Από την άρνηση στην απελευθέρωση

Η Brené Brown, στην οποία αναφέρθηκα στο προηγούμενο άρθρο, υποστηρίζει ότι η ευαλωτότητα είναι ένα ισχυρό δείγμα θάρρους και ότι μας επιτρέπει να γινόμαστε κατανοητοί στους ανθρώπους που είναι σημαντικοί στη ζωή μας.

Το να είσαι ευάλωτος λειτουργεί, επίσης, ως ο πιο βασικός παράγοντας για την προώθηση της αυθεντικότητας και της αγάπης.

5 σημαντικοί παράγοντες που σχετίζονται άμεσα με την ευαλωτότητα.

Από την άρνηση στην απελευθέρωση

1| ΚΛΕΙΝΕΣΑΙ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ

Ως μικρό παιδί, πιθανότατα ήσουν ανοιχτό και ελεύθερο, επικοινωνώντας τα συναισθήματα σου στους άλλους. Καθώς μεγαλώνεις και ωριμάζεις, ωστόσο, μαθαίνεις, με τον έναν ή τον άλλο τροπο, ότι ο κόσμος είναι ένα πολύ οδυνηρό μέρος. Μαθαίνεις ότι δεν είναι όλοι στο πλευρό σου και δεν πρόκειται να πάνε όλες οι καταστάσεις όπως θα ήθελες.

Με την πάροδο του χρόνου, λοιπόν, μαθαίνουμε να προστατεύουμε τον εαυτό μας. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι εχεις χτίσει τείχη γύρω από την καρδιά σου, έχεις πείσει τον εαυτό σου ότι ποτέ δεν αγάπησες πραγματικά το άτομο που σε πλήγωσε ούτως ή άλλως και έχεις εξασκηθεί στην τέχνη της άρνησης.

Ακόμη χειρότερα, μπορεί να έχεις αρχίσει να εσωτερικεύεις αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα για τον εαυτό σου, λ.χ «δεν αξίζω να αγαπηθώ» . Ψάχνοντας απαντήσεις στα τραύματα της ζωής, μπορεί ακόμη και να αρχίσεις να πιστεύεις ότι είσαι υπεύθυνος για αυτά.

2| Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗΣ

Αν και αυτά τα βήματα είναι φυσιολογικά και σίγουρα όλοι τα περνάμε κάποια στιγμή στη ζωή μας, είναι επίσης αυτοκαταστροφικά. Είναι σημαντικό να μάθουμε από τα λάθη του παρελθόντος και να προσπαθήσουμε για προσωπική ανάπτυξη.

Ωστόσο, είναι εξίσου σημαντικό να μάθεις συγχωρείς τα δικά σου λάθη. Πόσο συχνά βιάζεσαι να συγχωρήσεις το λάθος κάποιου άλλου, ή ακόμα και την πραγματικά κακή συμπεριφορά του προς το πρόσωπο σου, ενώ συνεχίζεις να αυτομαστιγώνεσαι για ένα δικό σου λάθος;

Ομοίως, με το να χτίζεις τείχη δημιουργείς έναν ασφαλή χώρο, στον οποίο μπορεις να κρυφτείς, που όμως εμποδίζει την πραγματική σύνδεση με τους άλλους ανθρώπους. Είναι εύκολο να παγιδευτείς πίσω από τις δικές σου συναισθηματικές άμυνες, ανίκανος να δώσεις ή να λάβεις θετικά συναισθήματα καθώς και αρνητικά. Αυτό αφήνει πολλούς ανθρώπους να αισθάνονται απομονωμένοι και μόνοι.

Ο φόβος της ευαλωτότητας συχνά οδηγεί τους ανθρώπους να προκαλούν ακούσια πόνο σε άλλους.

Οι άνθρωποι με αυτόν τον φόβο συνηθίζουν να γίνονται απόμακροι, χρησιμοποιώντας διάφορες μεθόδους για να κρατήσουν τους άλλους σε απόσταση. Μερικοί απορροφούνται σκόπιμα από την εργασία, την σχολή ή άλλες δραστηριότητες. Μερικοί απλά εξαφανίζονται με το πρώτο σημάδι ότι μια σχέση γίνεται οικεία.

