H συγγραφέας του μυθιστορήματος «Χρυσή λάσπη» Ελισάβετ Ιακωβίδου μιλάει στο likewoman.gr
Πώς εμπνευστήκατε να γράψετε αυτό το βιβλίο; Υπήρξε κάποια κάποιος λόγος, κάποια αφορμή;
Τις ειδήσεις και τα γεγονότα γύρω από τους τσιγγάνους, την ευαισθητοποίηση μου για τη φυλή τους και τις εμπειρίες μου πάνω στο ρατσισμό.
Το βιβλίο είναι επινόηση της φαντασίας σας ή υπήρξε κάποιο πραγματικό γεγονός που καθόρισε την συγγραφή του;
Προσωπικά βιώματα, γνώση κι επινόηση της φαντασίας.
Πείτε μας δύο λόγια για το βιβλίο σας;
Είναι μια ιστορία ζωής με πρωταγωνιστές τσιγγάνους που περιπλανώνται μέσα από ένα τσίρκο στις παραδουνάβιες χώρες, την χώρα των Ρως και τέλος το Βυζάντιο. Ένα οδοιπορικό ζωής των ηρώων που κάνουν έναν απεγνωσμένο αγώνα επιβίωσης σε μια κοινωνία που τους ξεβράζει σαν απόβλητα. Πρωταγωνίστρια είναι η τσιγγανοπούλα Καρμελίτα που κατάφερε να ξεφύγει από τη λάσπη μέσα από το ταλέντο της και την αγάπη. Η χρυσή λάσπη που μ’ αυτήν έπαιζε σαν παιδί γίνεται το όπλο της συμβολικά που τη βοηθάει ν’ αντιπαλεύει τις αντιξοότητες. Η κοινωνική δομή της εποχής και οι συνθήκες διαβίωσης τους τότε που δεν διαφέρουν στην ουσία από το σήμερα, ο ρατσισμός και η εκμετάλλευση είναι τα βασικά στοιχεία που το καθορίζουν.
Ποιο το νόημα του τίτλου του βιβλίου σας «Χρυσή Λάσπη»;
Χρυσή ήταν η λάσπη που χρύσιζε κάτω από τις ακτίνες του ήλιου και γινόταν παιχνίδι στα χέρια των τσιγγανόπουλων αλλά και ψευδαίσθηση στα μάτια των μεγάλων. Σ’ αυτήν γεννιόντουσαν και ζούσαν οι τσιγγάνοι. Συμβολική η σημασία της γιατί λίγοι ξεφεύγουν από τη λάσπη. Είναι η μοίρα τους και το πεπρωμένο τους και αυτήν αντιπαλεύουν.
Πώς ανακαλύψατε τους ήρωες σας;
Γεννήθηκαν στη φαντασία μου ενώ άρχισα να γράφω. Οι εικόνες διαδεχόντουσαν η μία την άλλη.
Ποια η διαφορά μεταξύ των Ρομά και τσιγγάνων;
Καμία διαφορά. Ρομ και Ρόμα προέρχεται από τη λέξη Ρωμαίος. Έτσι ονόμασαν εαυτούς με την πρώτη εγκατάσταση τους στο Βυζάντιο για να βοηθηθούν στην ένταξη τους με τους εκεί ενυπάρχοντες Ρωμαίους.
Πόσο χρόνο διαθέσατε για να γράψετε αυτό το βιβλίο;
Δύο περίπου χρόνια γιατί έπρεπε πρώτα να μελετήσω το υλικό της βιβλιογραφίας που είχα συλλέξει και μετά να αρχίσω να γράφω.
Έχετε έρθει σε επαφή με οργανώσεις και σωματεία τσιγγάνων; Φυσικά κυρίως στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό, στην Γιουγκοσλαβία και στην Ουγγαρία.
Έχετε έρθει σε επαφή με την πραγματική ζωή των Ρομά, εδώ στην Ελλάδα; Ναι, στη Φυλή, στον Ορχομενό Βοιωτίας αλλά και στο Βλυχό Μεγάρων.
Τι έχετε να πείτε γι’ αυτήν σας την εμπειρία;
Υπάρχει ένα ιδιαίτερο χρώμα κι ατμόσφαιρα μέσα στην κοινωνία τους. Μια δική τους κουλτούρα με ταυτότητα. Καθόλου αστικοποιημένοι με τη δική μας έννοια. Σε αυτήν την ιδιαιτερότητα άλλωστε έγκειται κι η ομορφιά της φυλής τους ή το στοιχείο που τους κάνει απρόσιτους στα μάτια μας. Έχω μπει σε σπίτια τσιγγάνων εμπόρων και μουσικών που έπαιζαν στα πανηγύρια στον Ορχομενό Βοιωτίας γιατί είχα μαθητές τσιγγανόπουλα κι έχω συμμετάσχει σε κοινωνικές τους εκδηλώσεις που τις βρίσκω ιδιαίτερα βιωματικές.
Απ’ ότι είδα στο τέλος του βιβλίου σας, παραθέτετε κάποια βιβλιογραφία; Πού ανατρέξατε;
Στο διαδίκτυο, στις βιβλιοθήκες, στα βιβλιοπωλεία και μετά στην ξένη βιβλιογραφία που είναι πιο εμπεριστατωμένη πάνω στο αντικείμενο.
Υπάρχουν συγγραφείς άλλοι που έχουν ασχοληθεί με το θέμα Ρομά;
Υπάρχουν συγγραφείς αλλά κυρίως κοινωνιολόγοι που ασχολούνται με αυτό το ανεξάντλητο θέμα χαρακτηριζόμενοι ως «Τσιγγανολόγοι». Λιγότερο στην Ελλάδα περισσότερο στο εξωτερικό.
Αν κάποιος σκηνοθέτης ζητούσε αυτό το βιβλίο σαν σενάριο για ταινία, ποιον θα επιλέγατε; Τον Σέρβο σκηνοθέτη,
Εμίρ Κουστορίτσα.
Κι αν κάποιος Έλληνας σκηνοθέτης; Τον Τάσο Ψαρρά ή τον Κώστα Κουτσομύτη.
Αν για μουσική, ποιον μουσικοσυνθέτη θα επιλέγατε για να το επενδύσετε μουσικά; Το Μίλαν Μπρέκοβιτς
Κάποιο Έλληνα; Την Ευανθία Ρεμπούτσικα, ή την Ελένη Καραϊνδρου ή τον Αντώνη Απέργη.
Τι στόχους θέτετε γι’ αυτό σας το πόνημα; Τι όνειρα κάνετε; Να φθάσει στις ψυχές όλων και περισσότερων αναγνωστών ώστε να γίνουν γνωστές ορισμένες αλήθειες σχετικά με τις φυλές αυτών των «ανέγγιχτων» τσιγγάνων. Και να περάσει φυσικά και τα σύνορα της πατρίδας μας.
Αν μιλούσε η «Χρυσή Λάσπη» τι θα έλεγε;
«Χρυσοθήρες» να γίνετε μέσα στις σελίδες μου….
Μια ιστορία των Ρομά στα βάθη των αιώνων, ένα φευγιό, μια συναρπαστική διαδρομή…
“Χρυσή Λάσπη”
Χρυσή λάσπη είναι η έννοια του χώματος σαν ζωή, πορεία, δημιουργία και θάνατος.
Το χώμα αναμεμειγμένο με το νερό γίνεται λάσπη και βούρκος κι ένα μοναδικό ΠΑΙΧΝΙΔΙ στα χέρια των παιδιών των τσιγγάνων όταν χρυσίζει την άνοιξη κάτω από τα χρώματα του ήλιου.
Δεμένοι αναπόσπαστα με τη λάσπη είναι οι τσιγγάνοι, από την οποία οι περισσότεροι δεν καταφέρνουν ποτέ να δραπετεύσουν.
Η τσιγγανοπούλα Καρμελίτα όμως το κατορθώνει περνώντας σε μια άλλη διάσταση χάρη στο ταλέντο της και τη δύναμη της αγάπης, δαμάζοντας έτσι τη μοίρα της.
Στο διάβα της αυτό θα δοκιμαστεί και θα ματώσει ανεπανόρθωτα…
Η κάθαρση επέρχεται με τον καθαγιασμό της από εκείνους που είχε ευεργετήσει κι ανέλπιδα αγαπήσει.
Μια βαθιά διείσδυση στη ζωή των κατατρεγμένων Ρομά σε μια ιστορική πραγματικότητα στα βάθη των αιώνων με αφετηρία τον ελλαδικό χώρο, ενδιάμεσα περάσματα τα Βαλκάνια και τη χώρα των Ρως και τέλος την Κωνσταντινούπολη των ευγενών και των αυτοκρατόρων.
Βιογραφικό σημείωμα
Γεννήθηκα μια αλκυονίδα μέρα του Γενάρη στην Αθήνα. Ταξίδεψα πολύ και γνώρισα τον κόσμο. Σημαντικοί σταθμοί στη ζωή μου, η Αμερική και το Βερολίνο. Η Ελλάδα παραμένει σταθερή αξία.
Αριστοτέλειο, Φιλοσοφική. Στρατευμένη στην εκπαίδευση για τριάντα χρόνια. Συνταξιούχος από το 2010 με πολύ χρόνο για να γράφω και να δημιουργώ.
Μια μεγάλη κι ενδιαφέρουσα πορεία ζωής. Ένα ακόμη ανέκδοτο βιβλίο… Η ζωή ένας παθιασμένος έρωτας για δράση και δημιουργία…
Βιβλιογραφία
Ανόθευτη Αγκαλιά, εκδ. Τσουκάτου, 2004).
Άγραφο Δίκιο στη Μάνη εκδ. Αδούλωτη Μάνη, 2008.
Βραβεία κι έπαινοι
Ορατό κι αόρατο οδοιπορικό στη Μάνη, ταξιδιωτικό δοκίμιο, περιοδικό ΥΦΟΣ, 2009.
Ερημωμένη πόλη σε ξανακτίζω, έπαινος 2013, ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών.
Η καρδιά μου κει πάνω στα ψηλώματα, διήγημα 2013, επιλογές www.eyelands.gr
Επικοινωνήστε με την συγγραφέα: elisemenzel@gmail.com
SHARE
RECENT
