Δισεκατομμύρια ευρώ ξοδεύονται κάθε χρόνο σε προϊόντα ομορφιάς και είναι σύνηθες, σχεδόν καθιερωμένο το να φροντίζουμε το δέρμα μας εξωτερικά.
Ωστόσο το δέρμα είναι το μεγαλύτερο όργανο του σώματος μας και ένα μεγάλο μέρος της υγείας του προέρχεται από τη φροντίδα του «εκ τον έσω». Όσο σημαντική, λοιπόν, είναι η φροντίδα του εξωτερικά, άλλο τόσο είναι και εσωτερικά – κατι που πολλοί αγνοούν ή παραλείπουν.
Όλοι οι άνθρωποι είμαστε ατελείς και, όπως είναι φυσικό, το δέρμα μας με τα χρόνια περνάει από διάφορες φάσεις που περιλαμβάνουν την εμφάνιση ακμής, ουλών και ρυτίδων. Το να είμαστε ευγενικοί και συμπονετικοί με τους εαυτούς μας καθώς περνάμε αυτές τις φάσεις είναι μια από τις μεγαλύτερες πράξεις αγάπης και καλοσύνης προς τον εαυτό μας, όμως καταλαβαίνω ότι είναι και απίστευτα δύσκολο, όταν νιώθουμε ότι το δέρμα μας δεν συνεργάζεται.
Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που επηρεάζουν το δέρμα μας, όπως η γήρανση, οι ορμόνες και η γενετική, που καλώς ή κακώς είναι εκτός του ελέγχου μας, αλλά η διατροφή είναι ένα πράγμα που μπορούμε να ελέγξουμε.
Σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με μερικές κοινές δερματικές διαταραχές-παθήσεις και με το πώς μπορούμε, μέσα από τις τροφές που καταναλώνουμε, να βοηθήσουμε το δέρμα μας να γεμίσει με αγάπη από μέσα προς τα έξω.
Κολλαγόνο
Το δέρμα μας αποτελείται από διάφορα στρώματα, η δομή των οποίων θέλουμε να είναι ισχυρή, προκειμένου να διατηρεί την σφριγηλότητα και την ελαστικότητα. Το κολλαγόνο είναι η κύρια δομική πρωτεΐνη που βοηθά στη στήριξη του δέρματος μας, επειδή δημιουργεί ένα δίκτυο ινών που ενισχύει τον ιστό. Έτσι δίνει στο δέρμα μας αυτή τη σφριγηλή και λεία όψη. Δυστυχώς όμως, καθώς μεγαλώνουμε, το σώμα μας παράγει λιγότερο κολλαγόνο και αυτό διασπάται πιο εύκολα. Ως αποτέλεσμα, αρχίζουμε να χάνουμε περίπου το 1% του κολλαγόνου μας ετησίως, ξεκινώντας περίπου από την ηλικία των 20 ετών. Έτσι με την πάροδο του χρόνου αυτός είναι ο λόγος που γερνάει το δέρμα μας.
Ας εξερευνήσουμε 3 τρόπους με τους οποίους μπορούμε να υποστηρίξουμε το κολλαγόνο του δέρματος μας μέσω των επιλογών μας στις τροφές. Αν και τα συμπληρώματα κολλαγόνου είναι ευρέως διαδεδομένα τα τελευταία χρόνια και κάνουν τρελές πωλήσεις, θεωρώ ότι μπορούμε να κινηθούμε με έναν άλλο, πιο φυσικό τροπο – όταν αυτό είναι εφικτό. Επειδή το ίδιο το κολλαγόνο είναι μια πρωτεΐνη, θα ήταν χρήσιμο να βεβαιωθούμε ότι τρώμε αρκετά τρόφιμα, πλούσια σε πρωτεΐνες όπως:
- Φασόλια
- Φακές
- Tofu
- Tempeh (φασόλια σόγιας)
- Ξηροί καρποί και σπόροι
Έτσι, η πρωτεΐνη συμβάλλει στο να διασφαλιστεί ότι το σώμα μας έχει αρκετά από τα δομικά στοιχεία που χρειάζεται για να δημιουργήσει κολλαγόνο· όμως τι συμβαίνει αν το υπάρχον κολλαγόνο μας καταστρέφεται; Η βλάβη μπορεί να προέλθει, για παράδειγμα, από υπερβολική έκθεση στον ήλιο, από ρύπανση ή όταν υπάρχουν πολλές ελεύθερες ρίζες στο σώμα μας. Όσον αφορά τα τρόφιμα, οι βιταμίνες C και Ε είναι οι βασικοί σύμμαχοι στην αποκατάσταση του κατεστραμμένου κολλαγόνου. Διεγείρουν την παραγωγή κολλαγόνου και βοηθούν στη διατήρηση της δύναμης της ελαστικότητας. Πηγές τροφίμων που είναι πλούσιες σε βιταμίνη Ε είναι:
- Αμύγδαλα
- Ηλιόσποροι
- Φυστίκια
- Σπόροι
- Φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, μαρούλι, σέσκουλο)
- Αβοκάντο
Πηγές τροφίμων που είναι πλούσιες σε βιταμίνη C:
- Εσπεριδοειδή φρούτα
- Λαχανικά, όπως πιπεριές και μπρόκολο
Θεραπεία
Όταν το δέρμα μας τραυματίζεται ή δημιουργείται πληγή, το σώμα μας προσπαθεί τάχιστα να την επουλώσει. Στην διαδικασία αυτή της επούλωσης καθοριστικό ρόλο παίζει ο ψευδάργυρος, επειδή διαθέτει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, και είναι πραγματικά αναγκαίος για την σωστή διαχείριση δερματικών παθήσεων όπως η ακμή, η ψωρίαση, το έκζεμα και η ροδόχρους ακμή.
