Μαρία Διαμάντη: Μία γυναίκα με τρεις “μαγικές” διαστάσεις!

Συνέντευξη της Μαρία Διαμάντη στην Τάνια Νικολοπούλου

Tην γνώρισα συμπτωματικά και την λάτρεψα από την πρώτη στιγμή. Μια φιλία άρχισε με σκοπό να συνεχιστεί μια ζωή. Την φιλοξένησα στο likewoman.gr, πως θα μπορούσα άλλωστε να μην..  Και αυτή η φιλία πήρε τον δρόμο της. Ήρθε η ώρα λοιπόν να γνωρίσετε την δική μου Μαρία Διαμάντη μέσα από τα δικά μου μάτια! Ένα πλάσμα γλυκό, ηθικό, “καθαρό”  που είναι τυχερός όποιος το έχει στην ζωή του.

Έχει γεννηθεί σε μία οικογένεια που έχει άμεση σχέση με την μόδα αφού η γιαγιά της ήταν μοδίστρα για πολλά χρονιά με ατελιέ στον Κεραμεικό, αλλά και έμπνευση ζωής.

Κάνει σπουδές στον χώρο της μόδας και της ενδυματολογίας θεάτρου και αποφασίζει να κάνει το όνειρο πραγματικότητα. Ανοίγει πάλι το ατελιέ – σχολή  στον Κεραμεικό «ζωγραφίζοντας» αυτή την φορά με τα δικά της πινέλα αυτό που  η γιαγιά της δημιούργησε το 1930. Έτσι αποκτά πια τον δικό της «σπίτι». Σχεδιάζει ρούχα για την γυναίκα, για το θέατρο που είναι και η μεγάλη της αγάπη, διδάσκει εξαιρετικά παιδιά με όνειρα, αλλά προχωράει και πειραματίζεται και με άλλα καλλιτεχνικά δρώμενα.

Η Μαρία Διαμάντη η μεγαλύτερη , φωτογραφημένη το 1935 από φωτογράφο της εποχής, με τις μαθήτριες της. 

Για την Μαρία το ρούχο είναι μορφή τέχνης και αυτό το δείχνει και το διαδίδει κατασκευάζοντας τα φορέματα γλυπτά που κοσμούν υπέροχους χώρους !

Διαβάστε όλα αυτά που μοιράστηκε μαζί μου σε ένα καφέ που κράτησε …πολλές ώρες! 

– Πες μου όταν ήσουν μικρό κοριτσάκι τι ήθελες να γίνεις όταν μεγαλώσεις , ποια ήταν τα συναισθήματα σου καθώς μεγάλωνες μέσα στο ατελιέ της γιαγιάς αλλά  και έχοντας μεγαλώσει έτσι σε ποια εποχή θα ήθελες να ζούσες και να σχεδιάζεις τα ρούχα σου ;

Στην Αθήνα του ’80 σε μια τυπική μονοκατοικία του Κεραμεικού, μεγάλωνε ένα κορίτσι.  Το μεγάλωνε η γιαγιά της, δυναμική γυναίκα της εποχής της, με δικό της ατελιέ από το οποίο περνούσε για να ραφτεί όλη η Αθήνα και με δική της σχολή ραπτικής, μαθήτριες κ.λ.π. Αυτό που το κορίτσι κυρίως θυμάται από τη γιαγιά του είναι τα χέρια της να περνούν βελονιές στα υφάσματα, τα χέρια της να κρατούν το ψαλίδι που έκοβε τα πατρόν, τα ίδια χέρια που κάθε βράδυ την κρατούσαν αγκαλιά για να κοιμηθεί. Αυτό το κορίτσι λοιπόν .. είχε έναν προβληματισμό, δεν ήξερε τι ήθελε να γίνει όταν θα μεγάλωνε ή μάλλον για την ακρίβεια δεν μπορούσε να διαλέξει ανάμεσα σε δύο πράγματα που αγαπούσε πολύ , σχεδιάστρια μόδας ή δασκάλα..;

