Πως οι Γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους με το Άγχος των εξετάσεων

Τι είναι το άγχος των εξετάσεων;

Οι εξετάσεις είναι συνυφασμένες με έντονο άγχος, γιατί μέσα από αυτές τα παιδιά προσπαθούν να αποδείξουν την αξία τους στους γύρω ή/και στον ίδιο τους τον εαυτό.
Ο φόβος μήπως «απογοητεύσουν» τα σημαντικά άτομα της ζωής τους, (γονείς, δασκάλους), και μήπως διαψεύσουν τις προσδοκίες τους, προκαλούν αρνητικές σκέψεις, οι οποίες προκαλούν στα παιδιά μεγάλο άγχος, απογοήτευση, ακόμα και παραίτηση ! Για αυτό οι γονείς πρέπει να είναι δίπλα τους, πρακτικά και ψυχολογικά, για να τα ενθαρρύνουν και να θυμίζουν ότι, μέχρι ενός σημείου, το άγχος είναι φυσιολογικό και δημιουργικό. Κινητοποιεί σε δύσκολες στιγμές της ζωής για να «δώσουμε» το καλύτερο μας και να πετύχουμε τους στόχους μας.
Το άγχος γίνεται επικίνδυνο και μπορεί να κάνει κακό, όταν γίνεται ψυχολογικά ανεξέλεγκτο, γιατί μπλοκάρει & περιορίζει την πραγματική ικανότητα για επίδοση και προκαλεί δυσάρεστα συναισθήματα : συναισθηματική πίεση, απογοήτευση, θυμό, λύπη ακόμα και κατάθλιψη.

Ας απομακρυνθούν οι γονείς από μύθους και ας δουν τις αλήθεις που βιώνουν τα παιδιά…

9 ΜΥΘΟΙ & 9 ΑΛΗΘΕΙΕΣ
1. Το άγχος είναι το ίδιο για όλα τα παιδιά (ΜΥΘΟΣ) !
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ: Κάθε παιδί βιώνει τις εξετάσεις με διαφορετικό τρόπο. Για κάποιο παιδί το άγχος λειτούργει δημιουργικά, για κάποιο άλλο όμως μπορεί να λειτουργήσει κατασταλτικά οδηγώντας το στην αποτυχία.

2. Δεν αποφεύγεται το άγχος των εξετάσεων με οργάνωση (ΜΥΘΟΣ) !

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ: Σε κάθε δοκιμασία που περνάμε είναι λογικό να υπάρχει κάποιο άγχος. Για να μην επηρεαστεί αρνητικά το παιδί, ωφέλιμο είναι να έχει οργανώσει εκ των προτέρων το πρόγραμμα του, τις προτεραιότητες και το χρόνο του. Έχει αποδειχτεί πρακτικά και ψυχολογικά ότι η καλή οργάνωση & προετοιμασία πριν τις εξετάσεις μειώνει το άγχος και βελτιώνει τις ακαδημαϊκές επιδόσεις των παιδιών.

3. Μια συγκεκριμένη τεχνική διαχείρισης του άγχους των εξετάσεων, θα βοηθήσει όλα τα παιδιά στην αντιμετώπιση του (ΜΥΘΟΣ)!

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ: Όλες οι τεχνικές δεν ταιριάζουν σε όλα τα παιδιά ! Ακόμα και οι πιο διαδεδομένες τεχνικές θα πρέπει να προσαρμοστούν στις προσωπικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες κάθε παιδιού. Το άγχος βιώνεται διαφορετικά από το κάθε παιδί, άρα διαφορετικά θα πρέπει να εφαρμοστούν οι διάφορες τεχνικές.

4. Μόνο η ύπαρξη σημαντικών συμπτωμάτων άγχους στα παιδιά αξίζει την προσοχή των γονέων (ΜΥΘΟΣ).

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ: Ακόμα και η εκδήλωση απλών συμπτωμάτων άγχους αξίζουν της προσοχής των γονέων. Απλά συμπτώματα όπως : ο πονοκέφαλος, η ανορεξία, η τάση για εμετό, η ναυτία, ακόμα και η δυσκολία συγκέντρωσης και η αϋπνία, είναι καλό να αντιμετωπίζονται έγκαιρα ώστε να μην έχουν σοβαρότερες επιπτώσεις στη ψυχοσωματική υγεία του παιδιού.

