“Μεταξύ τύρου και αχλαδιού”

Φαγητό, Ελλάδα και φαγητό. 

Γράφει ο Νικόλας Αθανασιάδης για το living-postcards.com 

 

(ευχαριστούμε living-postcards που μας αφήνετε να μοιραζόμαστε γεύσεις Ελλάδας)

 

Ανάγκη, απόλαυση, τελετουργία. Μια βασική λειτουργία του ανθρώπου, που αν έχει την τύχη να γεννηθεί στον τόπο που λέγεται Ελλάδα, θα την ζήσει σε διάφορες μορφές και με διάφορους τρόπους και εντάσεις. Θα την ζήσει και θα τη βιώσει ως συνεστίαση γιορτινή, ως συνεύρεση καθημερινής ανταλλαγής απόψεων, ως πεδίο αντιπαραθέσεων, ακόμα και ως ερωτικής διαδικασίας. 

Μια κατ’ εξοχήν βασική ανάγκη του ανθρώπου που την κάναμε πολύπλευρη διαδικασία μέσα στο χρόνο και μάθαμε να τη ζούμε με όλες μας τις αισθήσεις. 

Μάθαμε να συνδυάζουμε με τρόπο απλό, ιδιαίτερο αλλά και μοναδικό ενίοτε, όλα αυτά τα γεννήματα της γης μας. Συνταγές είτε από μεράκι, είτε από ανάγκη άλλες φορές, που δημιούργησαν γεύσεις και φαγητά μέσα στο χρόνο και μεγαλούργησαν στο μεγάλωμα γενιών και γενιών. 

 

Γεύσεις που τις συνδυάσαμε με συγκεκριμένες μέρες. Ποιός ξεχνάει το λεγόμενο “φουρνιστό” που πήγαινε ο παππούς κάθε Κυριακή στο φούρνο για ψήσιμο. Και μετά εκείνα τα κυριακάτικα τραπέζια. Όλη η οικογένεια, γέλια, φωνές, τραγούδια, κάποιος θείος που είχε πιει λίγο παραπάνω και η θεία τον αγριοκοιτούσε δαγκώνοντας το δάχτυλό της θυμωμένη και στο τέλος όλο και κάποιος τσακωμός με αιτία συνήθως τα πολιτικά. Εμείς στην Ελλάδα γνωρίσαμε και μάθαμε να θυμόμαστε περιοχές και πόλεις ακόμα ακόμα, εξαιτίας των τοπικών προϊόντων και των ιδιαίτερων συνταγών τους. Οι πίτες της Ηπείρου, εκείνες οι φουσκωτές, οι ζουμπουρλούδικες, καυτές, γευστικές πίτες που προκαλούσαν πάντα με την όψη τους λαχτάρα να τις δαγκώσεις. Οι γεύσεις του Αιγαίου. Τα πιταράκια της Μήλου, η φάβα της Σαντορίνης, τα τυριά της Νάξου. Η Κρήτη. Εκεί δεν έχει τελειωμό, δεν έχει όριο. Το πάντρεμα των απλών υλικών με τις πολυσύνθετες γευσεις. Η Πελοπόννησος που έχει ως βάση όλων των φαγητών της ένα μοναδικό δώρο, το λάδι της. Η Μακεδονία με τις Μικρασιατικές επιρροές, τα Νησιά του Ιονίου με χαρακτηριστικό εκείνον τον κόκκορα παστιτσάδα και το σοφρίτο. Τα Δωδεκάννησα με τα ιδιαίτερα γαστριμαργικά τους γνωρίσματα. Ένα ταξίδι με αρχή, αλλά σαφώς δίχως τέλος μέσα στην ιστορία, μέσα στους ανθρώπους. Κάθε νησί, κάθε τόπος, κάθε περιοχή και οι γεύσεις της. Κάθε γεύση και ένα ταξίδι μέσα στην απόλαυση και στις ιστορίες. Πολλές φορές και ερωτικές. Γιαγιάδες που μετέφεραν τα μυστικά της αντρικής αποπλάνησης μέσα από το φαγητό στις κόρες τους, στις εγγόνες τους. 

Γεύσεις που θυμίζουν ανθρώπους, γεύσεις που μας κάνουν να θέλουμε να ξεχάσουμε γεγονότα, γεύσεις που κουβαλάνε ιστορία, πόνο, χαρά. Πώς θα μπορούσε το φαγητό να είναι αποκομμένο από τον έρωτα και το πάθος; 

 

Ο έρωτας ξεκινάει από το στομάχι. 

 

Μία “δήλωση”, μια κουβέντα που μόνο στην Ελλάδα έχει ειπωθεί. Έχει το λόγο της. 

Το φαγητό μας είναι η αρχή. Η αρχή μιας κουβέντας ανάμεσα σε ανθρώπους, πολλές φορές αγνώστους μεταξύ τους. Η αιτία για να φιλιώσεις από μια παρεξήγηση. Ο λόγος για να δεις ένα αγαπημένο σου πρόσωπο. Αλλά η ουσία πάντα ίδια. Η απόλαυση. Το ταξίδι των αισθήσεων σου μέσα σε γεύσεις. Οι θύμησες που θα σου φέρουν από την παιδική σου ηλικία. Οι νέες δημιουργίες που θα μαγέψουν τους γευστικούς σου κάλυκες. 

Αλλά πάνω απ΄ όλα η απαρχή του πάθους. Η αποπλάνηση του άντρα, ευθέως ανάλογη με την μαγειρική ικανότητα μιας γυναίκας. Η ικανότητα να του κλέψει τις σκέψεις του, το λογισμό του και στο τέλος τον έρωτά του. Εκεί, αυτό είναι το ταλέντο της. 

 

“Πάμε να τσιμπήσουμε κάτι, να τα πούμε κιόλας;”. Ναι εδώ, στην Ελλάδα, δεν θα φάμε στο πόδι και μόνοι. Θα θελήσουμε την παρέα μας. Θα θελήσουμε να γεμίσουμε γεύσεις που θα τις μοιραστούμε, που θα θυμηθούμε τα παλιά, που θα τραγουδήσουμε στο τέλος μαζί με το γλυκό ή το φρούτο. Που φωνάξουμε και ισως και θα μαλώσουμε για την ομάδα μας ή το κόμμα μας, αλλά που ποτέ στο τέλος δεν θα σηκωθούμε με βαριά καρδιά από το τραπέζι. Κάτι το γλυκό, κάτι η μαστίχα που θα μας κεράσουν, θα λειάνουν και θα κοπάσουν το αρνητικό. Που θα απολαμβάνουμε το τοπίο παρέα με τα μεζεδάκια μας. Ένα χταποδάκι δίπλα στη θαλασσα, ένα τσίπουρο με τα δέοντα στο καφενείο στα Ζαγόρια, τα περιβόητα κοψίδια κάτω από τον πλάτανο στην πλατεία του χωριού εκεί στη Μουσουνίτσα. Έχει αναρωτηθεί άραγε ποτέ κανέις, πόσα θα μπορούσαν να μας πούν αυτοί οι γεροπλάτανοι για τα τραπέζια των ανθρώπων;…