Πηγές τροφίμων που είναι πλούσιες σε ψευδάργυρο είναι:
- Διατροφική μαγιά
- Σπόροι, ειδικά ο κολοκυθόσπορος
- Σουσάμι
- Σπόροι κάνναβης
- Όσπρια, όπως φασόλια και φακές
- Tofu
- Δημητριακά ολικής αλέσεως
Είναι επίσης σημαντικό να αναφέρουμε ότι η απορρόφηση του ψευδαργύρου από τις φυτικές τροφές μπορεί να μειωθεί από ορισμένες ενώσεις, που εμπεριέχονται στις τροφές αυτές και ονομάζονται φυτικά άλατα, αλλά αν μουλιάσουμε τα φασόλια, τα δημητριακά, ακόμη και τους ξηρούς καρπούς πριν τα φάμε, αυξάνουμε την ικανότητα του οργανισμού μας να απορροφήσει τον ψευδάργυρο.
Ξηρότητα
Αν είχες ποτέ ξηρό δέρμα, τότε σίγουρα έχεις περάσει από στάδια όπως ο κνησμός και καταλαβαίνεις πόσο άσχημη αίσθηση είναι να σε τραβάει το δέρμα σου. Η αφυδάτωση του δέρματος επηρεάζεσαι από διάφορους εξωτερικούς παράγοντες, όπως η έκθεση σε ρύπους και ξηρό αέρα, ένα πολύ ζεστό ντουζ, τα διαφόρων ειδών σαπούνια, τα φάρμακα κ.λ.π. Ένας από τους κύριους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να ενυδατώσουμε το δέρμα είναι η χρήση των σωστών ενυδατικών προϊόντων ομορφιάς, όπως κρέμες, μάσκες serum ή toner, αλλά εάν θελουμε να βοηθήσουμε το σώμα μας από μέσα προς τα έξω, τα λιπαρά είναι ο μεγαλύτερος σύμμαχος μας, ειδικά τα Ω3 λιπαρά. Το Ω3 είναι σημαντικό επειδή συμβάλει στη βελτίωση της λειτουργίας του δερματικού φραγμού, ο οποίος βοηθά το δέρμα μας να συγκρατεί καλύτερα το νερό.
Οι φυτικές τροφές που είναι πλούσιες σε Ω3 λιπαρά περιλαμβάνουν:
- Καρύδια
- Σπόροι κάνναβης
- Σπόροι Chia
- Αλεσμένος λιναρόσπορος
Η κατανάλωση αρκετού νερού μπορεί επίσης να βοηθήσει με την ενυδάτωση του δέρματος, αλλά μόνο αν είσαι αφυδατωμένη, ως πρωταρχικό στάδιο. Βέβαια, η επαρκής κατανάλωση νερού είναι σημαντική για τη υγεία μας γενικότερα και όταν είμαστε συνολικά υγιείς, προφανώς αυτό αντανακλάται και στο δέρμα μας.
Σμήγμα
Το σμήγμα είναι μια λιπαρή ουσία, απαραίτητη για την καλή λιπαρότητα του δέρματος, αλλά εάν αυτό παράγεται σε μεγάλη ποσότητα, τότε μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες εμφάνισης ακμής και μαύρων στιγμάτων. Οι φυσικές διακυμάνσεις των ορμονών μας επηρεάζουν άμεσα τα επίπεδα του σμήγματος, ενώ υποστηρίζεται ότι και οι διατροφικές μας επιλογές παίζουν καίριο ρόλο, ειδικά μια διατροφή που είναι πλούσια σε ζάχαρη και γαλακτοκομικά προϊόντα. Οι υδατάνθρακες που μετατρέπονται γρήγορα σε σάκχαρα χαρακτηρίζονται ως τρόφιμα υψηλού γλυκαιμικού δείκτη και βρίσκονται συνήθως σε:
- Αναψυκτικά και ενεργειακά ποτά
- Σφολιατοειδή και ντόνατς
- Ζαχαρωτά
Αυτές οι τροφές αυξάνουν γρήγορα την ποσότητα της ζάχαρης στο αίμα μας, η οποία στη συνέχεια προκαλεί αύξηση των επιπέδων ινσουλίνης, η οποία με τη σειρά της αυξάνει σημαντικά την παραγωγή σμήγματος.