5. Οι έξυπνοι και καλοί μαθητές ακόμα και με λίγο διάβασμα και προετοιμασία πετυχαίνουν (ΜΥΘΟΣ).

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ: Η Σωστή προετοιμασία είναι κλειδί για την επιτυχία των εξετάσεων & την χρειάζονται όλοι, ακόμα και οι καλοί & έξυπνοι μαθητές !
Η σωστή, οργανωμένη προετοιμασία είναι ίσως ο κυριότερος παράγοντας εξασφάλισης επιτυχίας. Σε αυτή τη φάση πρέπει να εξετάσουν το πρόγραμμα μελέτης τους και την ικανότητα τους να συγκεντρώνονται και να αφομοιώνουν την ύλη. Η καλή οργάνωση του χρόνου αλλά και η αξιοποίηση διαλειμμάτων μπορούν να επιφέρουν θετικά αποτελέσματα.

6. Όταν τα παιδιά είναι ικανά και έξυπνα, η επιτυχία είναι δεδομένη, άσχετα με το τρόπο σκέψης τους (ΜΥΘΟΣ).

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ: Ο Θετικός, αισιόδοξος τρόπος σκέψης μπορεί να βοηθήσει στο άγχος και να φέρει επιτυχία !
Καλό είναι να βρουν τα παιδιά, με τη βοήθεια των γονιών, δασκάλων & συμβούλων, ποια αρνητική σκέψη τους δημιουργεί άγχος π.χ. « αν δε γράψω καλά θα τους απογοητεύσω όλους», «Δεν θα αξίζω καθόλου, αν δεν πετύχω» κτλ. Αν τα παιδιά, με συμπαράσταση γονιών και συμβούλων, βρουν τις αρνητικές σκέψεις που τους οδηγούν στο άγχος θα μπορέσουν να τις αντικαταστήσουν με θετικές & αισιόδοξες: «θα πάω στις εξετάσεις όσο καλύτερα προετοιμασμένος γίνεται και θα κάνω το καλύτερο που μπορώ» ή «έχω εμπιστοσύνη στον εαυτό μου & θα αντιμετωπίσω τις εξετάσεις με ψυχραιμία» ή «ότι και να γίνει οι η οικογένεια μου θα είναι δίπλα μου και να με αγαπούν».
Ακόμα και αν οι αρνητικές σκέψεις ξαναγυρίσουν στο μυαλό των παιδιών, με πίστη, συμπαράσταση και τόνωση από γονείς και συμβούλους, μπορούν να τις αντικαθιστούν με πιο θετικές και αισιόδοξες που θα τους φέρουν και την αναμενόμενη επιτυχία.

7. Αν οι μαθητές είναι καλοί δεν χρειάζεται ιδιαίτερος κόπος και οργάνωση στην περίοδο των εξετάσεων (ΜΥΘΟΣ).

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ: Για να πετύχουν τους στόχους τους ακόμα και οι καλοί & έξυπνοι μαθητές χρειάζονται να θυσιάσουν ένα χρονικό διάστημα την καλοπέρασή τους, να οργανώσουν τη μελέτης τους και να αφιερώσουν ποιοτικό χρόνο στη προετοιμασία των εξετάσεων.
Χωρίς την απαραίτητη προσπάθεια και θυσίες, η επιτυχία δεν είναι εξασφαλισμένη και δεδομένη !

8. Οι εξετάσεις είναι καθοριστικές για το μέλλον των παιδιών, χωρίς αυτές δεν μπορούν να πετύχουν τίποτα ! (ΜΥΘΟΣ)

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ: Οι εξετάσεις και η επιτυχία είναι σημαντικές, αλλά δεν αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για μια ευτυχισμένη και δημιουργική ζωή. Το πιο σημαντικό είναι τα παιδιά να είναι ψυχικά ισορροπημένα και ευτυχισμένα, να νιώθουν αποδεκτά από την οικογένειά τους, με πίστη στον εαυτό τους και στις ικανότητές τους. Αυτές είναι οι προϋποθέσεις που θα φέρουν στη ζωή τους ευτυχία και επιτυχία.

9. Όταν οι μαθητές είναι καλοί και έξυπνοι κατά τη διάρκεια των εξετάσεων δε χρειάζεται καμία ιδιαίτερη οργάνωση ή προσπάθεια του χώρου μελέτης και καμία ιδιαίτερη προετοιμασία (ΜΥΘΟΣ).

