Γνωρίστε Όλες Τις «Μαγικές» Ιδιότητες Που Κρύβουν Μέσα Τους Τα Φύκια

Γνωρίστε τις φαρμακευτικές, τις διατροφικές και τις πολλές ακόμα ιδιότητες που κρύβουν μέσα τους το φύκια, αλλά και τι δείχνουν οι πιο πρόσφατες ανακαλύψεις για την αντικαρκινική τους δράση.

Τα συναντάμε παντού, σε θάλασσες, λίμνες, ποταμούς, αλλά και σε υγρές περιοχές της ξηράς, όπως σε βράχους και κορμούς δένδρων που βρέχονται. Ο λόγος για τα φύκια, που ζουν σε γλυκά, υφάλμυρα και αλμυρά νερά, ενώ το μέγεθός τους ποικίλλει, από μικροσκοπικό έως και μερικές δεκάδες μέτρα… Μέχρι στιγμής οι επιστήμονες έχουν περιγράψει περίπου 20.000 είδη, υπάρχουν όμως ακόμα 250.000 που περιμένουν τη σειρά τους για να μελετηθούν. Μπορεί λοιπόν τα υδρόβια αυτά φυτά να είναι γνωστά σε όλους, ωστόσο, ελάχιστοι από εμάς γνωρίζουν τις εκπληκτικές φαρμακευτικές και διατροφικές τους ιδιότητες, καθώς και τον ρόλο που διαδραματίζουν στο οικοσύστημα. Πολλοί ακόμα, ενώ γνωρίζουν τη χρήση τους στις κούρες ομορφιάς, αγνοούν ότι το 50% του οξυγόνου που απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα παράγεται από τα φύκια, αλλά και ότι αν δεν υπήρχαν αυτά, δε θα μπορούσε ποτέ το ζελέ να στερεοποιηθεί, όσο και αν έμενε στο ψυγείο! Ας δούμε όμως, τις πιο πρόσφατες ανακαλύψεις, που σχετίζονται με τα φύκια και την ευεργετική τους δράση σε διάφορους τομείς.

Ο ρόλος τους στο οικοσύστημα

Σύμφωνα με διεθνείς μελέτες αλλά και μελέτες του τμήματος βιολογίας της Σχολής θετικών Επιστημών του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών : Κάποια φύκια έχουν την ικανότητα να καθαρίζουν το νερό από τοξικά απόβλητα (πολλά από αυτά, φτάνουν στον άνθρωπο μέσο της τροφικής αλυσίδας και μάλιστα με βλαπτικές συνέπειες ). Για παράδειγμα, υπάρχουν είδη φυκιών, που αποθηκεύουν και εξουδετερώνουν τεράστιες ποσότητες βαρέων μετάλλων. Ενα από αυτά είναι ο μόλυβδος (βρίσκεται σε χρωστικές, καύσιμα, μπαταρίες) ο οποίος επηρεάζει την ανάπτυξη των εμβρύων, μειώνει τη σύνθεση της αιμοσφαιρίνης και προκαλεί βλάβες στο νευρικό σύστημα. Ενα άλλο που επίσης εξουδετερώνεται από τα φύκια είναι το κάδμιο( προέρχεται από μπαταρίες και ηλεκτρονικές συσκευές), το οποίο συνδέεται με ανάπτυξη καρκίνου των πνευμόνων και νεφρικές δυσλειτουργίες. Μετά από αυτές τις ανακαλύψεις, για τις αντιτοξικές ιδιότητες των φυκιών, οι επιστήμονες σκοπεύουν να αξιοποιούσουν τα συγκεκριμένα είδη, για τη δημιουργία βιοφίλτρων, που θα χρησιμοποιηθούν στους βιολογικούς καθαρισμούς λυμάτων.

Αντιμικροβιακές και αντιυπερτασικές ιδιότητες

Mελέτες που έχουν γίνει, κυρίως σε Αμερική και Αυστραλία, έχουν δείξει ότι ορισμένα είδη φυκιών διαθέτουν ισχυρή αντιβιοτική δράση, ικανή να προστατεύσει από μύκητες και βακτήρια. Η ανακοίνωση, έγινε πριν μερικά χρόνια σε Διεθνές Συνέδριο, από την δρ. Τζούλια Κούμπανεκ, καθηγήτρια Βιολογίας και Χημείας στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο στην Τζόρτζια,. Σύμφωνα με τη Δρ. Κούμπανεκ: οι επιστήμονες ανακάλυψαν μια άγνωστη μέχρι σήμερα χημική δομή στα φύκια, η οποία φαίνεται να έχει άριστη αντίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό και να καταπολεμά πολλά από τα επικίνδυνα μικρόβια. Ετσι, ήδη έχει ξεκινήσει μια μεγάλη έρευνα, που χρηματοδοτείται από την Εθνική Ακαδημία Επιστημών της Αμερικής και γίνεται με τη συμμετοχή πολλών πανεπιστημίων και φαρμακευτικών Εταιριών. Οι ερευνητές επίσης υποστηρίζουν ότι τα φύκια έχουν αντίστοιχη ευεργετική δράση με ορισμένα φάρμακα που συνταγογραφούνται για τη μείωση της πίεσης (αναστολείς ΜΕΑ). Η σχετική μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «American Chemical Society’s Journal of Agricultural and Food Chemistry», βασίστηκε στην ανάλυση των στοιχείων από 100 προηγούμενες έρευνες

Φύκια και στο …τραπέζι

Από τους αρχαίους χρόνους, πολλοί λαοί χρησιμοποιούσαν τα φύκια σαν
είδος διατροφής. Το «Laver» ενα είδος ψωμιού απο φύκια, ακόμα και σήμερα παρασκευάζεται και πωλείται στις αγορές της Ουαλλίας. Στην Κίνα ο Sze Tsu τον 6ο αιώνα π.Χ. έγραφε ότι «Τα φυτά της θάλασσας είναι μια λιχουδιά αντάξια των τιμώμενων προσώπων». Οι Κέλτες και οι Βίκινγκς επίσης τα χρησιμοποιούσαν για τη διατροφή τους στα μεγάλα ταξίδια. Οι δε πολεμιστές Αζτέκοι πίστευαν ότι η πηγή της δύναμής τους ήταν τα φύκια από τη λίμνη Texcoco. Και σήμερα τα φύκια είναι εκλεκτή τροφή σε Ιαπωνία, Κορέα, Κίνα, ενώ αποκτούν όλο και περισσότερους οπαδούς και στη Δύση. Εξ άλλου, οι πρόσφατες έρευνες δικαιώνουν τους Ασιάτες που τα τρώνε εδώ και χιλιάδες χρόνια, αφού αποδεικνύουν την περιεκτικότητά τους σε 60 θρεπτικά συστατικά. Μεταξύ αυτών πρωτεΐνες κατά 25% πλουσιότερες από αυτές του γάλακτος, βιταμίνες A, B, C, D, E, K, καθώς και πολλά μεταλλικά στοιχεία. Στη χρήση τους αποδίδονται ιδιότητες τονωτικές, ενισχυτικές του ανοσοποιητικού, καρδιακού και πεπτικού συστήματος, αύξηση της καλής χοληστερίνης κ.α.

Φύκια V καρκίνος του μαστού

Περισσότερη διερεύνηση στο θέμα φύκια –διατροφή, έγινε όταν παρατηρήθηκε από τους ειδικούς, ότι οι γυναίκες στην Ασία και ιδιαίτερα στην Ιαπωνία, που καταναλώνουν θαλασσινά φύκια, έχουν χαμηλότερη συχνότητα καρκίνου του μαστού σε σύγκριση με τις γυναίκες της Δύσης. Με βάση τα επιδημιολογικά αυτά δεδομένα, ερευνητές από το πανεπιστήμιο Berkeley της Καλιφόρνιας, εξέτασαν σε πειραματόζωα και σε καλλιέργειες κυττάρων από ανθρώπινες ωοθήκες, τις επιδράσεις φυκιών ή και ουσιών που εξάγονται από τις ποικιλίες φυκιών που καταναλώνουν οι άνθρωποι στην Ιαπωνία (wakame και kombu).Τα συμπεράσματα τους και από τις δύο πειραματικές εργασίες, είναι ότι ουσίες που περιέχονται στα φύκια ανταγωνίζονται τα οιστρογόνα. Προκαλείται δηλαδή πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων με αποτέλεσμα λιγότερο κίνδυνο για καρκίνους που εξαρτώνται από ορμόνες όπως μερικές μορφές του καρκίνου του μαστού. Σε άλλες μικρότερες κλινικές έρευνες φάνηκε ότι γυναίκες που καταναλώνουν φύκια ή συμπληρώματα με ουσίες από φύκια, είχαν μείωση του πόνου κατά την έμμηνο ρύση τους. Στις εν λόγω έρευνες είχαν συμπεριληφθεί και γυναίκες με ενδομητρίωση. Πάθηση η οποία δημιουργεί ακανόνιστους κύκλους, δυσμηνόρροια (παρατεταμένο πόνο περιόδου), προβλήματα γονιμότητας και πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή. Και σε αυτή την περίπτωση τα έντονα συμπτώματα υποχώρησαν μετά την ένταξη θαλασσινών φυκιών στη διατροφή τους.

Τα φύκια ως τρόφιμο

• Στη βιομηχανία τροφίμων χρησιμοποιούνται γύρω στα 145 είδη φυκιών τα οποία στις Ασιατικές χώρες ( σήμερα και σε πολλές της Δύσης)καλλιεργούνται ειδικά για φαγητό.
• Απο τις καλλιέργειες αυτές παράγονται και τα σχετικά προιόντα, που χρησιμοποιούνται στη ζαχαροπλαστική και στη μαγειρική, ως φυσικοί σταθεροποιητές τροφίμων (κυρίως ζελατίνες για κρέμες και μαρμελάδες).
• Τα καφέ φύκια όπως είναι το fucus και το laminaria -που σύμφωνα με τους ερευνητές περιέχουν τα περισσότερα θρεπτικά συστατικά- είναι τα φύκια που προσφέρονται περισσότερο για κατανάλωση.
• Στην Ιαπωνία, τα καφέ φύκια χρησιμοποιούνται κυρίως σε φαγητά όπως το σούσι. Με αυτά φτιάχνουν επίσης την περίφημη σούπα Miso, μαζί με βραστά λαχανικά. Ακόμα, τα χρησιμοποιούν σε σάλτσες και σε σνακ.
• Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν παρόμοιες καλλιέργειες, ούτε βέβαια συνηθίζονται τα φύκια σαν φαγητό. Υπάρχουν όμως φύκια, σε μορφή σκόνης που χρησιμοποιούνται στη ζαχαροπλαστική και εισάγονται. Επίσης μπορεί να βρει κανείς επίσης εισαγόμενα αποξηραμένα φύκια σε καταστήματα αρωματικών φυτών και βοτάνων, ή φύκια υπό μορφή διατροφικών συμπληρωμάτων, σε κάποια ειδικά φαρμακεία και καταστήματα υγιεινής διατροφής.

Η χρήση τους στη γεωργία

Tα φύκια, περιέχοντας θρεπτικά στοιχεία καθώς επίσης και φυσικές ορμόνες ανάπτυξης (αυξίνες, γιβερελίνες και κυτοκινίνες) μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο σαν υπόστρωμα( μαζί με άλλα ζωικά υπολείμματα), για τη λίπανση των καλλιεργειών και να βοηθήσουν με οικολογικό τρόπο την ανάπτυξη των φυτών στις διάφορες φάσεις τους( βλάστηση, ανθοφορία, καρπόδεση). Η χρήση τους στην γεωργία άλλωστε έχει αποδείξει ότι το υπόστρωμα το οποίο περιέχει και φύκια, κάνει τις καλλιέργειες πιο ανθεκτικές σε έντομα, ασθένειες και σε ακραία καιρικά φαινόμενα.

Φυσικό λίπασμα για τον κήπο

Τα φύκια εκτός των άλλων, αποτελούν και ένα πάμφθηνο βελτιωτικό του εδάφους, το οποίο θα μπορούσε ν’ αντικαταστήσει πολλά από τα χημικά λιπάσματα που χρησιμοποιούνται σήμερα κι έχουν αποδειχθεί επικίνδυνα τόσο για το περιβάλλον όσο και για την υγεία. Αν μένετε σε μονοκατοικία, κοντά σε θάλασσα και έχετε το χρόνο και τη διάθεση να περιποιηθείτε τα φυτά σας με ένα οικολογικό λίπασμα, τότε προτιμήστε τα φύκια. Μπορείτε να τα συλλέξετε κατά τους φθινοπωρινούς μήνες και στη συνέχεια να τα αφήσετε κάπου απλωμένα ώστε να τα ξεπλύνουν οι βροχές για να φύγει σχεδόν όλο το αλάτι που περιέχουν. Κατά την άνοιξη ρίξτε τα στις ρίζες των φυτών σας. Πραγματικά θα εκπλαγείτε από το πόσο αποτελεσματικά μπορούν να αποδειχθούν στην ανάπτυξή τους. Το μυστικό της επιτυχίας-λένε οι ειδικοί- βρίσκεται στη σύσταση των φυκιών, καθώς περιέχουν εξήντα έως εβδομήντα διαφορετικά χημικά στοιχεία και νιτροφωσφορικές ενώσεις.

Στην παραγωγή χαρτιού

Το χαρτί από φύκια παράγεται ήδη και είναι καλύτερης ποιότητας (σκληρότερο έως 40% και ανθεκτικότερο στο σκίσιμο έως και 80% σε σχέση με το χαρτί από ξύλο) και σαφώς πιο οικολογικό. Hδη στη Βενετία, με τον καθαρισμό της λίμνης από τα πλεονάζοντα φύκια, έχει ξεκινήσει ένα πρόγραμμα για την παραγωγή χαρτιού. Όπως προβλέπεται, εάν χρησιμοποιηθούν οι 50.000 τόννοι φυκιών που βρίσκονται σε πλεόνασμα στη λίμνη, μπορούν να εξοικονομηθούν 30.000 τόννοι σε δένδρα. Το σημαντικότερο όμως- επισημαίνουν οι ειδικοί- είναι ότι η ποσότητα της ενέργειας που χρησιμοποιείται για την μετατροπή των φυκιών σε σκόνη, είναι η μισή σε σχέση με αυτήν που χρειάζεται για να πάρουμε την κυτταρίνη από τα δένδρα..

Τα 4 πιο γνωστά ήδη με μια ματιά

Εχουν αξιολογηθεί, πάνω από 20.000 ποικιλίες και είδη φυκιών στους ωκεανούς και τις θάλασσες όλου του κόσμου, τα οποία συλλέγονται, αποξηραίνονται και μέσα από ειδικές διαδικασίες μετατρέπονται σε μορφή λεπτής πούδρας προκειμένου να χρησιμοποιηθούν μέσα σε προϊόντα περιποίησης προσώπου ή σώματος, διατροφικά προιόντα, ακόμη και σε βιταμίνες. Όλα αυτά τα είδη φυκιών έχουν χωριστεί σε ειδικές κατηγορίες ανάλογα με τις ξεχωριστές ιδιότητες τους. Τα πιο δημοφιλή από αυτά είναι :

