«Κάνε Μια Προσπάθεια», Ψιθύρισε Η Καρδιά…

Δυο και κάτι μήνες μετά το πέρασμα μας από το Μουσείο Μπενάκη βρίσκω σιγά-σιγά τη δύναμη να μιλήσω γι αυτό. Να μιλήσω σε σας που με αγαπάτε και με ακολουθείτε πιστά κάποια χρόνια τώρα.Η αμφίδρομη επικοινωνία μας άλλωστε είναι ένας από τους λόγους που αντέχω να συνεχίζω. Θα ακολουθήσουν επιπλέον 14 τέτοια άρθρα – όσα και τα έργα αυτής της έκθεσης , του #Ode_Couture –το πρώτο όμως, αυτό, δεν θα αναφέρεται σε κανένα από τα έργα. Αλλά στα συναισθήματα..

Δυόμιση χρόνια πριν, έχοντας μόλις τελειώσει την προηγούμενη έκθεση πήρα μια απόφαση. Να δουλέψω το δυσκολότερο και το πιο επικίνδυνο θέμα που έχω μέχρι τώρα ασχοληθεί. Τους Παγκόσμιους Έλληνες Σχεδιαστές. Θέμα δύσκολο, ήδη δουλεμένο κατά κάποιο τρόπο καθώς το Πελοποννησιακό Λαογραφικό ίδρυμα συχνά ταξιδεύει στο εξωτερικό αυτή την έκθεση με τις αυθεντικές πρωτότυπεςδημιουργίες φυσικά και ταυτόχρονα θέμα που αν αποφασίσεις – όπως έκανα εγώ – να το δουλέψεις ένα ή πολλά βήματα παραπέρα δηλαδή να το ”πειράξεις”, κρύβει δύοτεράστια ρίσκα. Το λάθος και την κριτική.

Τι νόημα θα είχε λοιπόν; Ποιοι θεωρούνται καταρχήν Έλληνες διεθνείς .. Πόσους από αυτούς θα συμπεριλαμβάναμε σε αυτή την έκθεση; Πόσους και γιατί; Από την αρχή κιόλας της έκθεσης, από το πρώτο κοστούμι που αποφασίσαμε να φτιάξουμε, το φόρεμα του Γαλανού που η Μαίρλην φόρεσε στην ταινία ”As young as you feel”έγινε σαφές σε εμάς ότι κάπου αλλού αυτή η έκθεση πήγαινε μόνη της. Βλέπετε η διαχρονικότητα της δημιουργίας είναι κάτι που δύσκολα κρύβεται, ακόμα και από τα δικά μας μάτια..Θεωρητικά λοιπόν και ενώ το θέμα της έκθεσης εξελισσόταν να είναι το μέγεθος του έργου αυτών των σπουδαίων Ελλήνων και πόσο μεγάλος είναι ο βαθμός κατά των οποίο επηρέασαν τη μόδα μεταγενέστερα αλλά και τη μόδα διεθνώς -και θα μπορούσε κάποιος να πει πως εδώ το θέμα είχε τελειώσει και το πρόβλημα είχε λυθεί- ένα εντελώς καινούριο θέμα, η επικαιρότητα των Ελλήνων κορυφαίων και διεθνώς καταξιωμένων σχεδιαστών είχε προκύψει. Μέχρι εδώ καλά. Τα σχέδια μελετήθηκαν -με αρκετά ταξίδια φυσικάπαντού όπου υπήρχαν οι αυθεντικές δημιουργίες αυτές-,τα ρούχα ξανασχεδιάστηκαν, τα πατρόν πειράχτηκαν και το αντικείμενο εργασίας εδώ έγινε ένα.. Να πειραχθούν όσο το δυνατόν λιγότερο τα αυθεντικά πρωτότυπα έργα των σχεδιαστών και με τέτοιο τρόπο που να αναδειχθείη επικαιρότητα τους. Το γεγονός δηλαδή πως το έργο των σπουδαίων αυτών δημιουργών είναι τέτοιο που και μια τεχνική στη ραφή αν αλλάξουμε, στο χρώμα ή στο ύφασμα -το ελάχιστο δηλαδή-, προκύπτει έργο σημερινό, έργο μάλιστα που παραπέμπει σε αρκετούς διάσημους σχεδιαστέςτου καιρού μας. Τα παιδιά κι εγώ δουλεύαμε πυρετωδώς.

