Άγχος των εξετάσεων: Τρόποι να βοηθήσουν οι γονείς τα παιδιά τους!
Πως οι Γονείς μπορούν να υποστηρίξουν καθοριστικά τα παιδιά τους, ιδιαίτερα στην Εφηβεία με το Άγχος των Εξετάσεων
Τη περίοδο των εξετάσεων αυξάνεται το άγχος, η ψυχολογική πίεση, οι προβληματισμοί των παιδιών/εφήβων σχετικά με την επίδοσή τους στις εξετάσεις, καθώς και εμείς οι Ψυχολόγοι έχουμε πολλά αιτήματα από γονείς που έχουν αγωνία για το πώς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους στις εξετάσεις, είτε αυτές είναι ενδοσχολικές, είτε είναι Πανελλαδικές είτε Ι.Β. κλπ.
Η περίοδος των εξετάσεων είναι εν γένει μια δύσκολη περίοδος δοκιμασιών, όπου ο έφηβος αξιολογείται για την ακαδημαϊκή του Αξία, Γνώση & Πορεία. Η διαδικασία αυτή είναι φυσιολογικό να συνοδεύεται από ψυχολογική φόρτιση, ανασφάλεια, φόβο για το άγνωστο, αγωνία για επιτυχία στο μέλλον.
Η ανάγκη των εφήβων για Αναγνώριση, για Αποδοχή & Ευτυχία ταυτίζεται με την Ακαδημαϊκή Επιτυχία, καθώς και με την αρχή εκπλήρωσης των ονείρων τους. Ταυτόχρονα η επιτυχία στις εξετάσεις, η είσοδος σε ένα ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα, η αποδοχή, η επιβράβευση & η καταξίωση ταυτίζονται με το ΑΓΧΟΣ.
Τι είναι το άγχος των εξετάσεων;
Οι εξετάσεις είναι συνυφασμένες με έντονο άγχος, γιατί μέσα από αυτές τα παιδιά προσπαθούν να αποδείξουν την Αξία τους στους γύρω ή/και στον ίδιο τους τον εαυτό.
Ο φόβος μήπως «απογοητεύσουν» τα σημαντικά άτομα της ζωής τους, (γονείς, δασκάλους, συμβούλους κτλ) ή/και μήπως διαψεύσουν τις προσδοκίες τους, προκαλούν αρνητικές σκέψεις, οι οποίες προκαλούν στα παιδιά/ εφήβους Άγχος, Απογοήτευση, ακόμα και Παραίτηση σε ορισμένες περιπτώσεις ! Για αυτό οι γονείς πρέπει να είναι ΔΙΠΛΑ τους, πρακτικά και ψυχολογικά, για να τα ενθαρρύνουν και να θυμίζουν ότι, μέχρι ενός σημείου, το άγχος είναι φυσιολογικό και δημιουργικό: μας κινητοποιεί για να «δώσουμε» το καλύτερο μας και να πετύχουμε τους στόχους μας.
Όμως, το άγχος μπορεί να γίνει επικίνδυνο όταν γίνεται ψυχολογικά ανεξέλεγκτο, γιατί μπλοκάρει & να περιορίσει την πραγματική ικανότητα για επίδοση και να προκαλέσει δυσάρεστα συναισθήματα όπως : Συναισθηματική Πίεση, Απογοήτευση, Θυμό, Λύπη ακόμα & Κατάθλιψη.
Επίσης, το άγχος των εφήβων κατά την εξεταστική περίοδο εκδηλώνεται είτε ψυχοσωματικά (κεφαλαλγίες, δερματικά εξανθήματα, διαταραχές διατροφής-ύπνου, ταχυκαρδίες, εφίδρωση, ναυτία, μυϊκή υπερένταση κλπ), είτε πνευματικά (αρνητικές σκέψεις, αδυναμία συγκέντρωσης, ασθενής μνήμη, μείωση αυτοπεποίθησης), είτε συναισθηματικά (ευσυγκινησία, ευερεθιστικότητα , αίσθημα αποτυχίας), είτε με συμπτώματα που σχετίζονται με τη συμπεριφορά (διαρκής εκνευρισμός, ευερεθιστικότητα, κατάθλιψη, απομόνωση κλπ).