Από την άλλη πλευρά όμως, οι τροφές που μετατρέπονται σε σάκχαρα με βραδύτερο ρυθμό στο σώμα μας, οι οποίες ονομάζονται τροφές χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, έχουν θετικές επιπτώσεις στο δέρμα μας.
Τροφές όπως:
- Λαχανικά
- Δημητριακά ολικής αλέσεως
- Tofu
- Edamame
- Ξηροί καρποί και σπόροι
Εν ολίγοις, λοιπόν, για να βελτιστοποιήσουμε την παραγωγή σμήγματος πρέπει να εντάξουμε περισσότερες τροφές ολικής αλέσεως και plant based, και να περιορίσουμε την υπερκατανάλωση τροφών υψηλής γλυκαιμικής αξίας, όσο μπορούμε.
Έντερο & Δέρμα
Λέγεται ότι το δέρμα μας προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για το τι συμβαίνει στο εσωτερικό του σώματος μας και γίνεται λόγος αυτή τη στιγμή για τη σύνδεση μεταξύ της υγείας του εντέρου μας και της υγείας του δέρματος μας. Το έντερο φιλοξενεί τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς, ορισμένοι από τους οποίους είναι χρήσιμοι και άλλοι επιβλαβείς. Όσο περισσότερους «καλούς» μικροοργανισμούς έχουμε, τόσο το καλύτερο για την υγεία του δέρματός μας. Αν όμως υπάρχει ανισορροπία και έχουμε πάρα πολλά από τα επιβλαβή βακτήρια, είναι πιθανό αυτό να συμβάλει σε δερματικές διαταραχές όπως η ακμή, η ψωρίαση και το έκζεμα.
Πώς λοιπόν θα αποκτήσουμε περισσότερους από τους καλούς;
Τα προβιοτικά είναι η απάντηση!
Πρέπει να γίνουν ακόμη πολλές έρευνες για να καταλάβουμε καλύτερα πώς ακριβώς λειτουργούν τα προβιοτικά, αλλά σίγουρα το να καταναλώνουμε περισσότερα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως τα:
- Γιαούρτια
- Κίμτσι
- Σούπα miso
- Ξινολάχανο
- Κομπούχα
είναι απλώς ένας νόστιμος τρόπος, με τον οποίο μπορούμε να βοηθήσουμε στην υποστήριξη της υγείας του εντέρου μας, η οποία με τη σειρά της συμβάλει στην ενίσχυση της υγείας του δέρματος μας.
Φλεγμονή
Η φλεγμονή συνδέεται με πολλές ανεπιθύμητες καταστάσεις υγείας, όπως καρδιακές παθήσεις, αρθρίτιδα, αλλά και ακμή, ρυτίδες και ροδόχρους ακμή. Οι θρεπτικές επιλογές τροφίμων που έχουν αντιφλεγμονώδη και αντιμικροβιακή δράση είναι προφανώς πολύ χρήσιμες. Οι διατροφές που είναι πλούσιες σε φρούτα και λαχανικά – που αποτελούν πλούσιες πηγές αντιοξειδωτικών – έχουν θετικό αντίκτυπο στην ελαστικότητα, τη λείανση και το χρώμα του δέρματος μας.
Όπως καταλαβαίνεις, δεν υπάρχει ένα θαυματουργό συμπλήρωμα διατροφής ή κάποιο ρόφημα για καθαρό και λαμπερό δέρμα. Το δέρμα μας επίσης δεν αλλάζει ριζικά από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά αν βρεις μια συγκεκριμένη ρουτίνα που λειτουργεί για εσένα και την καθιερώσεις, οι πιθανότητες να δεις θετικές αλλαγές με την πάροδο του χρόνου είναι πολύ μεγάλες. Να θυμάσαι ότι πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στην όψη του δέρματος μας, όπως οι ορμόνες, το στρες και τα φάρμακα, οπότε η διατροφή είναι απλώς ένας από τους πολλούς πυλώνες, τον οποίο όμως μπορούμε να ελέγξουμε εξ ολοκλήρου.