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ: για να πάνε καλά οι εξετάσεις μία καλή αρχή είναι η οργάνωση του χώρου μελέτης, ώστε να είναι έτσι φτιαγμένος για να βοηθάει στη συγκέντρωση και μελέτη και αργότερα στην επιτυχία.
Κατά τη διάρκεια των εξετάσεων καλό θα είναι οι μαθητές να ξεκινήσουν συγκεντρωμένοι και οργανωμένοι. Η ενθάρρυνση και η αισιοδοξία που θα προκύψουν από την επιτυχημένη επίλυση διαχείριση τέτοιων θεμάτων, μπορεί να μειώσει το άγχος. Οι θετικές σκέψεις των μαθητών μπορούν να δυναμώσουν την αυτοπεποίθησή τους και να κάνουν τις εξετάσεις πιο εύκολες.

9 FINAL TIPS/ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ
Προσπαθήστε τη περίοδο των εξετάσεων των παιδιών να είστε όσο το δυνατόν πιο ήρεμοι– αν εσείς είστε ήρεμοι αυτό θα νιώθουν και τα παιδιά σας. Είστε οι καθρέπτες τους.

Χαλαρώστε και εκτονωθείτε με κάποιο τρόπο, όπως γυμναστική, περίπατο, συνάντηση με φίλους, και όχι να είστε συνέχεια από πάνω από τα παιδιά γιατί τα αγχώνετε ακόμα πιο πολύ. Κρατήστε «αποστάσεις ασφαλείας» !

Μην πιέζετε το παιδί υπερβολικά με το διάβασμα και συνεχής επαναλήψεις. Μη να του το υπενθυμίζετε συνέχεια ! Σεβαστείτε τους ρυθμούς του. Όταν το παιδί νοιώθει πίεση μπορεί να αντιδράσει και να κάνει ακριβώς το αντίθετο.

Σταθείτε διακριτικά κοντά στο παιδί, ηθικά, ψυχολογικά, πρακτικά στη διάρκεια εξετάσεων. Όχι καταπιεστικά! Περάστε του το μήνυμα όταν νοιώσει ανάγκη ότι είστε εκεί για στήριξη και τόνωση.

Στη φάση των εξετάσεων, όπως σε όλες τις δοκιμασίες, πρέπει είναι να είστε εκεί για το παιδί σας για να το ακούσετε, να μοιραστεί μαζί σας τις ανησυχίες και τους φόβους του.

Έχετε στο μυαλό σας ότι το παιδί δίνει εξετάσεις. Δε «δίνουμε» εξετάσεις, όπως ακούγεται πολύ συχνά !!!!

Σε περίπτωση που δυσκολεύεστε να διαχειριστείτε την κατάσταση μπορεί να αναζητήσετε βοήθεια σε έναν Σύμβουλο Ψυχικής Υγείας, Παιδοψυχολόγο που μπορεί να σας καθοδηγήσει πώς να χειριστείτε το παιδί σας καθώς και τον ίδιο σας τον εαυτό σε αυτή τη φάση.

Σαν γονείς μπορείτε να μην επιτρέψετε στο άγχος, το δικό σας και των παιδιών, να επηρεάζει τη συναισθηματική υγεία και των δυο ! Η εκπαιδευτική πορεία και ανάπτυξη των παιδιών, μπορεί να έχει συναισθηματικά και γνωστικά up & downs, ανασφάλειες, στρες, αγωνίες, λύπες και χαρές. Αποδεχτείτε το ρεαλιστικά!

Τέλος, δώστε τη κατάλληλη προσοχή στα παιδιά σας , χωρίς να τα επηρεάζετε υπερβολικά με το δικό σας άγχος & πανικό! Μπορείτε να τα εμπνέετε και ενθαρρύνετε ή αντίθετα να τα φοβίσετε και περιορίσετε, με τις σκέψεις, άγχη, πράξεις σας.

Είναι στο χέρι σας, η επιλογή είναι δική σας…

Καλή επιτυχία σε όλα τα παιδιά μας!

Τζίνα Γ. Θανοπούλου

Ed.M, MA Harvard University, Συμβουλευτική Παιδιών, Εφήβων, Ενηλίκων Ζευγαριών, Οικογενείας, Συμβουλευτική Εικόνας Σώματος, Διατροφικές Διαταραχές, Επαγγελματικός Προσανατολισμός.

Μπορείτε να επισκεφτείτε το προσωπικό site της ginagcounseling.com