Γιατί τα αυτοάνοσα νοσήματα πλήττουν κυρίως τις γυναίκες

Τα αυτοάνοσα νοσήματα εμφανίζονται σε όλο τον πληθυσμό και σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Ωστόσο, η ευπάθεια του γυναικείου φύλου στα αυτοάνοσα, είναι σημαντικά μεγαλύτερη σε σχέση με το ανδρικό. Το 78% των ατόμων με αυτοάνοσο είναι γυναίκες⁽¹⁾.

Ο λόγος που τα αυτοάνοσα πλήττουν κυρίως το γυναικείο φύλο, είναι το ιδιαίτερο μεταβολικό προφίλ των γυναικών και οι πολλαπλές ορμονικές αλλαγές που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της ζωής τους: εμμηναρχή, εφηβεία, ωορρηξία, έμμηνος ρύση, κύηση, κλιμακτήριος, εμμηνόπαυση.  

Κάθε ορμονική αλλαγή, επηρεάζει άμεσα τη συνολική μεταβολική κατάσταση του οργανισμού.

Όλες οι γυναίκες το βιώνουν αυτό, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, λίγες μέρες πριν την περίοδο, κατά τη διάρκεια της κύησης ή στην κλιμακτήριο, όπου αλλάζουν έντονα η όρεξη, τα επίπεδα ενέργειας, η διάθεση, το βάρος, το επίπεδο κατακρατήσεων κ.ά.

Αλλαγές και διαταραχές του μεταβολισμού συνδέονται άμεσα με την ανάπτυξη αυτοάνοσου νοσήματος.

Μεταβολισμός και Αυτοάνοσα

Νέα στοιχεία καταδεικνύουν ότι διαφορετικά αυτοάνοσα νοσήματα, έχουν κοινά μεταβολικά χαρακτηριστικά⁽²⁾. Άρα και κοινούς παράγοντες που προκαλούν τη νόσο.

Ενισχύεται έτσι η άποψη, ότι οι διαταραχές σε επίπεδο μεταβολισμού, προηγούνται της εμφάνισης αυτοάνοσων⁽³⁾. Είναι, δηλαδή, οι διαταραχές του μεταβολισμού που προκαλούν τα αυτοάνοσα και όχι το αντίθετο. Αλλαγές και διαταραχές του μεταβολισμού, συνδέονται άμεσα με την ανάπτυξη αυτοάνοσου νοσήματος.

Αντίσταση στην ινσουλίνη: Η αυξημένη κατανάλωση υψηλά επεξεργασμένων τροφών και ζάχαρης, αναγκάζουν τον οργανισμό να εκκρίνει όλο και μεγαλύτερες ποσότητες ινσουλίνης, ώστε να διατηρήσει τα επίπεδα του ζαχάρου στο αίμα εντός του φυσιολογικού. Η ινσουλίνη, είναι αυξητικός παράγοντας που αυξάνει την ένταση των φλεγμονών στο σώμα και απορυθμίζει την λειτουργία του ανοσοποιητικού^(4-7).

Διαταραχή του μικροβιώματος: Η κατανάλωση βιομηχανικών τροφών, αλλά και φρέσκων τροφίμων που έχουν εκτεθεί σε φυτοφάρμακα και παρασιτοκτόνα, επηρεάζει σημαντικά τη μικροβιακή χλωρίδα της τροφής και τη σύσταση του μικροβιώματος του ανθρώπινου οργανισμού. Γνωρίζουμε ότι η σύσταση του μικροβιώματος, είναι κεντρικός παράγοντας στην ομαλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος^(7,8). 

Μειωμένη έκθεση του ανοσοποιητικού σε φυσιολογικά μικρόβια: Στις ανεπτυγμένες χώρες, λόγω αυξημένης αντισηψίας και ενισχυμένων συνθηκών υγιεινής, το ανοσοποιητικό σύστημα των ανθρώπων δεν έρχεται σε επαφή με τα μικρόβια που χρειάζεται, ώστε να ωριμάσει. Η ελλιπής έκθεση του ανοσοποιητικού σε φυσιολογικά μικρόβια, είναι ένας από τους παράγοντες που οδηγούν σε αδυναμία αναγνώρισης των κυττάρων του εαυτού⁽⁷⁾. Το ανοσοποιητικό “βλέπει” τα δικά του όργανα και ιστούς ως ξένα, τους επιτίθεται και αναπτύσεται αυτοανοσία.

Ελλείψεις σε βιταμίνες που ρυθμίζουν την ομαλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος: Βιταμίνες και θρεπτικά στοιχεία, όπως η βιταμίνη D, τα ω3 λιπαρά οξέα, το μαγνήσιο, το σελήνιο, τα προβιοτικά κ.ά. έχουν ανοσορυθμιστική δράση. Είναι απαραίτητες δηλαδή, για τη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Ελλείψεις σε αυτά τα στοιχεία, συνδέονται με ανεπαρκή ωρίμανση των λευκών αιμοσφαιρίων και χαμηλή άμυνα σε εξωγενείς παράγοντες, όπως μικρόβια και ιούς. Συνδέονται επίσης, με υπέρ-αντίδραση του ανοσοποιητικού, σε σχέση με δικά του όργανα και ιστούς^(9-12).

Ψυχογενές στρες: προκαλεί ορμονικές και μεταβολικές διαταραχές, που αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα ανάπτυξης αυτοανοσίας. Παρότι το ψυχογενές στρες δεν αρκεί από μόνο του, ώστε να οδηγήσει σε αυτοανοσία, επί εδάφους σημαντικής μεταβολικής διαταραχής, μπορεί να πυροδοτήσει την εμφάνιση αυτοάνοσων ασθενειών, όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, η ψωρίαση, η λεύκη, ο διαβήτης τύπου Ι κ.ά⁽¹³⁾.

Όσο αυξάνεται η γνώση μας για τα αυτοάνοσα νοσήματα, αυξάνεται και η ικανότητα παρέμβασης μας στη διόρθωση των αιτιολογικών παραγόντων που προκαλούν αυτή την ομάδα ασθενειών. Μέσα από την κλινική μας εμπειρία, έχουμε διαπιστώσει ότι η διόρθωση της μεταβολικής κατάστασης, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη βελτιώση της πορείας της νόσου στα αυτοάνοσα, αλλά και να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης τους⁽⁵⁾.

via www.drtsoukalas.com

Ο Dr. Δημήτρης Τσουκαλάς, είναι ιατρός και επιστημονικός δ/ντης του ιατρικού ομίλου Metabolomic Medicine Swizerland με κλινικές στη Ζυρίχη, Αθήνα, Μιλάνο και Βενετία.

Είναι μέλος της Παγκόσμιας Ακαδημίας Επιστημών – Associate Member Wolrd Academy of Sciences.