Παρασκευή Παπία: «Η ποίηση είναι η θεραπεία στην κώφωση της ψυχής»

Συνέντευξη στην Αργυρώ Λιοδήμου

Μια ανυπόγραφη φωτογραφία χειρογράφου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εν μέσω καραντίνας εμφανίστηκε στην οθόνη μου.

«Τα ποιήματα πρέπει να γράφονται σε χαρτί συνταγογράφησης αντί φαρμάκων».

Οι λέξεις καταδύθηκαν μέσα μου σαν βότσαλα μέσα σε λίμνη. Ποιός το σκέφτηκε αυτό; Έψαχνα επι ματαίω να βρω ένα στοιχείο. Για καλή μου τύχη, λίγες ημέρες αργότερα, το σύμπαν με τους μυστήριους τρόπους που βρήσκει πάντα για να έλξει κοντά τους ανθρώπους με τους οποίους μοιράζεσαι κοινές ποιότητες, με οδήγησε στο προφίλ της Παρασκευής. Όσο διάβαζα τα γραφόμενά της, τόσο ενθουσιαζόμουν! Μόλις είχα ανακαλύψει μια αυθεντική ποιήτρια! Πήρα το θάρρος και επικοινώνησα μαζί της, για να διαπιστώσω πολύ γρήγορα την ομορφιά της ψυχής της και το μέγεθος του ταλέντου της.

Ο καιρός πέρασε και φτάσαμε στην ημέρα της έκδοσης του πρώτου βιβλίου της και της παρουσίασής του. Μέσα στον απόηχο εκείνης της ημέρας, είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε ξανά, τόσο για το βιβλίο όσο και για άλλα θέματα που μας απασχολούν ως σύνολο ανθρώπων. Την ευχαριστούμε θερμά και της ευχόμαστε μια δημιουργική συνέχεια!

Τα Φυσικά Αίτια αποτελούν την πρώτη ποιητική συλλογή σου. Πώς πήρες την απόφαση να εκδώσεις;

Για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα η σκέψη του να προβώ σε κάτι τέτοιο, με έβρισκε καθ’ όλα αντίθετη. Δεν έβρισκα κάποια ικανοποιητική απάντηση στο λόγο που τα ποιήματα μου έπρεπε να τυπωθούν, ειδικά μια εποχή που πολύ εύκολα εκδίδονται σχεδόν τα πάντα. Έπειτα, ήταν και ο φόβος της μεγάλης έκθεσης και η ηλικία μου δεν δικαιολογεί την άγνοια κινδύνου που συγχωρείται στη νιότη. Παρόλα αυτά, εν μια νυκτί, αποφάσισα πως από σεβασμό σε όλα όσα με ώθησαν να γράψω, θα έπρεπε να προχωρήσω σε μια έντυπη έκδοση πράγμα που και εν τέλει συνέβη.

Πώς εμπνεύστηκες τον τίτλο του βιβλίου σου;

Ο τίτλος “Φυσικά Αίτια” είναι τίτλος ομώνυμου ποιήματος μέσα στη συλλογή και έχει να κάνει με τις βασικές θεματικές: τον χρόνο και τον θάνατο.

Ποιο είναι αυτό που θα κράτήσεις ως την ομορφότερη ανάμνηση από την παρουσίαση του βιβλίου σου;

Ήταν πραγματικά, καταιγιστικά τα συναισθήματα. Δεν μπορώ να μην σταθώ στο γεγονός ότι ο Γρηγόρης Βαλτινός έκανε την απαγγελία των ποιημάτων, ούτε να παραβλέψω το γεγονός ότι ήρθαν άνθρωποι από την Κύπρο και την Θεσσαλονίκη μόνο και μόνο για να παραστούν. Άνθρωποι της ποίησης που θαυμάζω και εκτιμώ με τίμησαν με την παρουσία τους, καθώς και φίλοι και φίλες από διάφορες φάσεις της ζωής μου.

