Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας: Οι 365 Μέρες Σιωπής και ο ημιτελής αγώνας για την Ισότητα των Γυναικών

Κάθε χρόνο στις 8 Μαρτίου, στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές άλλες χώρες, γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πλημμυρίζουν από μηνύματα υποστήριξης για τα δικαιώματα των γυναικών, οι εταιρείες εκδίδουν προσεκτικά σχεδιασμένες δηλώσεις για την ισότητα και οι πολιτικοί υπόσχονται ένα μέλλον όπου το φύλο δεν καθορίζει πλέον ευκαιρίες. Αλλά όταν τα λουλούδια μαραίνονται και τα hashtag ξεθωριάζουν, η πραγματικότητα για τις γυναίκες παραμένει αναλλοίωτη και σε ορισμένες περιπτώσεις, θανατηφόρα.

Η Τζώρτζια, η Κυριακή, η  Enkelejda, η  Γαρυφαλλιά, η Ντόρα και ένας κατάλογος γυναικών που όλο και μακραίνει, οι οποίες έχασαν  βίαια τη ζωή τους  λόγω του φύλου τους.

Το περασμένο έτος χαρακτηρίστηκε από την ανατριχιαστική αύξηση των γυναικοκτονιών. Οι γυναίκες πληρώνουν το υπέρτατο τίμημα, για την ύπαρξη και τη διεκδίκηση της ανεξαρτησίας τους. Τα ονόματά τους αντηχούν στους τίτλους ειδήσεων για λίγες μέρες, τα πρόσωπά τους στοιχειώνουν για λίγο τις οθόνες μας και μετά η κοινωνία προχωρά. Αλλά για τις οικογένειες που έμειναν πίσω, για τις γυναίκες που εξακολουθούν να ζουν με τον φόβο και για μια κοινωνία που παλεύει με τη συνείδησή της, αυτές οι τραγωδίες δεν μπορούν να ξεχαστούν τόσο εύκολα.

Η αύξηση των γυναικοκτονιών δεν είναι μεμονωμένο φαινόμενο. Είναι το πιο βάναυσο σύμπτωμα μιας βαθιά ριζωμένης ανισότητας που δηλητηριάζει κάθε πτυχή της ζωής μιας γυναίκας. Όταν μιλάμε για ισότητα των φύλων στη χώρα μας, η κουβέντα δεν μπορεί να σταματήσει στα νόμιμα δικαιώματα ή στα στατιστικά στοιχεία συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό. Η αληθινή ισότητα έχει να κάνει με το πώς η κοινωνία εκτιμά τις γυναίκες, τη φωνή τους, τις επιλογές τους, την ίδια τους την ύπαρξη. Και αυτή τη στιγμή, το μήνυμα είναι οδυνηρά σαφές: οι ζωές των γυναικών εξακολουθούν να θεωρούνται αναλώσιμες.

Για 365 μέρες το χρόνο, οι αγώνες των γυναικών παραμένουν αόρατοι. Όσες επέζησαν της ενδοοικογενειακής βίας αντιμετωπίζουν ένα σύστημα που συχνά αποτυγχάνει να τις προστατεύσει. Οι σεξιστικές συμπεριφορές κανονικοποιούνται στα σπίτια, στους χώρους εργασίας, ακόμη και στα σχολεία, διαμορφώνοντας τις πεποιθήσεις των μελλοντικών γενεών. Κι όμως, για μια μέρα κάθε χρόνο, η κοινωνία προσποιείται εν συντομία ότι η ισότητα είναι κοινή αξία.

Όμως τι σημαίνει όταν μια κοινωνία δεν είναι αρκετά ώριμη ώστε να δεχτεί τη θέση μιας γυναίκας ως ισότιμη; Σημαίνει ότι οι φωνές των γυναικών απορρίπτονται ως συναισθηματικές, οι φιλοδοξίες τους θεωρούνται δευτερεύουσες και η αυτονομία τους ως απειλητική. Σημαίνει ότι η ασφάλεια των γυναικών αντιμετωπίζεται ως ιδιωτική υπόθεση μέχρι να είναι πολύ αργά. Και αυτό σημαίνει ότι οι υποκείμενες δομές της εξουσίας παραμένουν αμετάβλητες, επιτρέποντας τη βία να συνεχιστεί.

Η αύξηση των γυναικοκτονιών είναι μια αντανάκλαση αυτής της ανισορροπίας. Κάθε φορά που μια γυναίκα σκοτώνεται από έναν σύντροφο, έναν πρώην εραστή ή ένα μέλος της οικογένειας, δεν είναι απλώς μια μεμονωμένη πράξη βίας, είναι μια δήλωση. Λέει ότι η ζωή μιας γυναίκας αξίζει λιγότερο, ότι η άρνησή της να συμμορφωθεί με τις κοινωνικές προσδοκίες τιμωρείται με θάνατο. Και όταν αυτές οι δολοφονίες αντιμετωπίζονται με σύντομη οργή αλλά όχι συστημική αλλαγή, ενισχύεται η ιδέα ότι οι γυναίκες πρέπει να ζουν με διαρκή φόβο.

Αλλά οι Ελληνίδες αντεπιτίθενται, ζητώντας ισχυρότερα νομικά πλαίσια για την αναγνώριση και την πρόληψη της γυναικοκτονίας. Οι γυναίκες που επέζησαν σπάνε τη σιωπή τους και μοιράζονται τις ιστορίες τους, η κοινωνία ευαισθητοποιείται, όμως παρόλα αυτά υπάρχει μια αυξανόμενη άρνηση η οποία καθιστά τη γυναίκα αόρατη για 364 ημέρες το χρόνο.

Αυτός ο αγώνας δεν μπορεί να στηριχτεί μόνο στους ώμους των γυναικών. Η πραγματική αλλαγή απαιτεί συλλογική αφύπνιση. Σημαίνει αμφισβήτηση του καθημερινού σεξισμού που τροφοδοτεί τη βία. Σημαίνει να λογοδοτήσουν τα ιδρύματα για την αποτυχία να προστατεύσουν τις γυναίκες. Και σημαίνει ότι αναγνωρίζουμε ότι η ισότητα των φύλων δεν είναι μια συμβολική χειρονομία για μια μέρα το χρόνο, είναι μια διαρκής δέσμευση για την ισότιμη εκτίμηση κάθε ανθρώπινης ζωής.

Μέχρι η χώρα μας και ο κόσμος να είναι διατεθειμένοι να αντιμετωπίσουν αυτές τις αλήθειες, τα λουλούδια και τα συνθήματα δεν θα σημαίνουν τίποτα. Οι ζωές των γυναικών δεν μπορούν να ξεχαστούν και να περιοριστούν σε μια ετήσια γιορτή. Είναι καιρός να σπάσουμε τη σιωπή, όχι μόνο για μια μέρα, αλλά κάθε μέρα και να απαιτήσουμε ένα μέλλον όπου καμία γυναίκα δεν χρειάζεται να φοβάται για τη ζωή της απλώς και μόνο λόγω της φύσης της.