Οι Γονείς πρέπει να κατανοήσουν ότι τα συμπτώματα αυτά είναι φυσιολογικά εξαιτίας της μεγάλης έντασης των εξετάσεων. Οι γονείς μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην κατανόησή και στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων, καθώς είναι εκείνοι που μπορούν να συμπαρασταθούν στους εφήβους, να ακούσουν τους φόβους τους, τις αγωνίες τους, να μοιραστούν τις σκέψεις τους και να τους παρέχουν ένα πλαίσιο Ασφάλεια και Συναισθηματικής Υποστήριξης.
Πρέπει να κατανοήσουμε ότι οι Γονείς βιώνουν την περίοδο των εξετάσεων και αυτοί τη δική τους αγωνία & άγχος. Για εκείνους, η επιτυχία στις εξετάσεις των παιδιών τους είναι Επιβεβαίωση ότι οι ίδιοι τα έχουν καταφέρει ως γονείς και συχνά μέσα από την επιτυχία του παιδιού τους ικανοποιούν και τα δικά τους όνειρα. Με Εν-συναίσθηση να κατανοήσουν ότι πρέπει να συμπάσχουν με τα παιδιά τους και ΟΧΙ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥΣ!!!
Είναι σημαντικό οι Γονείς να περάσουν το μήνυμα στα παιδιά τους ότι οι εξετάσεις είναι μία από τις πολλές δοκιμασίες που καλείται ο κάθε άνθρωπος να «περάσει» στη ζωή του, δεν είναι εξετάσεις ζωής ή Αξίας…. απλά κρίνουν τις επιδόσεις των παιδιών σε ένα συγκεκριμένο γνωσιακό πεδίο. Επίσης, αποτελούν μια καλή ευκαιρία να μάθουν στο παιδί τους τον τρόπο να αντιμετωπίζει τις εξετάσεις που θα κληθεί να δώσει στην πορεία της ζωής του.
Γονείς & Έφηβοι πρέπει να έχουν υπόψιν τους ότι η περίοδος των εξετάσεων συμπίπτει με την ΕΦΗΒΕΙΑ, όπου οι νέοι άνθρωποι καλούνται να θέσουν Στόχους, να κάνουν Όνειρα, να αυτονομηθούν, να δημιουργήσουν Ταυτότητα, να καλλιεργήσουν Διαπροσωπικές Σχέσεις με φίλους, οικογένεια & με το άλλο φύλο. Όλα αυτά συμπίπτουν με μία περίοδο στην οποία συμβαίνουν πολλές και έντονες αλλαγές τόσο στο Ψυχοσυναισθηματικό, Βιολογικό και Γνωσιακό Επίπεδο, όσο και στο Κοινωνικό.
Για να συμβεί αυτό οι γονείς οφείλουν να είναι ενήμεροι για το πώς οι δικές τους προσδοκίες σε σχέση με τα παιδιά επηρεάζουν τη στάση των παιδιών απέναντι στις εξετάσεις και επιτείνουν το άγχος.
Επίσης, πρέπει να αποσυνδέσουν την επιτυχία ή αποτυχία των παιδιών στις εξετάσεις με την δική τους προσωπική επιτυχία ή αποτυχία ως γονείς. Αν ο γονιός είναι αγχωμένος, οι έφηβοι θα γίνει αποδέκτες του άγχους αυτού και θα νιώσουν πως οι γονείς δεν μπορούν να συναισθανθούν τους φόβους και τις αγωνίες τους.
Η Ενθάρρυνση στο να μιλήσει ο έφηβος και να εκφράσει τις σκέψεις και τα συναισθήματα του είναι ένας ιδιαίτερα αποτελεσματικός τρόπος επικοινωνίας. Αυτό μπορεί να γίνει με την βοήθεια του/της Συμβούλου Ψυχολόγου, μέσω του Θεραπευτικού Τριγώνου.
Ο Γονιός πρέπει να επιβεβαιώσει στο παιδί ότι η σχέση τους δεν εξαρτάται από την επιτυχία ή την αποτυχία του στις εξετάσεις, ότι η αξία του ως άνθρωπος δεν εξαρτάται από τα αποτελέσματα και ότι αν κάτι δεν πάει καλά στις εξετάσεις ο γονιός δεν θα απογοητευθεί.
Ο γονιός οφείλει να διδάξει στο παιδί από νωρίς πως κάθε αποτυχία μπορεί να είναι ευκαιρία για Μάθηση, Ευκαιρία να διαπιστώσουνε τι θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά.
Για να υπάρξει όμως αυτό το πλαίσιο που θα επιτρέψει την επικοινωνία ανάμεσα στο γονιό και στον έφηβο, θα πρέπει η σχέση με τα παιδιά να χτίζεται καθημερινά.
Η ουσιαστική σχέση με τον έφηβο βασίζεται σε ένα κλίμα εμπιστοσύνης και υποστήριξης καθημερινά από τους γονείς.
Ας μην ξεχνάμε πως οι εξετάσεις αποτελούν ένα κομμάτι στη ζωή του έφηβου και της οικογένειάς του και όχι την ίδια τη ζωή!
Ας απομακρυνθούν οι Γονείς από Μύθους και ας δουν τις Αλήθειες που πρέπει να βιώνουν οι ίδιοι & τα παιδιά τους:
9 Μύθοι & 9 Αλήθειες
- Το άγχος είναι το ίδιο για όλα τα παιδιά (ΜΥΘΟΣ)!
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ:Κάθε παιδί βιώνει τις εξετάσεις με διαφορετικό τρόπο. Για κάποιο παιδί το άγχος λειτουργεί δημιουργικά, για κάποιο άλλο όμως μπορεί να λειτουργήσει κατασταλτικά οδηγώντας το στην αποτυχία.
- Δεν αποφεύγεται το άγχος των εξετάσεων με οργάνωση (ΜΥΘΟΣ)! Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ: Σε κάθε δοκιμασία που περνάμε είναι λογικό να υπάρχει κάποιο άγχος. Για να μην επηρεαστεί αρνητικά το παιδί, ωφέλιμο είναι να έχει οργανώσει εκ των προτέρων το πρόγραμμα του, τις προτεραιότητες και το χρόνο του. Έχει αποδειχτεί πρακτικά και ψυχολογικά ότι η καλή οργάνωση & προετοιμασία πριν τις εξετάσεις μειώνει το άγχος και βελτιώνει τις ακαδημαϊκές επιδόσεις των παιδιών.
- Μια συγκεκριμένη τεχνική διαχείρισης του άγχους των εξετάσεων, θα βοηθήσει όλα τα παιδιά στην αντιμετώπιση του (ΜΥΘΟΣ)!
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ: Όλες οι τεχνικές δεν ταιριάζουν σε όλα τα παιδιά ! Ακόμα και οι πιο διαδεδομένες τεχνικές θα πρέπει να προσαρμοστούν στις προσωπικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες του κάθε παιδιού. Το άγχος βιώνεται διαφορετικά από το κάθε παιδί, άρα διαφορετικά θα πρέπει να εφαρμοστούν οι διάφορες τεχνικές.
- Μόνο η ύπαρξη σημαντικών συμπτωμάτων άγχους στα παιδιά αξίζει την προσοχή των γονέων (ΜΥΘΟΣ).
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ: Ακόμα και η εκδήλωση ακόμα και απλών συμπτωμάτων Άγχους αξίζουν τη προσοχής των γονέων. Απλά συμπτώματα όπως: ο πονοκέφαλος, η ανορεξία, η τάση για εμετό, η ναυτία, ακόμα και η δυσκολία συγκέντρωσης, η αϋπνία, κλάματα, εξάρσεις νεύρων είναι καλό να αντιμετωπίζονται έγκαιρα ώστε να μην έχουν σοβαρότερες επιπτώσεις στη ψυχοσωματική υγεία του παιδιού.
- Οι έξυπνοι και καλοί μαθητές ακόμα και με λίγο διάβασμα και προετοιμασία πετυχαίνουν (ΜΥΘΟΣ).