Ο καιρός περνούσε , μέσα στο ατελιέ κυρίως , καθώς εκεί ζούσε τις περισσότερες ώρες της ημέρας και αυτό που ως κυρίαρχο συναίσθημα θυμάται είναι μια γλυκειά ασφάλεια που ένιωθε όταν έβλεπε ανθρώπους να ” ανακατεύουν ” υφάσματα και να ” μαγειρεύουν ” ρούχα . Από τότε πέρασαν χρόνια, το κορίτσι μεγάλωσε , το κορίτσι είμαι  εγώ .. ζω στην Αθήνα του 2017 και μόνο σε αυτή τη χρονική συγκυρία γνωρίζω πως θα ήθελα να ζω και να δημιουργώ. Το παρελθόν δεν το νοσταλγώ ποτέ απλά το αγαπώ και  το σέβομαι  και το μέλλον μου φαίνεται πολύ αβέβαιο – ευτυχώς – για να γνωρίζω τι θα θελήσω να κάνω.

– Τι σημαίνει μόδα για σένα;

Μόδα με την κυριολεκτική έννοια του όρου, επειδή η λέξη μόδα προέρχεται από το Λατινικό modus που σημαίνει τρόπος, είναι ο τρόπος που επιλέγουμε να μεταφράσουμε τον εαυτό μας σε μια παγκόσμια γλώσσα .. είναι ο καθρέπτης που αντανακλά στο κοινωνικό σύνολο το στίγμα του εαυτού του μας.. αυτό τουλάχιστον θα έπρεπε να είναι. Όμως έχουμε συνηθίσει  να αποδίδουμε στη μόδα μια πιο εφήμερη έννοια – δυστυχώς – μπερδεύοντας τη με αυτό που κανονικά θα έπρεπε να εννοούμε όταν περιγράφουμε τις τάσεις της. Η τάση είναι το εφήμερο. Η μόδα είναι διαχρονική.. από τότε που υπήρξε άνθρωπος, υπήρξε και ανάγκη για “μόδα” για τρόπο δηλαδή να ενδύσει τη γύμνια του.

Η δημιουργός Μαρία Διαμάντη στο ατελιέ της  / φωτογραφία : Αργύρης Βαβουγυιός 

– Για μένα έχεις 3 διαστάσεις γυναίκας.. αυτή του καλλιτέχνη, της σχεδιάστριας και της δασκάλας.. Πως τα συνδυάζεις όλα αυτά και πως τα παντρεύεις;

Δεν θα σου έλεγα εγώ πως είμαι γυναίκα με τρείς διαστάσεις  (  μόνο ! ) .. απλά γυναίκα. Και αντιμετωπίζω τη δουλειά μου όπως θα αντιμετώπιζα έναν έρωτα γιατί είμαι πολύ ερωτευμένη μ’ αυτή.. Εσύ για παράδειγμα όταν είσαι ερωτευμένη με έναν άντρα θέλεις να περνάς τον χρόνο σου κάνοντας μόνο ένα πράγμα..; Δεν θέλεις ας πούμε και να συζητάς και να κάνεις έρωτα και να ταξιδεύεις..; Έτσι είμαι κι εγώ με το ρούχο. Απολαμβάνω όλες τις διαφορετικές περιπτώσεις του, όλες τις εκδοχές του. Από τη δημιουργία του, τη διδασκαλία του έως και την εξέλιξή του σε κάτι περισσότερο από αντικείμενο καθημερινής χρήσης μέσα από την προσπάθεια μου να το αφαιρέσω από την εφήμερη πραγματικότητα της μόδας και να το τοποθετήσω στην αιωνιότητα της τέχνης.

  γλυπτός χειροποίητος  γιακάς από καρφίτσες  

– Το concept αυτό που δημιουργείς ρούχα-τέχνη πως το σκέφτηκες;

 Έχω μια ανάμνηση από την παιδική μου ηλικία  και αυτή είναι η γιαγιά μου, η οποία  κάθε φορά που τελείωνε και παρέδιδε ένα φόρεμα άκουγε ως φιλοφρόνηση την εξής φράση : ” Μα κυρία Διαμάντη.. αυτό δεν είναι για να φορεθεί, αυτό είναι έργο τέχνης .. “..

Τα χρόνια πέρασαν σχεδίασα τα δικά μου ρούχα και κάποτε είχα την τύχη να συνεργαστώ με έναν εξαιρετκό φωτογράφο από τους πιο  σημαντικούς της γενιάς του προκειμένου να φωτογραφίσουμε κάποια ρούχα μου. Όταν ήρθε στο ατελιέ να συζητήσουμε  για τη φωτογράφιση – ακόμα τότε δε φωτογράφιζα μόνη μου –  και είδε τα ρούχα που είχα επιλέξει μου είπε.. ” Εγώ αυτά δε στα φωτογραφίζω φορεμένα σε άνθρωπο , είναι έργα τέχνης ..”

Κάποια στιγμή άρχισα κι εγώ να νιώθω έτσι για τη δουλειά μου, πως δηλαδή δίνω  τόση σημασία σε αυτό που κάνω που ίσως και να  προτιμούσα να το δω ως τέχνη απρόσιτη παρά ως τέχνη εφαρμοσμένη..

Παράλληλα πάντα πίστευα πως τα ρούχα που φοράμε είναι ο τρόπος για να πούμε την ιστορία μας .. είναι γέφυρες που ενώνουν την εντύπωση των άλλων για μας με τη δική μας οπτική αφήγηση . Φαντάσου πόσες επιπλέον συστάσεις θα έπρεπε να δίνουμε αν μια μέρα τελείωναν τα ρούχα ;

Εάν λοιπόν δεχτούμε τη συνθήκη ότι τα ρούχα είναι το μέσο που χρησιμοποιούμε για να μεταφέρουμε ένα μήνυμα – όπως το ίδιο κάνει κι ο ζωγράφος με τα χρώματα και ο ποιητής με τις λέξεις του – και αν αυτό το συνδυάσεις με έναν άνθρωπο που θεωρεί ότι κατασκευάζει ρούχα τόσο καλά που αισθάνεται ότι θα ήθελε ακόμα και να τα προστατέψει από το να φορεθούν, εκεί γεννιέται ένα νέο είδος τέχνης.. 

Υπήρξε λοιπόν μια περίοδος που ξεκίνησα να διαθέτω τα φορέματα μου προκειμένου να εκτεθούν σε ιδιαίτερες κατοικίες κ ξενοδοχεία αλλά και προσωπικές συλλογές πιστεύοντας ακράδαντα πως όση αξία μπορεί να έχει ένα ζωγραφικό έργο ή ένα γλυπτό και όσα μηνύματα  μπορεί να μεταδώσει και όσα συναισθήματα μπορεί να προκαλέσει άλλα τόσα εξίσου μπορεί και το δικό μου φόρεμα. Γι αυτό και θεώρησα φυσικό να το δω τοποθετημένο εκεί που και ένα έργο τέχνης θα τοποθετούνταν. Έτσι λοιπόν ήρθαν αρχικά τα φορέματα που ως έργα τέχνης ” ντύνουν κατοικίες ” και σαν εξέλιξη τους τα γλυπτά φορέματα.

 Η δημιουργός Μαρία Διαμάντη στο ατελιέ της  / φωτογραφία : Αργύρης Βαβουγυιός 

– Πως θα χαρακτήριζες τον εαυτό σου με μια φράση;

 Αν και δεν πιστεύω σε φράσεις που μέσα τους μπορούν να χαρακτηρίσουν ανθρώπους, υπάρχει μια φράση στον επίλογο ενός από τα πιο αγαπημένα μου βιβλία που μάλιστα διάβασα και σχετικά νωρίς στη ζωή μου.. στα ” βαμμένα κόκκινα μαλλιά ” που θα έλεγα ότι αν μη τι άλλο με θυμίζει.  Είναι η στιγμή που ο  Κωνσταντής νοσταλγεί  τον Λούη και τι συνήθιζε να λέει για την θάλασσα κάθε φορά που πίνανε τα ούζα τους στο Χατζηκυριάκειο χαζεύοντας την από ψηλά  .. «Δε θα τη δεις ακίνητη ποτέ, ξάδελφε. Γαληνεμένη όμως θα τη δεις!»

 – Μίλησε μας για την φωτογραφία την άλλη σου μεγάλη αγάπη.