Τα καφέ φύκια

Υπάρχουν σε διάφορες ποικιλίες και χρησιμοποιούνται κυρίως στη διατροφή. Οι ποικιλίες fucus και laminaria, είναι τα πιο πλούσια σε βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία και πολύτιμα αμινοξέα, ενώ λειτουργούν και σαν δυναμικός μεταβολικός διεγερτής. Αυτό σημαίνει πως τα συγκεκριμένα φύκια βοηθούν στο να γίνονται πιο εύκολα οι καύσεις του μεταβολισμού του σώματός, άρα βοηθούν και στο αδυνάτισμα. Στο μέλλον πιθανόν να αποδειχθούν ότι είναι ένα ισχυρό όπλο εναντίον ορισμένων καρκίνων.

Τα κόκκινα φύκια

Τα κόκκινα φύκια είναι επίσης μια πολύ δυναμική κατηγορία που χρησιμοποιούνται τόσο για τις διατροφικές όσο και για τις ιαματικές τους ιδιότητες, Εχουν στη σύνθεσή τους ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο και άλλα ευεργετικά συστατικά που βοηθούν στη ροή της ενέργειας στο σώμα καθώς και στην βαθιά απολέπισή του. Τα κόκκινα φύκια έχουν ξεχωριστή θέση στην κοσμετολογία, αφού χρησιμοποιούνται πολύ στην παρασκευή καλλυντικών και γενικά προϊόντων ομορφιάς για το πρόσωπο και το σώμα.

Τα μπλε φύκια

Το spirulina είναι το πιο δημοφιλές μπλε φύκι. Περιέχει μεγάλες ποσότητες χλωροφύλλης, λιπαρά οξέα, β-καροτίνη, σίδηρο, ψευδάργυρο και βασικά αμινοξέα. Τα μπλε φύκια χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα στις θεραπευτικές αγωγές θαλασσοθεραπείας, κυρίως γιατί αντιμετωπίζουν τις φλεγμονές και διεγείρουν τον μεταβολισμό των κυττάρων. Η δράση του «spirulina» στη θεραπεία της αρθρίτιδας είναι η πιο χαρακτηριστική. Γάλλοι γιατροί υποστηρίζουν ότι μετά από θαλασσοθεραπεία διάρκειας δύο ετών και τη χρήση του συγκεκριμένου φυκιού, είναι δυνατό ο ασθενής να απαλλαγεί από την φαρμακευτική αγωγή κατά της αρθρίτιδας.

Τα πράσινα φύκια

Τα φύκια αυτής της κατηγορίας, είναι πολύ πλούσια σε β-καροτίνη, καθώς και σε χρωστικές ουσίες που δίνουν ένα εκπληκτικά φυσικό μαύρισμα. Χρησιμοπούνται κυρίως στην κοσμετολογία, σε προιόντα ομορφιάς και ευαιξίας.

Μπάνιο με φύκια

Νοιώθετε πονάκια και «πιασίματα» στην πλάτη στη μέση ή σε ολόκληρο το σώμα;
Μια φορά την εβδομάδα μπορείτε να κάνετε μπάνιο με φύκια της θάλασσας, που είναι πλούσια σε οργανικό ιώδιο.( Θα τα βρείτε σε καταστήματα πώλησης αρωματικών φυτών και βοτάνων).

Γεμίζετε τη μπανιέρα με χλιαρό νερό και ρίχνετε περίπου 150-200 γραμμ. φύκια. Βυθίζεται το σώμα σας και παραμένετε για περίπου 10-15 λεπτά. Ταυτόχρονα κάνετε απαλά μαλάξεις στα σημεία που έχουν πρόβλημα

Γράφει η Ρίτα Βελώνη – Fractal Η Γεωμετρία Των Ιδεών