Καρλ Γιουνγκ: Τι μας αποκαλύπτει για το συνειδητό, το ασυνείδητο και την προσωπικότητα

Δύο είναι τα ονόματα που μας έρχονται στο μυαλό όταν αναφερόμαστε στην ψυχανάλυση, του Φρόιντ και του Γιούνγκ.

Και ενώ οι περισσότεροι από εμάς έχουμε συνδέσει το ασυνείδητο, αλλά και την ψυχολογία γενικότερα, με τον Φρόιντ, η συνεισφορά του Κάρλ Γιούνγκ στην επιστήμη παραμένει σημαντική και ανεξίτηλη μέχρι και σήμερα.

Ποιες είναι όμως μερικές από τις κύριες ιδέες του που μπορούν να εξηγήσουν την ανθρώπινη εμπειρία και να μας δώσουν το έναυσμα για να εξερευνήσουμε περαιτέρω όλες τις πλευρές του εαυτού μας;

1| Ανάγκη για ισορροπία μεταξύ του εκπολιτισμένου και του αρχέγονου εαυτού μας

Στον 21^ο αιώνα αυτή η ανάγκη φαίνεται να είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Ο «εκπολιτισμένος» άνθρωπος, αυτός δηλαδή που ζει στα πλαίσια μιας κοινωνίας που έχει διαμορφώσει έναν καθορισμένο πολιτισμό, αντιλαμβάνεται τον κόσμο κυρίως μέσω της λογικής. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι ο σύγχρονος, εκπολιτισμένος άνθρωπος ταυτίζεται με τις σκέψεις του, και ενώ αυτό εν μέρει είναι θεμιτό γιατί έτσι σημειώνεται το είδος της προόδου που κάνει τη ζωή ευκολότερη, ταυτόχρονα η πλήρης επικέντρωση στη λογική τον περιορίζει.

Όσο περισσότερο χάνουμε την επαφή μας με την άλλη πλευρά του εαυτού μας, αυτήν που βασίζεται στα ένστικτα και τα συναισθήματα, τόσο περισσότερο απομακρυνόμαστε από τη φύση μας, αλλά και από την ίδια τη ζωή. Σύμφωνα με τον Γιούνγκ όταν αυτή η ανισορροπία φτάσει στο αποκορύφωμά της, κάτι θα συμβεί που θα μας ταρακουνήσει. Δηλαδή, με κάποιον τρόπο θα εκδηλωθεί αυτή η μη αποδοχή όλων των κομματιών του εαυτού μας είτε με αλλαγές στη διάθεση είτε με ψυχοσωματικά συμπτώματα, είτε με εμμονές και άγχη. Όλα τα παραπάνω, αποτελούν ενδείξεις ότι χρειάζεται να διεισδύσουμε στο ασυνείδητό μας, στα κομμάτια εκείνα του εαυτού μας που για καιρό έχουμε αγνοήσει.

2| Το συλλογικό ασυνείδητο

Αρκετό ενδιαφέρον παρουσιάζει η θεωρία του Γιούνγκ για την ύπαρξη ενός ασυνείδητου κομματιού του εαυτού μας το οποίο όλοι οι άνθρωποι μοιραζόμαστε. Αυτό το κομμάτι αποτελείται από τις γνώσεις, σκέψεις και εικόνες που έχουμε κοινές εξαιτίας του γεγονότος ότι όλοι ανήκουμε στο ανθρώπινο είδος. Ακόμα και συγκεκριμένες θεματικές στα όνειρά μας μπορεί να είναι κοινές και να συμβολίζουν το ίδιο πράγμα μεταξύ διαφορετικών ανθρώπων.

Το συλλογικό ασυνείδητο μπορεί ακόμα να εκδηλωθεί και μέσα από συγκεκριμένες φοβίες που εμφανίζονται σε παιδιά και ενήλικες χωρίς κάποιον προφανή λόγο. Ερευνητικά δεδομένα από τον χώρο της Νευροψυχολογίας δείχνουν ότι μερικά παιδιά φοβούνται το σκοτάδι όχι λόγω άσχημων αναμνήσεων αλλά επειδή το σκοτάδι ενεργοποιεί την αμυγδαλή τους, το τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει τα συναισθήματα, και κατ’ επέκταση τους φόβους μας.

3| Προσωπικότητα

Ο Γιούνγκ διακρίνει οκτώ τύπους προσωπικότητας οι οποίοι βασίζονται στον συνδυασμό των τεσσάρων κύριων ψυχολογικών λειτουργιών – σκέψη και συναίσθημα, ένστικτο και αίσθηση. Αυτές οι λειτουργίες δεν είναι αλληλοαποκλειόμενες. Όλοι μας δρούμε βάσει αυτών σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, και έτσι καθορίζεται η προσωπικότητά μας.

Μπορείτε εδώ να κάνετε το τεστ, που έχει βασιστεί στη θεωρία του Γιούνγκ και υποστηρίζεται από επιστημονικά δεδομένα, προκειμένου να βρείτε κι εσείς σε ποιον τύπο προσωπικότητας ανήκετε: