Η Γέννα Στην Ελλάδα Στη Διάρκεια Της Πανδημίας.

Γράφει η Μαρία Κιούρτη (*)

Η πανδημία έχει γίνει η καθημερινότητά μας.

Βιώνουμε πρωτόγνωρες καταστάσεις όπως είναι τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης #ΜένουμεΣπίτι.

Η συμμόρφωση στα μέτρα για ένα λαό εξωστρεφή και κοινωνικό όπως εμείς, είναι η μεγαλύτερη απόδειξη εγκράτειας και αγάπης προς τον εαυτό μας αλλά και προς τον πλησίον.

Ενημερωνόμαστε κάθε ημέρα στις 18.00 από τους ειδικούς επιστήμονες για την πορεία του Covid -19.

Αριθμοί κρουσμάτων που πιθανά είναι φίλοι μας, συνεργάτες μας, μέλη της οικογένειας κάποιου.

Ο SARS-CoV-2 έχει πάρει τη θέση του τρόμου στα όνειρά μας, ειδικά στα κινούμενα σχέδια περιγράφεται με τη φιγούρα του θεριστή με κορώνα.

Τα επιστημονικά δεδομένα που έχουμε μέχρι τώρα υποδεικνύουν κάτι διαφορετικό. Είναι ένας ιός κορωνάτος όπως τον αποκαλούν, έξυπνος με μεγάλη δυνατότητα μετάδοσης και κυρίως έχει υπηκόους ασυμπτωματικούς φορείς. Αυτό σημαίνει ότι ο στρατός του έχει τακτική αναμονής και επίθεσης. Έχει σχέδιο οικονομίας δυνάμεων.

Μεταδίδεται με σταγόνες άρα χρειάζεται λιγότερο υλικό έχει ειδική μέθοδο πρόσδεσης τη πρωτεΐνη φουρίνη που προσδένεται ισχυρά στους υποδοχείς της πρωτεΐνης ACE-2. Η είσοδος του στο κάστρο έρχεται από ψηλά στο ανώτερο αναπνευστικό. Προχωρά στη διαδρομή εγκαθίσταται στο ήπαρ και το λεπτό έντερο. Αρχικά παραμένει ήσυχος προκαλώντας μικρή ενόχληση, φαρυγγίτιδα λίγο πυρετό καμιά φορά λίγη καταρροή, πόνο στο σώμα (μυαλγίες), έντονο πονοκέφαλο αλλά με τόσο άγχος στη καθημερινότητά μας ο πονοκέφαλος έχει γίνει καθημερινή μας συνήθεια. Την τρίτη ημέρα αρχίζει μεγαλύτερη επίθεση ενώ την πέμπτη ημέρα κορυφώνεται μπερδεύει το ανθρώπινο σώμα που σαν το κάστρο που δέχεται εξωτερική επίθεση οργανώνει την άμυνά του με όλες τις δυνάμεις ενεργοποιεί κυτοκίνες που δημιουργούν φλεγμονώδεις αντιδράσεις. Και μέσα σε αυτό το περιβάλλον η ζωή συνεχίζει το έργο της.

Οι γυναίκες κυοφορούν γεννούν θηλάζουν ή μήπως δεν είναι έτσι; Τα δημοσιευμένα στοιχεία έως τώρα είναι πολύ λίγα, 4 άρθρα από την περίοδο της πανδημίας στην Ουχάν που αναφέρονται σε εννέα έγκυες τρίτου τριμήνου (32-36w) με αναφορά σε εξετάσεις και σε βαρύτητα νόσου η οποία είτε συνυπήρχε με παθολογία της κύησης ή πιθανά ο ιός προκάλεσε την ενεργοποίηση της παθολογίας στη κύηση. Παράδειγμα αποτελεί η μία εκ των εγκύων στη 34η εβδομάδα που διασωληνώθηκε λόγω προεκλαμψίας.

Τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν και αφορούν τα νεογνά δηλώνουν ότι τρία από τα εννέα νεογνά είχαν υποκείμενα νοσήματα. Όλα τα νεογνά εξετάσθηκαν σύμφωνα με τις οδηγίες του ΠΟΥ κατά την γέννηση παίρνοντας δείγματα από τον ομφάλιο λώρο, από το αμνιακό υγρό και από τον πλακούντα και κανένα δε βρέθηκε θετικό στον ιό.

Αρχικά τα νεογνά απομακρύνθηκαν από τη μητέρα και σιτίστηκαν με μητρικό γάλα αντλημένο με θήλαστρο, τρίτο πρόσωπο ανέλαβε τη σίτισή τους για όλο αυτό το διάστημα. Τα νεογέννητα δόθηκαν στις μητέρες μετά από 14 ημέρες αφού είχαν επαναληφθεί τα τεστ και είχαν βγει αρνητικά. Ένα από τα νεογνά στις 30 ώρες ζωής θετικοποιήθηκε στο τεστ χωρίς να είναι ξεκάθαρο αν η θετικοποίηση προκλήθηκε από το προσωπικό ή συνέβη μετά τη γέννηση. Ένα νεογέννητο νόσησε από τον Covid-19 αλλά μετά από δεκαεπτά ημέρες ξεπέρασε τη λοίμωξη χωρίς ειδική αγωγή για τη λοίμωξη αν και του χορηγήθηκε φαρμακευτική αγωγή για ήπια καρδιοπάθεια.

Στα μέτρα πρόληψης περιλαμβανόταν το μπάνιο του νεογνού άμεσα μετά τη γέννηση με αποτέλεσμα να στερηθεί αυτό την προστατευτική δράση του αμνιακού υγρού σε άλλες ιογενείς λοιμώξεις.

Από τα δημοσιευμένα δεδομένα θεωρείται ότι ο ιός δε μεταδίδεται στο έμβρυο με κάθετη μετάδοση από τη μητέρα μέσω του πλακούντα. Τα εργαστηριακά ευρήματα υποδεικνύουν την ανίχνευση αντισωμάτων στο νεογνό που υποδεικνύουν παθητική ανοσία των εμβρύων-νεογνών.

Τα καταγεγραμμένα περιστατικά υπονοούν ότι η ομάδα των εγκύων γυναικών είναι ευάλωτη και ευπαθής.

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας καταγράφηκαν περιστατικά εγκύων γυναικών ή λεχώνων, θηλαζουσών με εμπύρετο νόσημα, λοίμωξη του αναπνευστικού και πνευμονίες. Εξετάσθηκαν και σε όσες το τεστ βρέθηκε θετικό νοσηλεύθηκαν απομονωμένες σε δωμάτια αρνητικής πίεσης με πρωτόκολλο παρακολούθησης αυξημένης φροντίδας. Οι θεράποντες μελετούν και επιλέγουν κατάλληλα θεραπευτικά σχήματα χωρίς να βλάψουν το έμβρυο και την μέλλουσα μητέρα.

Στην χώρα μας έχουν γεννήσει μέχρι σήμερα συνολικά επτά έγκυες θετικές στον SARS-CoV-2. Τρεις έγκυες βρέθηκαν θετικές στον SARS-CoV-2 χωρίς συμπτωματολογία. Δύο έγκυες εισήχθησαν u956 με εμπύρετο νόσημα και εξετάσθηκαν για τον SARS-CoV-2 και βρέθηκαν θετικές μεταφέρθηκαν στα μαιευτικά τμήματα αναφοράς. Τα συμπτώματα που παρουσίαζε μία εκ των θετικών στον SARS-CoV-2 ήταν ήπια δεκατική κίνηση και δύσπνοια. Όλα τα τελειόμηνα νεογνά γεννήθηκαν υγιή. Γεννήθηκε και πρόωρο στις 25 εβδομάδες που λόγω προωρότητας και άλλων ζητημάτων δε γνωρίζουμε την εξέλιξη. Η μέθοδος της γέννας που επιλέχθηκε σύμφωνα με τους θεράποντες ιατρούς και μαίες επιλέχθηκε εξατομικευμένα.

Με καισαρική τομή γέννησαν οι έξι επίτοκες ενώ η μία προσήλθε σε διαδικασία φυσιολογικού τοκετού η οποία εξελίχθηκε με επιτυχία.

Οι τοκετοί έγιναν στα Νοσοκομεία αναφοράς Π.Γ.Ν. Αττικόν, Γ.Ν. Ιπποκράτειον Θεσσαλονίκης και ΠΓΝ Αλεξάνδρας.

Οι τρεις επίτοκες δεν ήταν γνωστό ότι είχαν θετικοποιηθεί από τον κορονοΪό. Η μία εξ αυτών επιμολύνθηκε κατά την επίσκεψή της στα ιατρεία του Νοσοκομείου που παρακολουθείτο για την εγκυμοσύνη. Το ίδιο συνέβη και με τη νοσηλευόμενη για παθολογία της κύησης και επίσης και για την τρίτη εξ αυτών η οποία θεωρείται ότι θετικοποιήθηκε μετά την επίσκεψή της σε ιδιωτικό ιατρείο. Η τέταρτη και η πέμπτη θετικοποιήθηκαν από άτομο του οικογενειακού περιβάλλοντος. Τα νεογνά φιλοξενήθηκαν δε θα έλεγα νοσηλεύθηκαν, δεν ήταν ασθενή σε μονάδες προώρων σε απομόνωση για παρακολούθηση. Κάποια εξ αυτών σιτίζονται με αντλημένο μητρικό γάλα. Μαίες παρακολουθούν τα νεογνά αυτά με την συνεργασία των Νεογνολόγων.

Τα δεδομένα καταγράφονται και αξιολογούνται έτσι ώστε να αποτελέσουν τη βάση δεδομένων για τη λήψη αποφάσεων evidence based.

