Legionella – ένας «άγνωστος» κίνδυνος – για πολλούς χώρους

Η νόσο των λεγεωνάριων είναι ένας σοβαρός τύπος πνευμονίας (πνευμονική λοίμωξη) ,μερικές φορές θανατηφόρα πνευμονία , που προκαλείται από τα βακτήρια Legionella ή λεγεωνέλλωση.

Οι άνθρωποι μπορεί να αρρωστήσουν όταν αναπνεύσουν μικροσταγονίδια νερού στον αέρα από ομίχλη (υδρονέφωση ) ή ακόμα αν κατά λάθος καταπιούν νερό -που περιέχει Legionella- προς τους πνεύμονες. Οι περισσότεροι άνθρωποι που εκτίθενται σε Legionella δεν αρρωσταίνουν. Ωστόσο αυξημένο κίνδυνο διατρέχουν, οι άνθρωποι των 50 ετών και άνω, οι σημερινοί ή πρώην καπνιστές, άτομα εξαρτημένα από το αλκοόλ, άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα , χρόνια πνευμονική νόσο ή ανοσοκαταστολή, άτομα με μεταμοσχεύσεις , αλλά και άτομα που βρίσκονται σε συγκεκριμένα πρωτόκολλα φαρμάκων (π.χ. κορτικοστεροειδή ).

Το πρόβλημα μπορεί να εντοπιστεί σε χώρους φιλοξενίας όπως, χώρους μακροχρόνιας φροντίδας, νοσοκομεία, ξενοδοχεία και γενικά καταλύματα και θέρετρα, σε πλοία ακτοπλοΐας , κρουαζιερόπλοια, αλλά και σε χώρους εργασίας . Δεν μπορεί να αποκλειστεί η εντόπιση του προβλήματος , ακόμα και στα σπίτια μας ή/και στις εξοχικές κατοικίες μας, όταν δεν κατοικούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα . Χρειάζεται μεγάλη προσοχή σε χώρους που ανακαινίζονται και ειδικά στ στα ” τυφλά σημεία” (τάπες σε σωληνώσεις από προηγούμενες παροχές) κλπ.

Οι εστίες της νόσου των λεγεωνάριων έχουν συνδεθεί με πολλές πηγές μόλυνσης, όπως: Το νερό που χρησιμοποιείται γενικά για ντους, πισίνες, κολυμβητικές δεξαμενές, θερμές ιαματικές πηγές -λουτρά ,υδρομασάζ, πύργους ψύξης – Indoor Air Quality– (δομές που περιέχουν νερό και ανεμιστήρα ως μέρος των κεντρικών συστημάτων ψύξης αέρα για βιομηχανικές διεργασίες ή κτίρια με κλειστούς χώρους , γραφείων, καταστημάτων, εστιατόριων, αλλά και σε νεόκτιστα σπίτια, ή/και σε κτίρια με αλλαγή χρήσης .κλπ). Άλλες πήγες είναι γενικά σε δίκτυα παροχής νερού – (σωλήνες που μεταφέρουν νερό) για σιντριβάνια ακόμα και τα διακοσμητικά, για μηχανές και δίκτυα με κάθε σύστημα ομίχλης ( π.χ για δροσερή ατμόσφαιρα – απόσμηση με συστήματα ψεκασμού ομίχλης (υδρονέφωσης ) εξωτερικών- εσωτερικών χώρων ), για τα αυτόματα πότισματα ομίχλης (γκαζόν ) και των Δήμων , για πότισμα ομίχλης (αγροτικές εργασίες )αλλα και για δεξαμενές αποθήκευσης νερού ( Εκτεθειμένες και στον ήλιο -Δεξαμενές πυρόσβεσης ,κλπ

Η νόσος των Λεγεωνάριων δεν είναι μεταδοτική μέσω της επαφής από άτομο σε άτομο.

Ο αριθμός των αναφερόμενων κρουσμάτων νόσο λεγεωνάριων, αυξάνεται σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι πληροφορίες από τις περιλήψεις των ερευνητικών ερευνών της νόσου των λεγεωνάριων έχουν αναφερθεί σε ‘‘λανθασμένη τοποθέτηση” συστημάτων αλλά και ανεπαρκείς συντηρήσεις τους , ίσως λόγο λήψης ενημέρωσης, αποτυχίες διεργασιών, ανθρώπινα λάθη, αποτυχίες εξοπλισμού ή ακόμα και σε ανεξέλεγκτες εξωτερικές αλλαγές.

Σε περιβάλλοντα γλυκά ύδατα, όπως οι λίμνες και τα ρέματα, δεν έχουν αναφερθεί κρούσματα που να οδηγούν σε ασθενείς με την νόσο λεγεωνάριων. Μπορεί η Legionella , να εμφανίζεται σε φυσικό περιβάλλον γλυκού νερού, όπως λίμνες και ρέματα. Ωστόσο, για να μπορέσει να ΄΄αποτελέσει κίνδυνο” για την υγεία, πρέπει αρχικά να δημιουργηθεί – να αναπτυχτεί με αύξηση των αριθμών – σε συστήματα ύδρευσης, στη συνέχεια να εξαπλωθεί και να φτάσει σε μορφή μικοσταγονιδίων νερού (αερόλυμα) και να εισπνευστεί από τους ανθρώπους. Οι παράγοντες δε που μπορούν να οδηγούν στην ανάπτυξη της Legionella ποικίλουν, από την κατασκευή κτιρίου, την ποιότητα του νερού, Biofilm, ιζήματα, διακυμάνσεις σε πίεση ,θερμοκρασία και ph, στασιμότητα , ανεπαρκής απολύμανση, κλπ.

Ως μια ΄΄ ασθένεια σε εξέλιξη ΄΄ λοιπόν , όταν εντοπίζονται πολλαπλές κοινές ελλείψεις, σε ”λανθασμένες τοποθετήσεις ” και μέτρων συντήρησης, για μεν την πρόληψη οφείλουμε να τονίσουμε την σημαντικότητα αυτής της ”αναδυόμενης ασθένειας”, υπό την έννοια ότι ο αριθμός των καταγεγραμμένων κρουσμάτων της νόσου των λεγεωνάριων συνεχίζει να αυξάνεται σε παγκόσμιο επίπεδο. Συγχρόνως δε πρέπει να υπογραμμίσουμε , την αναγκαιότητα για την σημασία των ολοκληρωμένων προγραμμάτων διαχείρισηςτων υδάτων γενικά και όχι μονό στα συστήματα ύδρευσης των κτιρίων.

Έως σήμερα δεν υπάρχουν εμβόλια που να αποτρέπουν τη νόσο των Λεγεωνάριων.

Ίσως η ανάδειξη, κατάλληλα εφαρμοζόμενων προγραμμάτων πρόληψης , θα μπορούσαν να μειώσουν την ανάπτυξη της Legionella , αλλά και να αποτρέψουν κατά πολύ την έκρηξη των νόσων των λεγεωνάριων, μειώνοντας την μετάδοση τους .Το κλειδί στην πρόληψη των νόσων, διότι έκτος από τους περιβαλλοντικούς παράγοντες που ενθαρρύνουν την ανάπτυξη της Legionella, επιτρέπουν και την ανάπτυξη και άλλων μικροβίων που αναπτύσσονται καλά στα συστήματα διανομής ”πόσιμου νερού ΄΄ , είναι η διασφάλιση μέσω της ιχνηλασιμότητας , όταν οι ιδιοκτήτες και οι διαχειριστές των κτιρίων ή/και οποιοδήποτε χώρου, θα χρησιμοποιούν προγράμματα διασφαλισμένης διαχείρισης έτσι ώστε να διατηρούνται τα συστήματα σε αρίστη κατάσταση , προκειμένου να μειώσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης και διάδοσης της λεγιονέλλας . Για δε τις εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης, τα προγράμματα διαχείρισης των νερών είναι ιδιαίτερα σημαντικά , η δε όλη διαδικασία και ο τρόπος της διασφαλισμένης διαχείρισης, συμβάλει στην αποτελεσματικότητα της μείωσης του κινδύνου μόλυνσης , μεταξύ ευάλωτων πληθυσμών ασθενών, προσωπικού και επισκεπτών.

Προκειμένου να αποδειχθεί η απαίτηση της ασθένειας των λεγεωνάριων, απαιτούνται πολλά πράγματα. Η εκδήλωση έρευνας για την νόσο των λεγεωνάριων και οι εστίες πυρετού του Pontiac γίνεται ως προς το πλείστον όταν δύο ή περισσότερα άτομα εκτίθενται στη Legionella στον ίδιο χώρο και αρρωσταίνουν περίπου την ίδια ώρα. Οι εστίες τους μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστούν, διότι μερικές φορές οι άνθρωποι ταξιδεύουν σε μια κοινή τοποθεσία, εκτίθενται στη Legionella και στη συνέχεια επιστρέφουν στο σπίτι πριν νοσήσουν.

Αρμόδια για τέτοιες περιπτώσεις είναι τα κρατικά και τοπικά τμήματα υγείας , οπού αναλαμβάνουν την διερεύνηση των κρουσμάτων, αλλά και τα μέτρα ελέγχου για την απομάκρυνση της Legionella , από το νερό που έχει αναγνωριστεί ως πηγή μόλυνσης. Επικοινωνήστε με τις αρμόδιες τοπικές αρχές για οδηγίες ή τη νομοθεσία που ισχύει.

Συμπεραίνοντας διαπιστώνουμε ότι , σχετικά με την πρόληψη για την υγεία που σχετίζεται συλλογικά με την ανάπτυξη του βακτηρίου της λεγεωνέλλας, χρειάζεται εκτίμηση κινδύνου, για όλους τους χώρους . Η πρόληψη από τον κίνδυνο ανάπτυξης του βακτηρίου της λεγεωνέλλας, σε συστήματα διανομής που σχετίζονται με συλλογικά συστήματα υδρονέφωσης ( μικοσταγονίδια νερού ), όσων έχουν την χρήση τους , πρέπει να είναι υποχρεωτική για την υγεία.

Συλλογικά σε κάθε σύστημα με το οποίο μπορεί να δημιουργηθεί υδρογόνωση ( μικοσταγονίδια νερού ), πρέπει να είναι εξοπλισμένο με ένα σύστημα προστασίας, ως μηχανισμός διασφάλισης που να καθορίζει τους ελάχιστους κανόνες υγιεινής ,ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια, σε χώρους όπου κατοικούν, εργάζονται, ή/και φιλοξενούνται άνθρωποι, αλλά και σε μέρη όπου επιτρέπεται η είσοδος τους ή η διέλευσης τους.

Τα συστήματα θα πρέπει να είναι προσβάσιμα και ελεγχόμενα, να πληρούν τις απαιτήσεις της ιχνηλασιμότητας των εργασιών παρακολούθησης, λειτουργίας και συντήρησης, να έχουν ακόμα και αυτοματοποιημένα συστήματα που να επιτρέπουν τον καθαρισμό η/και τον αυτοκαθαρισμό τους.

Για όλα αυτά θα πρέπει να ορισθεί ένας επιστήμονας, ως υπεύθυνος λειτουργίας του συλλογικού συστήματος, ο όποιος θα εξασφαλίζει την διασφαλισμένη διαχείρισης του, προκειμένου να αποτραπεί κάθε κίνδυνος ανάπτυξης και διάδοσης της λεγιονέλλας .

Έτσι οι επιστήμονες, Υγιεινολόγοι –Επόπτες Δημόσιας Υγείας , Γιατροί Εργασίας , Βιολόγοι, Βιολογικών Εφαρμογών, Βιοχημείας, Βιοτεχνολογίας, Μοριακής Βιολογίας, Χημικοί, Περιβαλλοντολόγοι , Αντιρρυπαντικής Τεχνολογίας, Τεχνολόγοι Περιβάλλοντος και Οικολογίας, Περιβαλλοντικής Φυσικής , Γεωπόνοι Τεχνολόγοι – Γεωπόνοι, κλπ θα μπορούν να παραμείνουν στην Ελλάδα. Οι εταιρείες –επιχειρήσεις προσλαμβάνοντας επιστήμονα που, θα μπορεί να έχει και την αναγγελία από το ΥΠΑΑΤ, θα μειώσουν τα εξάδα απολυμάνσεων, απεντομώσεων, μυοκτονιών, διαχείρισης HACCP – Σύστημα Αυτοελέγχου, αλλά και έξοδα των δειγματοληψιών σε πόσιμο νερό, πισίνας , εφαρμογών απολύμανσης σε δίκτυα νερού ,κλπ.

Όταν την πλήρη ευθύνη θα την έχουν οι επιστήμονες , οι κανονισμοί και οι εγκύκλιοι υγειονομικού ενδιαφέροντος δεν θα ”αγνοούνται”λόγο του ότι δεν υπάρχουν διοικητικές κυρώσεις, θα έχουν δε περισσότερη εφαρμοστικότητα και ας μην υπάρχει κάποιο ”νομοθετικό πλαίσιο”, διότι δεν εξαρτώνται τα πάντα από τις απαιτήσεις της νομοθεσίας, αλλά και από τι υπηρεσίες θέλουμε να παρεχουμε.

Η αναγκαιότητα της σημασία για πρόληψη, με ενημέρωση από τους επιστήμονες, ( Ημερίδες, κλπ) θα βοηθήσει πρωτίστως αφού θα παρουσιάζονται παραδείγματα και στοιχεία για τα αίτια, τους παράγοντες ανάπτυξης και την παθογένεια της Legionella spp γενικότερα, τα οποία είναι χρήσιμα για την ευκολότερη κατανόηση όλων αυτών των εννοιών , ακόμα και για την Εκτίμηση κινδύνου από το βακτήριο της legionella. Πχ .Η πυροσβεστική ενημερώνει τους πυροσβέστες – πιστεύω ότι ενημερώνονται και οι εθελοντές.( Βακτήριο Λεγιονέλλα, ο ύπουλος εχθρός του πυροσβέστη),

Όσον αφορά τα ξενοδοχεία και γενικά τα τουριστικά καταλύματα, το Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), διοργανώνει ενημερωτικές ημερίδες σε τουριστικούς προορισμούς για τους ιδιοκτήτες/διαχειριστές τουριστικών καταλυμάτων, με στόχο την ενημέρωσή τους σχετικά με τους τρόπους μετάδοσης και τα μέτρα πρόληψης της νόσου των Λεγεωναρίων. Αποστολή ενημερωτικών επιστολών με Οδηγίες για την πρόληψη της «Νόσου των Λεγεωνάριων» , προς το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος, την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων, τη Συνομοσπονδία Επιχειρηματιών Τουριστικών Καταλυμάτων Ελλάδος, καθώς και τον Εθνικό Οργανισμό Τουρισμού.

Επιπλέον δε πληροφορίες σχετικά με τη Nόσο των Λεγεωνάριων, για τους διευθυντές τουριστικών καταλυμάτων , παρέχονται και από το Ευρωπαϊκό δίκτυο επιτήρησης νόσων λεγεωνάριων (ELDSNet).

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ Δ1δ/οικ. 60055/2-8-2018 Πρόληψη της νόσου των λεγεωναρίων»

H εγκύκλιος Αριθ. πρωτ. Δ1δοικ.600552-8-18. Πρόληψη της νόσου των λεγεωναρίων.pdf

Από τις χρήσιμες πληροφορίες ,Τα νέα της νόσου των Λεγεωνάριων , σας κοινοποιώ τα έξι (6) Βίντεο με δειγματοληψία και περιβαλλοντική αξιολόγηση πιστεύοντας ότι θα βοηθήσουν περισσότερο.

1. Ιαματικά λουτρά και σιντριβάνια.
2. Legionella Οικολογία και Εισαγωγή στην Περιβαλλοντική Υγεία και Τεχνολογία
3. Διεξαγωγή και Διερμηνεία της Περιβαλλοντικής Αξιολόγησης
4. Τρόπος δειγματοληψίας πύργων ψύξης
5. Πώς να κάνετε ένα σχέδιο δειγματοληψίας
6. Πώς να δείξετε πόσιμο νερό

Κοινοποίησε το: Ενεργή συμβολή μπορεί να έχουμε όλοι , αρχίζει δε να γίνεται μεγαλύτερη, όταν μεταφέρεται από τη συμμετοχή της οικογένειας , της πολυκατοικίας, των τοπικών και πληθυσμιακών ομάδων, τις κυβερνητικές η μη-κυβερνητικές οργανώσεις και οργανισμούς, συλλόγους, σωματεία, ιδρύματα και φορείς, με μια αναδημοσίευση ή ένα e-mail κ.λ.π

Υ.Γ : Θα είμαι στην διάθεση, για όποιον φορέα θα μπορούσα να φανώ χρήσιμος.

Πληροφορίες μπορείτε να ζητάτε στο vgenis@otenet.gr, ή να καλείτε στο τηλέφωνο 2104829839, 6932245887

Ιωάννης Βγενής

Cleaning Advisor