  Στην προσπάθεια μου να παράγω ολοκληρωμένο έργο ως καλλιτέχνης ήθελα να έχω λόγο όχι μόνο σχετικά με το ρούχο και την κατασκευή του αλλά ακόμα και με τον τρόπο που θα επέλεγε κάποιος να το χρησιμοποιήσει μέσα σε μια εικόνα προκειμένου να μεταφέρει ένα μήνυμα , να διηγηθεί μια ιστορία .. Έτσι ξεκίνησα να μελετώ φωτογραφία και συνεχίζω να το κάνω τα τελευταία τρία χρόνια. Οι βλέψεις μου όμως δεν τελειώνουν εδώ.. έχω σκοπό να μελετήσω μοντάζ και σκηνοθεσία προκειμένου να δημιουργήσω με τα δικά μου φορέματα όχι μόνο στατικές αλλά και κινούμενες εικόνες.

– Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που μαθαίνεις στου σπουδαστές σου;

 Στην ομάδα μου εκτός από το να μεταδώσω τις γνώσεις μου στόχος είναι να μεταδώσω τη φιλοσοφία μου, τη στάση μου απέναντι στο ρούχο. Όραμα μου είναι κάθε άνθρωπος που επιλέγω να συμμετέχει σε αυτή , να αλλάξει  τον τρόπο που  βλέπει, εκτιμά και χρησιμοποιεί το ένδυμα, είτε στην τέχνη του, είτε στην καθημερινότητα του. 

– Θα ήθελες να ανοίξεις μια ανάλογη σχολή σε κάποια άλλη χώρα του κόσμου;

 Δεν είναι κάτι που μου έχει προκύψει σαν επιθυμία αυτή τη στιγμή αλλά δεν θα αφαιρούσα σε καμία περίπτωση την πιθανότητα αύριο το πρωί να ξυπνήσω και να συναντήσω έναν καλό λόγο για να το θελήσω..  Άλλωστε δεν θα απέκλεια στη ζωή μου , τίποτα.

 – Σε ποιο μουσείο θα ήθελες να δεις τα φορέματα σου;

 Δεν νομίζω ειλικρινά  ότι με απασχολεί το θέμα του σε ποιο μουσείο θα δω τα ρούχα μου ή αν θα πάω να τα τοποθετήσω στη μέση ενός εγκαταλελειμμένου κτηρίου, σε ένα συνεργείο εν λειτουργία, σε ένα χωράφι ή σε μια εκκλησία. Αυτό που κυρίως με απασχολεί είναι το εάν την στιγμή που θα επιλέξω να το κάνω , θα υπάρξει έστω κι ένας άνθρωπος που θα θελήσει να επισκεφθεί αυτό το σημείο προκειμένου να επιτρέψει σε εμένα να επικοινωνήσω το μήνυμα μου. Στην τέχνη πολύ περισσότερο απ’ ότι στη ζωή , χρειάζεται ο θεατής , ο αποδέκτης. Όσο λοιπόν έχω κοινό να συμπράττει και να διατίθεται να γίνει μέρος αυτής της μοναδικής αλληλοδιάδοχης  σχέσης, δεν με νοιάζουν τα μουσεία αλλά μόνο οι επισκέπτες τους. 

– Τι σχεδιάζεις για το μέλλον;

Θέλω και επιθυμώ το απρόβλεπτο μέλλον αυτό που θα μου ανατρέψει κάθε δεδομένη και εγκατεστημένη σκέψη στο μυαλό μου. Αυτό που δεν δημιουργεί κανένα δίλλημα  γιατί δεν προλαβαίνεις να μπεις σε δίλλημα. Αυτό που σε εξελλίσει ,  όχι αυτό που σε καθιερώνει .. Άλλωστε αγαπημένη μου συνήθεια είναι να αλλάζω γνώμη και να παίρνω και τους άλλους μαζί μου.  

– Τι θα πρότεινες στην γυναίκα του σήμερα;

 Θα πρότεινα να αρχίσει να επιτρέπει να χάνει τον εαυτό της προκειμένου να τον ξαναδημιουργήσει. Όλοι ” ντυνόμαστε ”  μερικές  φορές ένα φόρεμα που κάποιος άλλος έραψε για μας. Ενίοτε έχουμε και περισσότερα από ένα φορέματα – ρόλους να εναλλάσσουμε. Λέω λοιπόν στη γυναίκα να ράψει μόνη της το ” κοστούμι ” του εαυτού της – αν καταλαβαίνεις τι εννοώ – και σταδιακά να ντυθεί τη γύμνια της,  να απελευθερώσει τον εαυτό της .