Κάποιοι άλλοι κινούνται συνεχώς μεταξυ δυο όρων, της απώθησης και της έλξης. Προσελκύουν, δηλαδή, έναν πιθανό σύντροφο μόνο για να απομακρυνθούν συναισθηματικά όταν ένα άλλο άτομο – που ήδη έχουν στην ζωή τους – πλησιάσει πολύ, και στη συνέχεια – αφού έχει δημιουργηθεί απόσταση – επιδιώκουν να έρθουν ξανά σε επαφή με αυτό το άτομο.

3| ΑΓΚΑΛΙΑΣΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ

Ένας τρόπος για να μειώσεις την αυτό-απομόνωση και τον φόβο της ευαλωτότητας είναι να αγκαλιάσεις τον αυθεντικό σου εαυτό. Έχεις πληγωθεί στο παρελθόν, οπότε επιδιώκεις να ελαχιστοποιήσεις τον κίνδυνο να πληγωθείς ξανά. Ωστόσο, ο καλύτερος τρόπος για να ελαχιστοποιήσεις τις πιθανές ζημιές δεν είναι να χτίσεις τείχη ή να προσπαθείς να μην αναπτύσσεις ουσιαστικές σχέσεις με τους γύρω σου.

Για να καταπολεμήσεις τον φόβο της ευαλωτότητας, πρέπει πρώτα να μάθεις να αγαπάς και να αποδέχεσαι ολοκληρωτικά τον αυθεντικό εαυτό σου.

Το να αγαπάς τον εαυτό σου είναι πραγματικά πολύ δύσκολο. Όλοι έχουν ελαττώματα, ατέλειες, ενοχλητικές συνήθειες και λάθη του παρελθόντος, που εύχονται να μπορούσαν να ξεχάσουν. Οι άνθρωποι είναι ανασφαλείς, αμήχανοι και εύχονται απεγνωσμένα να μπορούσαν να αλλάξουν ορισμένα πράγματα. Αυτή είναι η ανθρώπινη φύση.

Το κόλπο είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι όλοι αισθάνονται έτσι. Ανεξάρτητα από το πόσο επιτυχημένος, πόσο όμορφος, πόσο τέλειος φαίνεται κάποιος, όλοι έχουν την ίδια αμηχανία, ανασφάλεια και αυτό-αμφισβήτηση.

4| ΣΤΟΧΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ, ΟΧΙ ΓΙΑ ΤΟ ΤΕΛΕΙΟ

Σκέψου το πιο δυναμικό, ικανό άτομο που γνωρίζεις, αυτόν που ξέρει πάντα ακριβώς τι να πει ή τι να κάνει και πως να φερθεί σε κάθε περίσταση, αυτόν που μπορεί ταυτόχρονα να κάνει ταχυδακτυλουργικά σε ένα μωρό, μιλώντας στο τηλέφωνο για μια σημαντική δουλειά ενώ πλένει πιάτα.

Τι θα γινόταν εάν αυτό το άτομο έλεγε κάτι ανόητο; Θα κρατούσες κακία; Τι θα γινόταν αν αυτό το άτομο σε πλήγωνε; Θα το έβρισκες ασυγχώρητο; Φυσικά και όχι.

Καταλαβαίνεις ότι οι άλλοι είναι ατελείς, ότι έχουν καλές και κακές μέρες, ότι έχουν ελαττώματα, τυφλά σημεία και στιγμές αδυναμίας. Δεν είναι αυτό για το οποίο τα θυμάσαι όμως. Θυμάσαι τις επιτυχίες τους και τις καλές στιγμές, θυμάσαι την αγάπη και το φως τους.

Γιατί, λοιπόν, συμπεριφέρεσαι διαφορετικά στον εαυτό σου; Γιατί κατηγορείς τον εαυτό σου για τα πράγματα που συγχωρείς εύκολα και γρήγορα στους άλλους; Γιατί υποθέτεις αυτόματα ότι οι άλλοι θα σε κρίνουν πιο σκληρά από ότι τους κρίνεις εσύ;

Ένας τρόπος για να βελτιώσεις την ικανότητα σου να αποδεχτείς πλήρως τον εαυτό σου είναι να συμπεριφέρεσαι σε αυτόν με τον ίδιο τρόπο που θα αντιμετώπιζες έναν φίλο ή ένα αγαπημένο σου πρόσωπο. Δείξε στον εαυτό σου την ενσυναίσθηση και τη συμπόνια που θα έδειχνες σε άλλους στην ίδια κατάσταση.

