«Πόσα μέτρα είναι ο κόσμος μας;» της Σάντης Αντωνίου | Ένα βιβλίο που αγγίζει μικρούς και μεγάλους

Η ζωή, το έργο και ο κόσμος του Αδαμάντιου Διαμαντή

Το 1972 ο σπουδαίος Κύπριος ζωγράφος Αδαμάντιος Διαμαντής (1900-1994) ολοκλήρωσε έναν μνημειώδη πίνακα με μήκος 17,5 μέτρα! Λέγεται Ο Κόσμος της Κύπρου και εικονίζονται εκεί δεκάδες πρόσωπα. Είναι ένα πανόραμα, μια κιβωτός όπου ο ζωγράφος χώρεσε όλη την αγάπη του για το νησί, διέσωσε την ιστορία του, τη μνήμη ενός κόσμου που αλλοιώνεται και χάνεται καθώς αλλάζουν οι εποχές. Εμείς θα μπούμε στο εργαστήρι του ζωγράφου, θα συναντήσουμε κι άλλους ωραίους δημιουργούς, τον ποιητή Γιώργο Σεφέρη, τον ζωγράφο και χαράκτη Τηλέμαχο Κάνθο, τον αρχαιολόγο Πορφύριο Δίκαιο, τον αυτοδίδακτο λαϊκό ζωγράφο Μιχαήλ Κάσιαλο, τους ακριβούς φίλους με τους οποίους πορεύτηκε.

Και ο Κόσμος της Κύπρου θα ζωντανέψει μπροστά μας καθώς ένα μικρό κορίτσι ψάχνει με τη βοήθεια όλων των ανθρώπων του πίνακα να βρει τον καλύτερό του φίλο που χάθηκε.

Το βιβλίο «Πόσα μέτρα είναι ο κόσμος μας;» στέκεται πάνω σε πραγματικά γεγονότα, σε πραγματικούς ανθρώπους. Σε μια πραγματική ηθογραφία και σε ένα ιστορικό πλαίσιο. Στη ζωή στην Κύπρο πριν και μετά την Τουρκική εισβολή.

Η συγγραφέας μας δίνει πληροφορίες για τον Διαμαντή, για την πηγή της έμπνευσής του, για το έργο του, για τους φίλους του, για τον τρόπο που δούλευε και σκεφτόταν. Η βιβλιογραφία που χρησιμοποιήθηκε είναι πλούσια, όπως και το φωτογραφικό υλικό.

Τα κείμενα υποστηρίζονται εξαιρετικά για άλλη μια φορά με τα εικαστικά σχέδια της Ελένης Τσιγαρίδου.

Γράφει στο επίμετρο της έκδοσης η Δρ Ελένη Σ. Νικήτα:

Για τη συλλογή έργων λαϊκής τέχνης και την καταγραφή εκδηλώσεων παραδοσιακού πολιτισμού γύριζε τα χωριά της Κύπρου. Έτσι γνώρισε και αγάπησε τους ανθρώπους της.   « Ήταν ο καλύτερος κόσμος που γνώρισα. Βαρύς, αδρός και σίγουρος στο καλό και στο κακό, κουβαλούσε τη μακραίωνη κληρονομιά του», θα πει. […]

Όλα αυτά τα χρόνια των περιδιαβάσεών του σ’ ολόκληρη την Κύπρο ο Διαμαντής δημιούργησε εκατοντάδες σχέδια. Όλο αυτό το απόθεμα από έναν κόσμο που νοθευόταν και πήγαινε να χαθεί βάραινε τον ζωγράφο. Έτσι αποφάσισε να επιλέξει μέσα από το τεράστιο υλικό του μερικά αντιπροσωπευτικά σχέδια ανθρώπων και τοπίων και να συνθέσει με αυτά ένα μνημειακό έργο στο οποίο να παρουσιάζει τον παραδοσιακό κόσμο της Κύπρου μέχρι το ορόσημο της ανακήρυξης της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960. Για την ολοκλήρωσή του εργάστηκε από το 1967 έως το 1972.

Ο Κόσμος του Διαμαντή ήταν ένας ανδροκρατούμενος κόσμος, όπως ήταν η παραδοσιακή κυπριακή κοινωνία. Αυτό αντανακλάται και στα σχέδιά του, γιατί στα καφενεία των χωριών όπου καθόταν και ζωγράφιζε οι θαμώνες ήταν άνδρες. Η γυναίκα περιοριζόταν στο σπίτι, αφιερωμένη στην οικογένεια, στο περιθώριο της δημόσιας κοινωνικής και πολιτικής ζωής, γνωρίζοντας όμως, όπως αναφέρει ο ζωγράφος, τη μεγάλη δύναμή της ως μάνα και διαιωνίστρια της ζωής. Γι’ αυτό και τις λίγες γυναίκες της σύνθεσης ο ζωγράφος τις τοποθετεί σε δεύτερο πλάνο. Αναγνωρίζοντας όμως τον σημαντικό τους ρόλο, τοποθετεί δύο από αυτές με ένα παιδί ως φόντο στο κέντρο της σύνθεσης.

Το 1974, η τουρκική εισβολή στην Κύπρο γκρέμισε συθέμελα την ηρεμία του κόσμου αυτού. Χωριά καταστράφηκαν, άνθρωποι ξεριζώθηκαν από τα σπίτια τους, τρόποι ζωής και συνήθειες άλλαξαν. Το έργο αυτό που ο Διαμαντής πρόλαβε και δημιούργησε την κατάλληλη ώρα μετατράπηκε τώρα σε κιβωτό, σε μνημείο ενός κόσμου που αλλοιώνεται και χάνεται. Του κόσμου των παππούδων και των γιαγιάδων μας που πρέπει να γνωρίσουν οι νεότεροι, μαζί με τις αξίες, τα ήθη και τα έθιμά τους, που αποτελούν την πολιτιστική μας κληρονομιά.

Η Σάντη Αντωνίου είναι βραβευμένη συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας. Ζει στην Κύπρο. Σπούδασε Κοινωνική Εργασία με μεταπτυχιακές σπουδές στην Κοινωνική Διοίκηση και Κοινωνική Ανάπτυξη και έκανε πολλές μετεκπαιδεύσεις στην ολιστική ανάπτυξη και ευεξία του ατόμου. Εργάζεται ως υπεύθυνη στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ευεξίας ιδιωτικού Πανεπιστημίου στην Κύπρο.

Η εικαστικός Έλενα Τσιγαρίδου είναι απόφοιτος Καλών Τεχνών της Ιταλίας. Έχει στο ενεργητικό της διάφορες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ευρώπη, τις Η.Π.Α και το Ντουμπάι. Τα έργα της βρίσκονται σε πολλές ιδιωτικές, δημόσιες και εταιρικές συλλογές στην Κύπρο, το Βέλγιο, την Ελβετία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ιταλία, την Ελλάδα και το Ντουμπάι.

Εικονογράφηση: Έλενα Τσιγαρίδου

Επίμετρο: Δρ Ελένη Σ. Νικήτα

ISBN: 978-960-471-168-0 Σελ.: 60

Τιμή: 17,90€

Προτεινόμενη ηλικία: 9+

Α΄ έκδοση: Μάιος 2024

Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο