Πώς μας επηρεάζουν τα αρνητικά συναισθήματα και πώς μπορούμε να τα «αγκαλιάσουμε»

Ο θυμός, η απογοήτευση, ο φόβος και άλλα «αρνητικά συναισθήματα» είναι όλα μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας.

Μπορούν όλα να οδηγήσουν σε άγχος και συχνά θεωρούνται συναισθήματα που πρέπει να αποφεύγονται, να αγνοούνται ή με άλλο τρόπο να απορρίπτονται, αλλά στην πραγματικότητα μπορεί να είναι υγιή να τα βιώσουμε.

Μια καλύτερη προσέγγιση είναι να τα διαχειριστούμε χωρίς να τα αρνηθούμε, και υπάρχουν αρκετοί λόγοι για αυτό.

1| Έχουμε υπερεκτιμήσει τη δύναμή τους

Πολλές φορές θεωρούμε ότι αν δεν καταπιέσουμε, κρύψουμε ή αρνηθούμε αυτό που νιώθουμε, το αποτέλεσμα θα είναι καταστρεπτικό για εμάς και τους γύρω μας.

Στην πραγματικότητα όμως τα αρνητικά συναισθήματα είναι μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας, άρα είναι κομμάτι μας, όχι κάτι μεγαλύτερο από εμάς. Δεν θα έρθει το τέλος του κόσμου αν εκφράσουμε τη δυσαρέσκειά μας ή αν αφήσουμε τον εαυτό μας να νιώσει απογοήτευση, θλίψη κλπ.. Όση δυσφορία και αν προκαλούν, τα αρνητικά συναισθήματα δεν είναι πρωτόγνωρα ή απειλητικά. Είναι απλά απόρροια της ύπαρξης, και αν απομυθοποιήσουμε τη δύναμή τους, ίσως μπορέσουμε να τα υποδεχτούμε ευκολότερα στην καθημερινότητά μας.

2| Λανθασμένη ερμηνεία

Ένας άλλος λόγος που συχνά αποφεύγουμε τη θλίψη, την οργή, τη μοναξιά και ό,τι άλλο δυσάρεστο μπορεί να νιώθουμε είναι επειδή πέφτουμε σε δύο γνωστικές παγίδες:

α) Θεωρούμε ότι αυτό που νιώθουμε τώρα θα κρατήσει για πάντα

Κάτι που προφανώς δεν ισχύει. Δεχόμαστε συνεχώς τόσα πολλά ερεθίσματα που τα αρνητικά συναισθήματα είναι αδύνατον να παραμείνουν στην ίδια μεγάλη ένταση ή να διαρκέσουν για πάντα. Όσο και αν τη στιγμή που τα βιώνουμε μοιάζει πως δεν θα αλλάξουν ποτέ, κάτι τέτοιο απλά δεν είναι εφικτό, οπότε στην τελική γιατί αποφεύγουμε κάτι το παροδικό;

β) Θεωρούμε ότι οι σκέψεις από τις οποίες απορρέουν είναι η μοναδική αλήθεια

Αγνοώντας τα συναισθήματά μας αγνοούμε και εκείνες τις σκέψεις που προκαλούν αμηχανία και μας φέρνουν αντιμέτωπους με μια πραγματικότητα που δεν μας ευχαριστεί. Για παράδειγμα, όταν βιώνουμε μια επαγγελματική αποτυχία μπορεί να μη δώσουμε καμία απολύτως σημασία σε αυτή και να επιδοθούμε σε άλλες ασχολίες (mindless scrolling, video gaming). Στο μυαλό μας έχουμε δώσει σε αυτή την αποτυχία τόσο μεγάλη αξία που θεωρούμε αδύνατο να διαχειριστούμε τα συναισθήματα που έρχονται με αυτήν, οπότε αγνοούμε το γεγονός στο σύνολό του.

Στην πραγματικότητα, καμιά αποτυχία δεν είναι απόλυτη, πάντα υπάρχει ένας εναλλακτικός δρόμος και αν καθίσουμε λίγο με τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας μπορεί να συνειδητοποιήσουμε ότι οι πρώτες δεν ανταποκρίνονται πάντα και ολοκληρωτικά στην πραγματικότητα και ότι τα δεύτερα δεν ήταν τόσο τρομακτικά όσο αρχικά φαίνονται.

Τέλος, έχει ειπωθεί πως είναι προτιμότερο να αντιμετωπίζουμε τα συναισθήματά μας τη στιγμή που αναδύονται παρά να τα αφήνουμε να συσσωρεύονται και να εκδηλώνονται μεταγενέστερα με τρόπους πιο δυσάρεστους. Ακόμα και αν συμβεί το δεύτερο, θα ήθελα να επισημάνω πως και οι εκρήξεις καταπιεσμένων συναισθημάτων είναι εφήμερες και αποτελούν έναυσμα για ραγδαίες αλλαγές, συνήθως προς το καλύτερο. Οπότε, τα συναισθήματά μας δεν πρέπει να τα βλέπουμε ως απειλητικά αλλά ως αυτό ακριβώς που είναι: συναισθήματα – παροδικά, εναλλασσόμενα και μέρος της ύπαρξής μας.

cover photo unsplash