Ηλεκτρονικό Τσιγάρο: Μόδα Ή Απειλή Για Παιδιά, Εφήβους Και Νεαρούς Ενήλικες;

Εδώ και μερικά χρόνια έχει αρχίσει να εξαπλώνεται η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου. Αρχικά εμφανίστηκε ως μια πολύ ενδιαφέρουσα και ελκυστική, εναλλακτική πρόταση έναντι του τσιγάρου, με την προοπτική να «σώσει» τους καπνιστές από την βλαβερή εξάρτηση. Όμως στην πορεία διαφάνηκε ότι δεν πρόκειται για μια αθώα, νέα συνήθεια και πιθανότατα εξάρτηση. Η μελέτη των συνεπειών συνεχίζεται και τα αποτελέσματα χρειάζονται χρόνο. Βεβαίως κάποιες μελέτες έχουν ήδη ολοκληρωθεί και υπάρχουν οι πρώτες αρνητικές «ετυμηγορίες» από διάφορους οργανισμούς (πχ CDC- Centers for disease control and prevention) και πνευμονολογικές εταιρείες (πχ ERS- European respiratory society, Ελληνική πνευμονολογική εταιρεία).

Τι είναι όμως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα; Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι φορητές συσκευές χειρός που λειτουργούν με μπαταρία. Παρέχουν, συνήθως, δόσεις νικοτίνης χωρίς τη χρήση καπνού, μέσω εξάτμισης ενός υγρού το οποίο θερμαίνεται. Εκτός από νικοτίνη το υγρό αυτό περιέχει και άλλα συστατικά όπως προπυλενογλυκόλη σε ποσοστό μεγαλύτερο από 70% (μια ουσία που χρησιμοποιείται σε τρόφιμα και καλλυντικά), νερό, γλυκερίνη και τέλος αρωματικές ουσίες, κατάλληλες για χρήση σε τρόφιμα, οι οποίες και προσδίδουν τη γεύση.

Η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι ουσιαστικά μια προσομοίωση της καπνιστικής συνήθειας. Στις μέρες μας αποτελεί μείζον ζήτημα και αντικείμενο προβληματισμού η χρήση του από παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες, καθώς είναι εύκολα προσβάσιμο σε καταστήματα λιανικής πώλησης και σε ηλεκτρονικά καταστήματα. Πρόσφατες αναφορές από τις Ηνωμένες Πολιτείες έδειξαν ότι το 4,3% των μαθητών των γυμνασίων και το 11,3% των μαθητών λυκείου δήλωσαν ότι χρησιμοποίησαν ηλεκτρονικά τσιγάρα. Αντίστοιχες έρευνες από το Ηνωμένο Βασίλειο, που περιλαμβάνουν δεδομένα από 60.000 νέους, ηλικίας 11-16 ετών, έδειξαν τακτική χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου σε ποσοστό 7 και 18%.

Τα αίτια που καθιστούν τα παιδιά, τους εφήβους και τους νεαρούς ενήλικες επιρρεπείς στη χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι πολλά. Η νεαρή ηλικία που χαρακτηρίζεται από παρορμητισμό και ροπή προς τον κίνδυνο, ο μιμητισμός, οι ελκυστικές διαφημίσεις που κατακλύζουν το διαδίκτυο, οι οικογενειακές συγκρούσεις και η έλλειψη επικοινωνίας που ενισχύουν την αντιδραστική συμπεριφορά, η έλλειψη ελέγχου στα σημεία πώλησης και φυσικά η ελλιπής ή λανθασμένη ενημέρωση.

Οι μακροπρόθεσμες συνέπειες του ηλεκτρονικού τσιγάρου όπως προαναφέραμε δεν είναι πλήρως γνωστές αλλά διαφαίνονται παρόμοιες με εκείνες του καπνίσματος. Είναι βέβαιο ότι η νικοτίνη επηρεάζει τμήματα του εγκεφάλου τα οποία ευθύνονται για την μαθησιακή ικανότητα και την προσοχή, αυξάνει την πιθανότητα εξάρτησης από άλλες ουσίες καθώς και την πιθανότητα οι νεαροί χρήστες να γίνουν μελλοντικοί καπνιστές. Επίσης τα υπόλοιπα συστατικά του υγρού του ηλεκτρονικού τσιγάρου, όπως τα αρώματα, μπορεί να είναι επιβλαβή για το αναπνευστικό σύστημα των παιδιών και των εφήβων.

Αυτό που θα πρέπει να επιδιώξουμε όλοι μας ως γονείς και υπεύθυνοι πολίτες είναι η ενδελεχής και σωστή ενημέρωση, η αυστηρή εφαρμογή κανονισμών ελέγχου κυκλοφορίας και πώλησης του ηλεκτρονικού τσιγάρου καθώς και η προστασία των νεαρών παιδιών, εφήβων και ενηλίκων. Σίγουρα θα ήταν ιδανικό να είμαστε οι ίδιοι παραδείγματα προς μίμηση, απέχοντας τόσο από το ηλεκτρονικό τσιγάρο όσο και από το κάπνισμα. Να περάσουμε το μήνυμα ότι η επιλογή που έχουμε να κάνουμε είναι όχι μεταξύ ενός βέβαιου και ενός δυνητικά καρκινογόνου προϊόντος, αλλά μεταξύ μιας επιβλαβούς συνήθειας και ενός υγιέστερου τρόπου ζωής, απαλλαγμένου από εξαρτήσεις. Εάν χρειάζεται θα πρέπει να αναζητείται η βοήθεια ενός ιατρού ή ψυχολόγου προκειμένου να απεξαρτηθεί ο νεαρός «ατμιστής» ή καπνιστής ευκολότερα.