Τον Μάρτιο και με αφορμή την έρευνα που έπρεπε να γίνει στα αρχεία του Victoria Albert αλλά και την έκθεση αφιέρωμα στον Dior επισκέφτηκα το Λονδίνο. Τον Dior τον είδαμε, την έρευνα στα αρχεία του μουσείου την ολοκληρώσαμε, κάναμε και βόλτες. Περνώντας έξω από την ακαδημία τεχνών μια τεράστια ταμπέλα κρεμόταν Bill Viola – Michelangelo: Life, Death, Rebirth.

Με τη μαθήτρια μου κάναμε μεταβολή και μπήκαμε διότι εγώκαθώς είναι γνωστό πως χρόνια τώρα λατρεύω τον Viola δεν χάνω ευκαιρία. Και εκεί, εκτός από την πιο συγκλονιστική βίντεο-εγκατάσταση του Viola που έχω δει ποτέ, είδα στον τοίχο στίχους του Μιχαήλ Άγγελου καιειδικά ένα συγκλονιστικό κομμάτι που αναφερόταν στο έργο του χρόνου. Εκεί είδα το θέμα της έκθεσης. Αυτό ήταν λοιπόν..Αυτό ήταν το θέμα της έκθεσης, ο χρόνος. Ο χρόνος και συγκεκριμένα το έργο του.

Ο άνθρωπος ον φθαρτό ζει κάτι λιγότερο -αν είναι τυχερός- από 100 χρόνια και μετά δεν υπάρχει σε αυτόν τον πλανήτη ούτε η σκόνη του και όλα τα υλικά αγαθά γενικά ακολουθούν τη μοίρα των ανθρώπων.Υπάρχει όμως κάτι που διέρχεται τις εποχές και αν είναι δυνατό ταξιδεύει στο χρόνο περνάει στο μέλλον και επηρεάζει τους ανθρώπους τις σκέψεις και τις πράξεις τους αλλά και το μέλλον τους, την ιστορία τους. Και αυτό είναι η ιδέα. Η δημιουργία, έργο ανθρώπινο γεννιέται εξαιτίας μιας ιδέας που έρχεται μια δεδομένη χρονική στιγμή.. και αυτό καλείτε έμπνευση. Η ιδέα λοιπόν, το σπουδαίο αυτό γέννημα του ανθρώπου έχει δύναμη μεγαλύτερη και από τον άνθρωπο, μεγαλύτερη και από τον χρόνο. Αυτή είναι που νικάει το χρόνο. Η ανθρώπινη δημιουργία είναι ο τρόπος που η ιδέα μεταφράζεται σε έργο. Και όταν η ιδέα είναι σπουδαία κάθε ανθρώπινη δημιουργία που παράγεται από την ίδια ιδέα είναι εξίσου σπουδαία.