Στα νοσοκομεία αναφοράς γίνεται μία σοβαρή προσπάθεια για την συναισθηματική υποστήριξη των μητέρων οι οποίες είναι νοσηλευόμενες σε απομόνωση και έχουν να διαπραγματευθούν ζητήματα που σχετίζονται με την απομόνωση από τους οικείους τους, από τα μωρά τους και αγωνιούν για την ασφάλεια που θα προσφέρουν στα μωρά τους και στα άλλα μέλη της οικογένειάς τους.

 Μετά την ανακοίνωση των θετικών αποτελεσμάτων σε τρεις εγκύους τα τμήματα και το προσωπικό των νοσοκομείων και των ιδιωτικών ιατρείων τέθηκαν σε καραντίνα. Τέλη Ιανουαρίου αρχίσαμε να μαζεύουμε στοιχεία για τον νέο ιό που είχε τόσα θύματα στη Κίνα. Αρχές Φεβρουαρίου εκδώσαμε σε γράφημα οδηγίες πρόληψης u947 για έγκυες, για τις ιογενείς λοιμώξεις συμπεριλαμβανομένου και του κορονοΪού. Επικοινωνήσαμε εκφράζοντας την αγωνία μας με τους αρμόδιους φορείς. Δυστυχώς στην αρχή τα μεγάλα ποσοστά της θνητότητας των ηλικιωμένων έστρεψαν την προσοχή σε αυτή την ευπαθή ομάδα.

Η Κίνα για περισσότερο από 40 χρόνια εφάρμοζε με νόμο τον κανόνα του ενός παιδιού σε μία προσπάθεια μείωσης του πληθυσμού με αποτέλεσμα οι πολίτες να εργάζονται σε μεγάλη ηλικία, να είναι περισσότεροι και να αποτελούν την ομάδα στόχο.

Οι έγκυες ελπίζουμε ότι αν τηρήσουν τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης θα μειώσουν το ρίσκο της θετικοποίησης στον ιό. Το πρόβλημα που δημιουργείται με την παύση των τακτικών ιατρείων στα πλαίσια των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης, είναι η κατάσταση ανασφάλειας διότι μετά την πολύ στενή μηνιαία ή 15νθήμερη παρακολούθηση ενημερώθηκαν οι έγκυες ότι για 2 μήνες θα παραμείνουν χωρίς υπηρεσίες περιγεννητικής περιόδου και κάποιες δηλώνουν ότι νοιώθουν μετέωρες.

Προτάσεις για τα ζητήματα αυτά καταθέσαμε στο Υπουργείο Υγείας. Στοχεύουμε στη συνεργασία όλων των φορέων όπως είναι οι εννέα εφετειακοί σύλλογοι μαιών, νπδδ, οι ΥΠΕ, οι Διοικητικές Περιφέρειες, άλλοι επιστημονικοί σύλλογοι.

Ζητούμε την ενεργοποίηση των Δικτύων Πρωτοβάθμιων Υπηρεσιών Υγείας Μαιών που είναι θεσμοθετημένα όργανα ανά υγειονομική περιφέρεια ,τη συνεργασία με τις ελεύθερες επαγγελματίες μαίες.

Ζητούμε ειδικό ατομικό εξοπλισμό για τις επισκέψεις κατ’οίκον, περιοδικές εξετάσεις στα ειδικά τεστ για να νοιώσουν οι έγκυες και οι οικογένειές τους ασφαλείς. Μπορούμε να προσφέρουμε εξετάσεις εκπαίδευση, συμβουλευτική.

Χρειαζόμαστε την υποστήριξη και την ενίσχυση των αρμόδιων υπουργείων για να δραστηριοποιηθούμε διαδικτυακά μέσω Πλατφόρμας για να τροφοδοτούνται οι έγκυες και οι λεχώνες με τις απαραίτητες πληροφορίες με στόχο τη μείωση του στρες παράγοντας σημαντικός για τη πορεία της ομαλής εξέλιξης της εγκυμοσύνης.

Σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες που έχουν τους μεγάλους αριθμούς θανάτων και νοσούντων κύριο μέλημα είναι η διατήρηση του υγιούς πληθυσμού των εγκύων. Χώρες όπως η Ολλανδία και η Αγγλία μετέτρεψαν ξενοδοχεία σε γειτνίαση με τα νοσοκομεία σε Κέντρα Φυσικού Τοκετού. Ενίσχυσαν τις μαίες για τοκετό στο σπίτι στον υγιή πληθυσμό των εγκύων γυναικών με βάση την

οδηγία που εξέδωσε ο ΠΟΥ.

Εμείς τι θα ακολουθήσουμε για να μειώσουμε την έκθεση σε κίνδυνο των εγκύων γυναικών, των μαιών, των ιατρών και λοιπού προσωπικού;

(*) Η κα. Μαρία Κιούρτη είναι Πρόεδρος του Συλλόγου Επιστημόνων Μαιών – Μαιευτών Εφετείου Πατρών.