Τι διαφοροποιεί τον ποιητή από τον μη ποιητή;

Ειλικρινά δεν ξέρω. Ποιητής είναι ο οποιοσδήποτε ποιεί κάτι. Άρα όλοι είναι εν δυνάμει ποιητές. Η κατοχή της ποιητικής τέχνης που αποκτιέται με προσήλωση, διάβασμα και κόπο, δεν αποτελεί μοναδικό κριτήριο.

Τι νόημα έχει η ποίηση σε μία αντιποιητική εποχή γεμάτη από αγωνία και αβεβαιότητα;

Η ποίηση είναι η θεραπεία στην κώφωση της ψυχής που προκύπτει από την βαρβαρότητα της καθημερινότητας.

Κατά τη γνώμη σου, ποιο ειναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της σημερινής ελληνικής κοινωνίας; Πώς θα μπορούσε να λυθεί;

Δεν θεωρώ ότι στην παρούσα φάση το πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας είναι μόνο ένα. Ζούμε σε εποχές αρκούντως ζοφερές. Μετά από μνημόνια και πανδημίες πορευόμαστε σε μια εμπόλεμη εποχή κι αν όχι στη δική μας χώρα, στη γειτονιά μας. Έχουμε βιώσει την απομόνωση και την απαξίωση της ανθρώπινης ζωής, τα τελευταία χρόνια και όλα αυτά δεν γίνεται να αντιμετωπιστούν μεμονωμένα. Στο μαζί κρύβεται η απάντηση.

Η γυναίκα στις μέρες μας, παρά το γεγονός οτι έχει καταφέρει να αποδείξει την αξία της, κατακτώντας ακόμα και θέσεις οι οποίες μέχρι πρώτινως θεωρούνταν αποκλειστικά «ανδρικές», ακόμα βάλεται από προκαταλήψεις, δέχεται επιθέσεις, εκμετάλλευση και αποκλεισμούς. Τί σε ανησυχεί περισσότερο ως εργαζόμενη γυναίκα και μητέρα;

Η αύξηση των γυναικοκτονιών με ανησυχεί ιδιαίτερα. Ακόμα και η χρήση του όρου δεν είναι ευρέως αποδεκτή από την κοινωνία και αυτό είναι ενδεικτικό. Η γυναίκα ακόμα και σήμερα δεν απολαμβάνει βασικά δικαιώματα, όπως η αυτοδιάθεση. Δεν θα μιλήσω για τους ποικίλους ρόλους στους οποίους καλείται να ανταποκριθεί, ούτε για τις διακρίσεις που υφίσταται σε εργασιακό επίπεδο. Η γυναίκα αντιμετωπίζεται ως μια γενική κτητική, δεν είναι τυχαίο που τα επίθετα μας είναι σε αυτή την πτώση και φροντίζουν ολοένα και συχνότερα να μας το υπενθυμίζουν, υπό κατευθύνσεις Μπαλάσκα, πως δεν είμαστε άνθρωποι αλλά κτήματα και τα κτήματα δεν φεύγουν.

Ποιά πιστέυεις ότι ειναι η σημαντικότερη ποιότητα ή δύναμη που εκ φύσεως διαθέτει μια γυναίκα, η οποία θα ήταν ωφέλιμο για το κοινό καλό να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί στο σύνολο της κοινωνίας μας;

Δεν θα ήθελα να διαχωρίσω τα φύλα. Οι γυναίκες όπως και οι άντρες μπορούν να ανθίσουν και να δώσουν καρπούς σε ιδανικά περιβάλλοντα. Αυτό που ζούμε όμως, σε μια πατριαρχικά δομημένη κοινωνία, ουσιαστικά μόνο καταπιέζει και κατακρεουργεί.

Φυσικά Αίτια

Μια σπίθα έσβησε από τη βροχή.

Μια σταγόνα εξατμίστηκε από τον ήλιο.

Ένα στάχυ ξέφυγε από το δρεπάνι.

Ένα τσαμπί γλίτωσε από τον τρύγο.

Ένας έρωτας σώθηκε από τη (συν) τριβή.

Το βιβλίο Φυσικά Αίτια της Παρασκευής Παπία κυκλοφορέι από τις Εκδόσεις Συρτάρι.