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ: Η Σωστή προετοιμασία είναι Κλειδί για την επιτυχία των εξετάσεων & την χρειάζονται όλοι, ακόμα και οι καλοί & έξυπνοι μαθητές !
Η σωστή, οργανωμένη προετοιμασία είναι ίσως ο κυριότερος παράγοντας εξασφάλισης επιτυχίας. Σε αυτή τη φάση πρέπει να εξετάσουν το πρόγραμμα μελέτης τους και την ικανότητα τους να συγκεντρώνονται και να αφομοιώνουν την ύλη. Η καλή οργάνωση του χρόνου αλλά και η αξιοποίηση διαλειμμάτων μπορούν να επιφέρουν θετικά αποτελέσματα.
- Όταν τα παιδιά είναι ικανά και έξυπνα, η επιτυχία είναι δεδομένη, άσχετα με το τρόπο σκέψης τους (ΜΥΘΟΣ).
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ: Ο Θετικός, αισιόδοξος τρόπος σκέψης μπορεί να βοηθήσει στο άγχος και να φέρει Επιτυχία !
Καλό είναι να βρούν τα παιδιά, με τη βοήθεια των γονιών, δασκάλων & συμβούλων, ποια αρνητική σκέψη τους δημιουργεί άγχος π.χ. «αν δε γράψω καλά θα τους απογοητεύσω όλους», «Δεν θα αξίζω καθόλου, αν δεν πετύχω» κτλ. Αν οι μαθητές, με συμπαράσταση γονιών και συμβούλων, βρουν τις αρνητικές σκέψεις που τους οδηγούν στο Άγχος θα μπορέσουν να τις αντικαταστήσουν με θετικές & αισιόδοξες: «θα πάω στις εξετάσεις όσο καλύτερα προετοιμασμένος γίνεται και θα κάνω το καλύτερο που μπορώ» ή «έχω εμπιστοσύνη στον εαυτό μου & θα αντιμετωπίσω τις εξετάσεις με ψυχραιμία» ή «ότι και να γίνει οι η οικογένεια μου θα είναι δίπλα μου και να με αγαπούν».
Ακόμα και αν οι αρνητικές σκέψεις ξαναγυρίσουν στο μυαλό των παιδιών, με Πίστη, Συμπαράσταση και Τόνωση από γονείς και συμβούλους, μπορούν να τις αντικαταστήσουν με πιο θετικές και αισιόδοξες που θα τους φέρουν και την αναμενόμενη επιτυχία.
- Αν οι μαθητές είναι καλοί δεν χρειάζεται ιδιαίτερος κόπος και οργάνωση στην περίοδο των εξετάσεων (ΜΥΘΟΣ)
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ: Για να πετύχουν τους στόχους τους ακόμα και οι καλοί & έξυπνοι μαθητές χρειάζονται να «θυσιάσουν ένα χρονικό διάστημα την καλοπέρασή τους, να οργανώσουν τη μελέτης τους και να αφιερώσουν ποιοτικό χρόνο στη προετοιμασία των εξετάσεων.
Χωρίς την απαραίτητη προσπάθεια και θυσίες, η Επιτυχία δεν είναι εξασφαλισμένη και δεδομένη !
- Οι εξετάσεις είναι καθοριστικές για το μέλλον των παιδιών, χωρίς αυτές δεν μπορούν να πετύχουν τίποτα ! (ΜΥΘΟΣ)
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ: Οι εξετάσεις και η επιτυχία είναι σημαντικές, αλλά δεν αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για μια ευτυχισμένη και δημιουργική ζωή. Το πιο σημαντικό είναι τα παιδιά να είναι Ψυχικά Ισορροπημένα και Ευτυχισμένα, να νιώθουν Αποδεκτά από την οικογένειά τους, με Πίστη στον εαυτό τους και στις ικανότητές τους. Αυτές είναι οι προϋποθέσεις που θα φέρουν στη ζωή τους ευτυχία και επιτυχία.
- Όταν οι μαθητές είναι καλοί και έξυπνοι κατά τη διάρκεια των εξετάσεων δε χρειάζεται καμία ιδιαίτερη οργάνωση ή προσπάθεια του χώρου μελέτης και καμία ιδιαίτερη προετοιμασία (ΜΥΘΟΣ).
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ: Για να πάνε καλά οι εξετάσεις η οργάνωση του χώρου μελέτης, ο προγραμματισμός μελέτης, ύπνου, ξεκούρασης & διατροφής κλπ , βοηθάνε στην επιτυχία.
Κατά τη διάρκεια των εξετάσεων καλό θα είναι οι μαθητές να ξεκινήσουν συγκεντρωμένοι και οργανωμένοι. Η ενθάρρυνση και η αισιοδοξία που θα προκύψουν από την επιτυχημένη επίλυση διαχείριση τέτοιων θεμάτων, μπορεί να μειώσει το άγχος. Οι Θετικές Σκέψεις των μαθητών μπορούν να δυναμώσουν την Αυτοπεποίθησή τους και να κάνουν τις εξετάσεις πιο εύκολες.
FINAL TIPS/ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ
Προσπαθήστε τη περίοδο των εξετάσεων των παιδιών να είστε όσο το δυνατόν πιο ήρεμοι– αν εσείς είστε ήρεμοι αυτό θα νιώθουν και τα παιδιά σας. Είστε οι καθρέπτες τους.
Χαλαρώστε και εκτονωθείτε με κάποιο τρόπο, όπως γυμναστική, περίπατο, συνάντηση με φίλους, και όχι να είστε συνέχεια από πάνω από τα παιδιά γιατί τα αγχώνετε ακόμα πιο πολύ. Κρατήστε «αποστάσεις ασφαλείας» !
Μην πιέζετε το παιδί υπερβολικά με το διάβασμα και συνεχής επαναλήψεις.
Μη να του το υπενθυμίζετε συνέχεια ! Σεβαστείτε τους ρυθμούς του. Όταν το παιδί νοιώθει πίεση μπορεί να αντιδράσει και να κάνει ακριβώς το αντίθετο.
Σταθείτε διακριτικά κοντά στο παιδί, ηθικά, ψυχολογικά, πρακτικά στη διάρκεια εξετάσεων. Όχι καταπιεστικά!
Περάστε του το μήνυμα όταν νοιώσει ανάγκη ότι είστε εκεί για στήριξη και τόνωση.
Στη φάση των εξετάσεων, όπως σε όλες τις δοκιμασίες, πρέπει είναι να είστε εκεί για το παιδί σας για να το ακούσετε, να μοιραστεί μαζί σας τις ανησυχίες και τους φόβους του.
Έχετε στο μυαλό σας ότι το παιδί δίνει εξετάσεις. Δε «δίνουμε οι γονείς» εξετάσεις, όπως ακούγεται πολύ συχνά !!!!
Σε περίπτωση που δυσκολεύεστε να διαχειριστείτε την κατάσταση μπορεί να αναζητήσετε βοήθεια σε έναν Σύμβουλο Ψυχικής Υγείας, Παιδοψυχολόγο που μπορεί να σας καθοδηγήσει πώς να χειριστείτε το παιδί σας καθώς και τον ίδιο σας τον εαυτό σε αυτή τη φάση.
Σαν γονείς μπορείτε να μην επιτρέψετε στο άγχος, το δικό σας και των παιδιών, να επηρεάζει τη συναισθηματική υγεία και των δυο ! Η εκπαιδευτική πορεία και ανάπτυξη των παιδιών, μπορεί να έχει συναισθηματικά και γνωστικά up & downs, ανασφάλειες, στρες, αγωνίες, λύπες και χαρές. Αποδεχτείτε το ρεαλιστικά!
Τέλος, δώστε τη κατάλληλη προσοχή στα παιδιά σας , χωρίς να τα επηρεάζετε υπερβολικά με το δικό σας άγχος & πανικό! Μπορείτε να τα εμπνέετε και ενθαρρύνετε ή αντίθετα να τα φοβίσετε και περιορίσετε, με τις σκέψεις, άγχη, πράξεις σας.
Είναι στο χέρι σας, η επιλογή είναι δική σας.
Καλή επιτυχία σε όλα τα παιδιά μας!
SHARE
RECENT
