται την εγκατάλειψη
• Πιστεύουν ότι κάθε σχέση που συνάπτουν θα αποτύχει
• Βιώνουν έντονη ζήλεια ή προσκόλληση προς τον σύντροφό τους
• Κάνουν πολλές υποχωρήσεις
• Δυσκολεύονται να εκφράσουν τις ανάγκες τους

2| Αποφευκτική Προσκόλληση

Ο γονέας είναι απορριπτικός προς το παιδί και δεν γνωρίζει πώς να αντιδράσει στις συναισθηματικές του εκδηλώσεις (π.χ. στον θυμό, στη χαρά ή δυσφορία του). Ως αποτέλεσμα της γονικής αδιαφορίας, το παιδί αποκτάει κι αυτό μια ουδέτερη στάση και δεν εκδηλώνει έντονα συναισθήματα ούτε όταν οι γονείς είναι παρόντες ούτε όταν το αφήνουν μόνο.

Άτομα με αποφευκτική προσκόλληση στην ενήλικη ζωή τους τείνουν να:

• Μην νιώθουν την ανάγκη να συνάψουν στενές σχέσεις
• Θέτουν σε προτεραιότητα την αυτονομία τους
• Καταπιέζουν ή κρύβουν τα πραγματικά τους συναισθήματα
• Μην ξέρουν πώς να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους
• Αποφεύγουν τις στενές σχέσεις για να μην βιώσουν την ενδεχόμενη εγκατάλειψη

3| Αποδιοργανωμένη Προσκόλληση

Στην πληθώρα αυτών των περιπτώσεων, ο γονέας είναι βίαιος προς το παιδί, προκαλεί τρόμο ή έχει διαγνωστεί με κάποια ψυχική διαταραχή. Ως αποτέλεσμα, το παιδί βρίσκεται σε μια διαρκή κατάσταση φόβου και ετοιμότητας για κάποιον επερχόμενο κίνδυνο.

Άτομα με αποδιοργανωμένη προσκόλληση στην ενήλικη ζωή τους τείνουν να:

• Επιζητούν αλλά ταυτόχρονα να φοβούνται τη συντροφικότητα
• Δυσκολεύονται να εμπιστευτούν τους άλλους
• Σαμποτάρουν τις σχέσεις τους
• Δυσκολεύονται να διαχειριστούν και να αναγνωρίσουν τα συναισθήματά τους

4| Ασφαλής Προσκόλληση

Οι γονείς απαντούν με συνεπή και προβλέψιμο τρόπο στις ανάγκες των παιδιών, κάτι που δημιουργεί στα παιδιά το αίσθημα ασφάλειας που χρειάζονται για να ανακαλύψουν τον κόσμο και μόνα τους.

Άτομα με ασφαλή προσκόλληση στην ενήλικη ζωή τους τείνουν να:

• Ισορροπούν εύκολα ανάμεσα στην αυτονομία και τη συναισθηματική εγγύτητα
• Εμπιστεύονται τους άλλους
• Επικοινωνούν ανοιχτά και με αποτελεσματικό τρόπο
• Μην προσκολλώνται στο παρελθόν ή σε σχέσεις που δεν αποδίδουν

Ως τελευταίο σχόλιο, είναι καλό να σημειωθεί πως κάποια στοιχεία από τα διάφορα είδη δεσμών μπορεί να συνυπάρχουν στο ίδιο άτομο, να βελτιώνονται ή και να γίνονται πιο έντονα με την πάροδο του χρόνου και τις διάφορες εμπειρίες που το άτομο αποκτά στην ενήλικη ζωή. Είναι σημαντικό να μπορούμε να διακρίνουμε τα μοτίβα εκείνα που επαναλαμβάνουμε στις σχέσεις μας και δυσχεραίνουν την επικοινωνία μας με τους άλλους ώστε να μπορούμε πιο εύκολα να αναζητήσουμε και την κατάλληλη υποστήριξη.