Επιστρέφοντας από το Λονδίνο ανακοίνωσα σε όλη μου την ομάδα την ημερομηνία διεξαγωγής της έκθεσης. Μια έκθεση την οποία μελετούσαμε ήδη δυο χρόνια και η κατασκευή των έργων ήταν περίπου στη μέση θα έπρεπε να είναι έτοιμη σε 6 μήνες. Θεωρητικά αδύνατον για όσους μας ξέρουν μιας και δεν υπήρξαμε ποτέ μια ομάδα που χρησιμοποιεί μοδίστρες σε ότι κάνει αλλά βασική προϋπόθεση είναι τα ίδια τα παιδιά να δουλεύουν τα έργα τους. Αν τώρα συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι αυτά τα έργα είναι εξολοκλήρου χειροποίητα, έτσι όπως δεν συνηθίζεται να κατασκευάζονται πια, και πως για ένα και μόνο τέτοιο έργο χρειάζονται χιλιάδες εργατοώρες , το χρονικό περιθώριο των έξι μηνών ήταν τόσο αδιανόητα μικρό που μόνο επίτηδες αγνοήσαμε το πόσο αδύνατον ήταν. Δεν είμαστε σχολή, ποτέ δεν θεώρησα τον εαυτό μου επιχείρηση, είμαστε μια ομάδα που χρόνια τώρα κάνει με συνέπεια και επιμονή ένα έργο που δυστυχώς στην Ελλάδα δεν υπάρχει αντίστοιχο του. Μέσα από αυτήν όμως τη δημιουργική διαδικασία, άνθρωποι με αγάπη και σεβασμό για το έργο αυτό που ονομάζεται ρούχο εκπαιδεύονται στην κατασκευή του. Μέσα από αυτήν τη δημιουργική διαδικασία, άνθρωποι με αγάπη και σεβασμό στο έργο αυτών των σπουδαίων Ελλήνων δημιουργών που έδωσαν τον καλύτερο τους εαυτό για να ταξιδεύει η Ελληνική μόδα διεθνώς, έδωσαν με τη σειρά τους τον καλύτερο τους εαυτό για να παρουσιάσουν 14 συναισθηματικά έργα που το κάθε ένα από αυτά διηγείτομια ιστορία, την δική του, το ταξίδι του στον χρόνο από την πρώτη στιγμή που σχεδιάστηκε έως σήμερα και ταυτόχρονα εγγυάται την πορεία του στο μέλλον. Διηγείτο όλες του τις μεταπτώσεις μέχρι τη σημερινή του μορφή και προτρέπει κάθε καλλιτέχνη να το διαμορφώσει και να το παραδώσει στους επόμενους. Και είναι σημαντικά έργα ακριβώς για τον παραπάνω λόγο. Γιατί δεν κλείνουν πόρτες δημιουργικές, αντίθετα ανοίγουν μονοπάτια, δρόμους και βρέθηκαν στην αίθουσα εκείνη του Μουσείου Μπενάκη για να πιστοποιήσουν αυτό και εξαιτίας αυτού. Από τους πρώτους εμπνευστές τους, τους Έλληνες εκείνους, το μεγάλο αυτό γένος, μέχρι και σήμερα και ως τους επόμενους που θα τα παραλάβουν με το πέρασμα του χρόνου, βρέθηκαν εκεί για να αποδείξουν ότι ο χρόνος δεν περνάει. Περνάνε οι άνθρωποι και το μόνο που μένει είναι η αγάπη. Και τα έργα των ανθρώπων. Που αν οδηγούνται από την αγάπη είναι ωφέλιμα προς το συνολικό καλό. Αν όχι, όχι.
Αλλά κι αυτό ακόμα εξανεμίζεται καθώς μεταμορφώνεται σε κάτι άλλο.
Και αυτό είναι το έργο του χρόνου.

Υ.Γ. Ένα απέραντο ευχαριστώ στον κύριο Γιάννη Τσεκλένη για την ιδέα αυτής της έκθεσης κατά την διάρκεια μιας προσωπικής μας συζήτησης3 χρόνια πριν, το όραμα τις γνώσεις και την καθοδήγηση. Για την ειδική περίπτωση του, εφόσον είναιο μοναδικός από όλους τους σπουδαίους αυτούς, που κατέκτησε την Παγκόσμια Αγορά δουλεύοντας με πείσμα από την Ελλάδα και με Ελληνική Παραγωγή, το ατελιέ ανακοινώνει πως θα ακολουθήσει ξεχωριστό μεγάλο αφιέρωμα στο έργο του με αναπαραγωγή των πρωτότυπων υφασμάτων του με την χρήση των αυθεντικών μακετών των θεματικών του εμπριμέ που ο ίδιος πολύ ευγενικά παραχώρησε.

Ένα τεράστιο ευχαριστώ στον σκηνοθέτη κύριο Αντώνη Θεοχάρη Κιούκα που από την τελευταία στιγμή έως πίσω στην αρχή ήταν πάντα εκεί με την έμπνευση που έτσι κι αλλιώς του περισσεύει αλλάκαι τις πάντα εύστοχες παρατηρήσεις – διορθώσεις του.. Κυρίως όμως για την εμπιστοσύνη του σε εμένα, ειδικά εκείνες τις στιγμές που εγώ δίσταζα και φοβόμουν.

Πολύ μεγάλο ευχαριστώ στις κυρίες Αλεξάνδρα Μπακούση, Ευανθία Στεφανοπούλου και Άννα οικονόμου -τις 3 βοηθούς μου- που σε αυτό το ταξίδι υπήρξαν συνοδοιπόροι μου μέχρι την τελευταία στιγμή κάνοντας ότι μπορούσαν αλλά και παραπάνω από αυτό προς όφελος του συνολικού και όχι μόνο του δικού τους έργου. Γι αυτόν που παίρνει την ευθύνη κάθε τέτοιο ταξίδι είναι μοναδικό αλλά και εξαιρετικά μοναχικό. Ευχαριστώ που δεν ένιωσα ούτε στιγμή μόνη.