5| ΠΩΣ ΝΑ ΑΓΑΠΗΣΕΙΣ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ

Για να μάθεις να σε αγαπάς, ξεκίνα από την αναγνώριση του εαυτού σου ως ένα ολόκληρο ανθρώπινο ον με ελαττώματα, ατέλειες και όλα τα σχετικά. Είναι σημαντικό να αγκαλιάσεις τα λάθη του παρελθόντος, αλλά και να συνειδητοποιήσεις ότι δεν καθορίζουν το παρόν ή το μέλλον σου.

Ζήτησε συγγνώμη από όποιον αισθάνεσαι ότι έχεις αδικήσει ή έχεις πληγώσει και στη συνέχεια προχώρησε παρακάτω. Συγχώρεσε τον εαυτό σου. Ενώ αυτό είναι συχνά πιο εύκολο να ειπωθεί παρά να γίνει, γίνεται ευκολότερο όταν έχεις στο μυαλό σου μερικές απλές αλήθειες.

Εισαι σημαντικός. Όπως ο George Bailey στο “It’s a Wonderful Life”, το γεγονός της ύπαρξης σου, την οποία θεωρείς τόσο δεδομένη, έχει έναν τεράστιο αντίκτυπο, που ούτε καν φαντάζεσαι. Μπορεί να μην μάθεις ποτέ πραγματικά ποιες ζωές έχεις αγγίξει και ποιες ήταν οι επιπτώσεις, αλλά είναι εκεί.

Αγκάλιασε τα λάθη σου. Τα λάθη μας όχι μόνο μας κάνουν ανθρώπους, αλλά μας δίνουν και έναν πλούτο εμπειριών για να αξιοποιήσουμε σωστότερα στο μέλλον. Το να χρησιμοποιείς το παρελθόν σου για καλό είναι ένας από τους ισχυρότερους τρόπους για να συνδεθείς ολοκληρωτικά με τον εαυτό σου.

Σταμάτα να προσπαθείς να αποδείξεις την αξία σου. Οι άνθρωποι, ειδικά εκείνοι που φοβούνται την ευαλωτότητα, προσπαθούν πάντα να δείξουν πόσο αξιόλογοι είναι. Ανησυχούμε ότι αν δεν κερδίζουμε διαρκώς την εκτίμηση και την εύνοια των άλλων, εκείνοι θα αρχίσουν να απομακρύνονται. Ετσι, πάντα παίρνουμε ακριβώς αυτό που ζητάμε ασυνείδητα: ανθρώπους που ενδιαφέρονται για το τι μπορούμε να δώσουμε αντί για το ποιοι είμαστε.

Θυμήσου ότι δεν μπορείς να είσαι τα πάντα για όλους.  Αντ’αυτού προσέφερε το πιο πολύτιμο δώρο από όλα, τον εαυτό σου! Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσεις να φέρεσαι με καλοσύνη στους άλλους, αλλά να κάνεις πράξεις που βασίζονται στην αγάπη και όχι στον φόβο ή την αυτοκριτική.

Μαθαίνοντας να αποδέχεσαι και να αγαπάς τον εαυτό σου πραγματικά, θα δεις ποσο εύκολο είναι το να είσαι ευάλωτος και κυρίως το να το δείχνεις. Αν η αίσθηση της αυτοεκτίμησης σου είναι ισχυρή, τότε δεν θα χρειάζεσαι πλέον άλλους να την ορίσουν ή να την υποστηρίξουν για εσένα. Θα είσαι σε θέση να απομακρυνθείς από εκείνους που σου συμπεριφέρονται με ασέβεια και να προσελκύεις εκείνους που σου φέρονται καλά.

Ωστόσο, το να φτάσεις σε αυτό το σημείο δεν είναι ποτέ εύκολο. Συχνά απαιτείται επαγγελματική βοήθεια, ιδιαίτερα όταν ο φόβος είναι βαθιά ριζωμένος και μακροχρόνιος. Πολλοί άνθρωποι αναζητούν τη συμβουλή ενός έμπιστου επαγγελματία ψυχικής υγείας, ενώ άλλοι βρίσκουν παρηγοριά στην πνευματική συμβουλευτική.

Όποιο μονοπάτι κι αν επιλέξεις, η αναζήτηση της ελευθερίας από τον φόβο της ευαλωτότητας είναι μια διαδικασία που πραγματικά θα σου αλλάξει την ζωή.