Ελένη Βλάχου: Ελληνίδα και Γυναίκα με τα όλα της

Ελληνίδα και Γυναίκα με τα όλα της

• Κατάφερε και έγινε η πρώτη Ευρωπαία δημοσιογράφος που τον Ιούλιο του 1936 κάλυψε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου.
• Στην διάρκεια της καριέρας της συναντήθηκε με τον Pούσβελτ και τον Kλαρκ Γκέιμπλ, συνομίλησε με τους Xρουστσόφ και Tσόρτσιλ.
• Με την εξυπνάδα και την καλλιέργειά της προσπέρασε ένα από τα πλέον δύσκολα δημοσιογραφικά σκαλοπάτια. Αυτό που λέμε διεθνή δημοσιογραφία.

Κυρίες μου αυτή είναι η Ελένη Βλάχου!

Του Νίκου Μουρατίδη

Το καλοκαίρι του 1971, «ντάλα» δικτατορία, το υπουργείο Εξωτερικών της χούντας αφαιρεί την ελληνική ιθαγένεια από την εκδότρια της “Καθημερινής” Ελένη Βλάχου, η οποία είχε δραπετεύσει από την Ελλάδα των συνταγματαρχών στις  15 Δεκεμβρίου του 1967. Δεν υπέφερε άλλο τον «κατ’ οίκον» περιορισμό που της είχε επιβάλει η χούντα. Σκαρφάλωσε από το διαμέρισμα της οδού Μουρούζη  στην ταράτσα κι από εκεί πέρασε στη διπλανή ταράτσα. Μια κυρία που είχε περάσει τα 50  ακροβατώντας από τη μία ταράτσα στην άλλη, κατάφερε να το σκάσει και δύο μέρες αργότερα βρισκόταν στο Λονδίνο. Αυτή η γυναίκα δεν ήταν καθόλου μια συνηθισμένη γυναίκα.

Η Ελένη Βλάχου (18 Δεκεμβρίου 1911 — 14 Οκτωβρίου 1995) ήταν δημοσιογράφος και χρονογράφος. Γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν κόρη του δημοσιογράφου και λογοτέχνη Γεωργίου Βλάχου, γιου του λογοτέχνη και πολιτικού Άγγελου Βλάχου, και της Δημαρέτης Κόντου, κόρης του καθηγητή φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Κωνσταντίνου Κόντου.  

Στις 27 Ιανουαρίου 1935 θα δημοσιεύσει το πρώτο της κείμενο στην Καθημερινή, τις ταξιδιωτικές της εντυπώσεις από την Άπω Ανατολή. Την ίδια χρονιά αρχίζει να γράφει χρονογραφήματα, υπογράφοντας ως «Ε», στην ίδια εφημερίδα, διευθυντής της οποίας ήταν ο πατέρας της. Το 1936 αποστέλλεται από την εφημερίδα ως αθλητική συντάκτης στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου. Στα 25 της συναντάται με τους Χίτλερ, Γκαίμπελς και Γκαίρινγκ. Τον Ιούλιο του 1950 εκδίδει το μηνιαίο περιοδικό «Εκλογή». Μετά το θάνατο του Γεωργίου Βλάχου το 1951, ανέλαβε τη διεύθυνση της εφημερίδας και στη συνέχεια άρχισε να εκδίδει το περιοδικό «Εικόνες» (1955) και την εφημερίδα «Μεσημβρινή» (1961) και το 1960 ίδρυσε τις εκδόσεις Γαλαξίας.

Το 1967 διέκοψε την έκδοση των εφημερίδων της, αντιδρώντας στη στρατιωτική δικτατορία. Η χούντα της επέβαλε κατ’ οίκον περιορισμό αλλά στις 15 Δεκεμβρίου του 1967 δραπέτευσε και εγκαταστάθηκε στοΛονδίνο όπου παρέμεινε καθ’ όλη τη διάρκεια της δικτατορίας. Το διάστημα αυτό ταξίδεψε σε πολλές χώρες της Ευρώπης, στην Αμερική και στην Αφρική και ανέπτυξε έντονη αντιδικτατορική δράση. Στην Ελλάδα επέστρεψε τον Αύγουστο του 1974 και τον επόμενο μήνα επανακυκλοφόρησε την «Καθημερινή». Την ίδια χρονιά εκλέχτηκε βουλευτής επικρατείας με την Νέα Δημοκρατία.

Η φιλία της με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ήταν πασίγνωστη, γιατί η Ελένη Βλάχου δεν ήταν απ’ τους ανθρώπους που έκανε εύκολα φιλίες. Τον γνώρισε στις αρχές της δεκαετίας του ‘50 και η φιλία τους θα διαρκούσε για πολλά χρόνια. Υπάρχει και μια ιστορία που λένε, ότι το 1954, ενώ πήγαιναν οι δυο τους με το αυτοκίνητο προς την παραλιακή λεωφόρο, η αυτοκινητάδα τους είχε άδοξο τέλος όταν βρέθηκε ξαφνικά μπροστά τους ένα… δέντρο. Ευτυχώς, κανείς τους δεν χτύπησε.

Υπηρέτησε το χρονογράφημα για περισσότερα από πενήντα χρόνια (με μια διακοπή επτά χρόνων όπως είπαμε στη διάρκεια της χούντας), κατορθώνοντας να καθιερώσει το δικό της προσωπικό ύφος. Τα χρονογραφήματά της έχουν λεπτότητα και αφηγηματική άνεση και συγχρόνως τα διακρίνει η διεισδυτικότητα και ο κοινωνικός προβληματισμός.

Η Ελένη Βλάχου είχε παντρευτεί δύο φορές, την πρώτη με τον Ιωάννη Αρβανιτίδη και τη δεύτερη με τον απόστρατο αξιωματικό του Ναυτικού και ήρωα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, Κωνσταντίνο Λούνδρα.

Τα βιβλία της

• Επίκαιρα (επιλογή χρονογραφημάτων), 1949

• Εντυπώσεις από τη Ρωσία (ταξιδιωτικό), 1954
• Γιατί δεν τα λέτε (χρονογραφήματα), 1977
• Στιγμιότυπα, 1986
• «Πενήντα και κάτι…», Δημοσιογραφικά χρόνια (4 τόμοι: Ο κόσμος της οδού Σωκράτους, Γεννιέται ένα Συγκρότημα, Ο αγώνας των «Ανθελλήνων», Το τέλος του ταξιδιού), 1991-1994

Το βραβείο “Ελένη Βλάχου”

Το ελληνογερμανικό δημοσιογραφικό βραβείο «Ελένη Βλάχου» απονέμεται κάθε δύο χρόνια από τη Γερμανική Πρεσβεία για εξαιρετικές επιδόσεις στους τομείς της ειδησεογραφικής κάλυψης και του σχολιασμού ευρωπαϊκών και διεθνών θεμάτων στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο, το ραδιόφωνο, την τηλεόραση και το διαδίκτυο στην Ελλάδα.

Νίκος Μουρατίδης

www.nikosonline.g

r

Με τον Ουίνστον Τσόρτσιλ