Υ.Γ. Υπήρξαν τρεις νύχτες στο διάστημα των 6 αυτών μηνών που η διαδικασία αυτή μπήκε στην τελική ευθεία που απελπίστηκα και σκέφτηκα τι άραγε το θελα εγώ όλο αυτό. Δεν υπήρξε όμως ούτε μια που να σκεφτώ ότι δεν θα το φτάσω μέχρι τέρμα. Κάθε φορά που η περηφάνια μου έλεγε είναι αδύνατον θα εκτεθούμε, η εμπειρία μου ήξερε ήδη πως είναι ριψοκίνδυνο, η λογική των υπολοίπων έλεγε είναι ανούσιο, γιατί τα κάνεις όλα αυτά,η καρδιά μου όμως ψιθύριζε.. κάνε μια προσπάθεια ακόμα. Να την ακούτε την καρδιά..

___________

Το ατελιέ της Μαρίας Διαμάντη λειτούργησε για πρώτη φορά στον Κεραμεικό το 1930 ως ένα κλασσικό μοδιστράδικο της εποχής

Η ιδιοκτήτρια του, Μαρία Διαμάντη η μεγαλύτερη, κατασκευάστρια ρούχων και καπέλων, λόγο της μεγάλης εμπειρίας της και της διάθεσης της να μεταδώσει τις γνώσεις της, ιδρύει –παράλληλα με τις δραστηριότητες του ατελιέ- τη σχολή κοπτικής – ραπτικής Μαρία Διαμάντη από την οποία, στα χρόνια που λειτούργησε, αποφοίτησε πολύ μεγάλος αριθμός σπουδαστριών.

Η Μαρία Διαμάντη γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στο οικογενειακό ατελιέ και σχολή ραπτικής. Σπούδασε σχέδιο μόδας και ενδυματολογία θεάτρου και δίδαξε σε σχολές μόδας στην Ελλάδα. Το 2011 δημιούργησε το δικό της ατελιέ στον ίδιο δρόμο του Κεραμικού όπου στεγαζόταν το ατελιέ της γιαγιάς της, την οδό Μαραθώνος. Από τότε σχεδιάζει και πουλά ρούχα χειροποίητα, αποκλειστικά κατασκευασμένα για το άτομο για το οποίο προορίζονται, αναβίωσε τα ”μαθήματα μόδας” που η γιαγιά της παρέδιδε και μελετά και κατασκευάζει τα ”γλυπτά φορέματα” .

Πριν 3 χρόνια επέκτεινε τις δραστηριότητες του ατελιέ παραδίδοντας on-line μαθήματα μόδας σε Έλληνες του εξωτερικού σε όλο τον κόσμο μέσω τον οποίων η ομάδα της μεγάλωσε και απέκτησε διεθνή χαρακτήρα.

Η έκθεση της Μαρίας Διαμάντη και της ομάδας της,#Ode_Couture , παρουσιάστηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2019 στο Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138.

Διδασκαλία – επιμέλεια: Μαρία Διαμάντη

Σκηνοθετική επιμέλεια: Αντώνης Θεοχάρης Κιούκας

Φωτογραφία: Aργύρης Βαβουγυιός, Φίλιππος Πούλης

Στην έρευνα από το Λονδίνο: Γεωργία Αναγνωστοπούλου

Στην έρευνα από την Ελλάδα: Κωνσταντίνα Αρχοντή

Κατασκευή σκηνικών: Βασίλης Παναγιώτου

Τεχνικός υπολογιστών: Κωνσταντίνος Μέγας

Συμμετείχαν οι σπουδαστές:

Γεωργία Αναγνωστοπούλου, Σταυρούλα Αποστολάκου, Κωνσταντίνα Αρχοντή, Βιολέτα Βερδεμέζη, Δέσποινα Ζαγούδη, Αποστολία Καφφέ, Αρετή Κοντογιάννη, Ελένη Κουμπή, Μαρία Λέκκα, Αλεξάνδρα Μπακούση, Βενετία Ντάμπου, ‘Αννα Οικονόμου, Τίνα Ορφανίδου, Βαρβάρα Παππά, Βικτορία Πατιό, Άννα Σιάχος, Ευανθία Στεφανοπούλου.

Info: Maria Diamandi atelier, 31 Marathonos str. Athens -www.mariadiamandi.com