9+1 βιβλία που ξεχωρίσαμε για την 28η Οκτωβρίου
Η Ιστορία δεν πρέπει να ξεχνιέται.
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Βρετανός πολιτικός και φιλόσοφος Έντμουντ Μπερκ “αυτοί που δεν ξέρουν ιστορία είναι καταδικασμένοι να την επαναλάβουν”. Το έπος του 1940 ήταν μια από τις σημαντικότερες σελίδες της σύγχρονης Ελληνικής ιστορίας και μια ακόμα στο τεράστιο βιβλίο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η ομάδα του By the Book ετοίμασε μια σειρά βιβλίων σχετικά με την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου και σας τα προτείνει για να τα απολαύσετε μέσα στο τριήμερο. Graphic Novels, ιστορικά βιβλία αλλά και μυθιστορήματα που διαδραματίζονται μέσα στη λαίλαπα του πολέμου, είναι κάποιες από τις προτάσεις μας για ατελείωτες ώρες χαλάρωσης μέσα στο τριήμερο. Ό,τι κι αν επιλέξετε ένα είναι σίγουρο, θα το απολαύσετε. Καλή ανάγνωση!
1. Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ – GRAPHIC NOVEL
27 Οκτωβρίου 1940: θα τη θυμάται αυτή τη μέρα ο Πέτρος γιατί πέθανε το τριζόνι του.Θα τη θυμάται γιατί την επομένη ακούει τη φωνή της μητέρας του να λέει: “Σήκω… έγινε πόλεμος. δεν ακούς τις σειρήνες;”Όταν οι Ιταλοί έφτασαν στο κατώφλι της Ελλάδας, ο Πέτρος ήταν εννιά χρονών, είχε μια χελώνα για κατοικίδιο, αγαπούσε με πάθος τις αμερικάνικες ταινίες και γνώριζε τον πόλεμο μόνο μέσα από τα βιβλία. Τώρα όμως τον βιώνει κάθε μέρα, μαζί με τους γονείς του, τον παππού του και τη μεγαλύτερη αδελφή του, την Αντιγόνη, αρχίζοντας έναν μεγάλο περίπατο – μια βόλτα στην Αθήνα της Κατοχής, στα δύσκολα εκείνα χρόνια της πείνας, των συσσιτίων, του φόβου, των διωγμών.Με οδηγό τους αγαπημένους του ήρωες από την ελληνική ιστορία και την εφηβεία προ των πυλών ο Πέτρος, με την αδελφή του και τους φίλους του, δε διστάζει να πάρει μέρος στην Αντίσταση, έχοντας πάντα για σύνθημα ένα τραγούδι:Πάντα μπροστά μας, για μια καινούρια ζωή…”Διαβάστε τον “Μεγάλο περίπατο του Πέτρου” της Άλκης Ζέη για πολλούς λόγους αλλά έστω και μόνο για να θαυμάσετε το θάρρος και την επινοητικότητα του Πέτρου, του μικρού αυτού αντιστασιακού που έκανε τη ζωή δύσκολη στους Ιταλούς και Γερμανούς κατακτητές.”The New York Times Book Review.
2. ΟΛΟ ΤΟ ΦΩΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΔΟΥΜΕ
Η Μαρί Λορ Λεµπλάν ζει µε τον πατέρα της στο Παρίσι, σε απόσταση αναπνοής από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, όπου εκείνος εργάζεται ως κλειθροποιός. Στα έξι της χρόνια τυφλώνεται κι ο πατέρας της φτιάχνει την τέλεια µινιατούρα της γειτονιάς τους για να της µάθει τον δρόµο για το σπίτι τους. Όταν εισβάλλουν οι Γερµανοί στη χώρα, τον Ιούνιο του 1940, πατέρας και κόρη φεύγουν για το Σαιν Μαλό, µεταφέροντας ένα επικίνδυνο µυστικό. Ο Βέρνερ Πφέννιχ είναι ένα ορφανό αγόρι από τη Γερµανία που προορίζεται να δουλέψει στο ίδιο ανθρακωρυχείο που σκοτώθηκε ο πατέρας του. Όµως βρίσκει και επιδιορθώνει ένα χαλασµένο ραδιόφωνο και ξαφνικά η ζωή του γεµίζει καινούριες δυνατότητες. Χάρη στο ταλέντο του κερδίζει µια θέση σε µια από τις καλύτερες στρατιωτικές ακαδηµίες, µπορεί όµως να κυνηγήσει το όνειρό του όποιο κι αν είναι το τίµηµα; Εκατοντάδες χιλιόµετρα µακριά, σε µια οχυρωµένη πόλη δίπλα στη θάλασσα, ένας γέρος ακούει µια φωνή χαµένη από καιρό και ανακαλύπτει νέους κόσµους χωρίς ποτέ να βγαίνει από το σπίτι του. Αλλά ο επικείµενος κίνδυνος δε θα του επιτρέψει να µείνει κλεισµένος µέσα για πάντα. Με φόντο µια Ευρώπη που την καταπίνει σιγά σιγά ο Β΄ Παγκόσµιος πόλεµος, στην οποία οι ζωές συγκρούονται απρόβλεπτα, το “Όλο το φως” που δεν µπορούµε να δούµε φωτίζει το πώς, παρά τις αντιξοότητες, οι άνθρωποι προσπαθούν να κάνουν το καλό. Πρόκειται για µια συναρπαστική ιστορία θάρρους και θυσίας και για µια συγκλονιστική ελεγεία της αθωότητας.
3. 2194 ΗΜΕΡΕΣ ΠΟΛΕΜΟΥ: 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1939-2 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1945
1 Σεπτεμβρίου 1939-2 Σεπτεμβρίου 1945. Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: έξι χρόνια και μία ημέρα που σημάδεψαν την ανθρωπότητα. Φαντάσου την Ευρώπη σαν θεατρική σκηνή. Πάνω σ’ αυτή την τεράστια σκηνή δόθηκε μια παράσταση τρόμου, πείνας, θανάτων, εκτοπίσεων, αγωνίας, απελπισίας. Φρίκης! Το έργο όμως δεν ήταν της φαντασίας. Το έγραψαν πολλοί συγγραφείς γνωστοί και άγνωστοι, ενώ οι ηθοποιοί ήταν κι εκείνοι γνωστοί και άγνωστοι. Χρόνο με τον χρόνο θα ξεδιπλωθούν στις σελίδες του βιβλίου τα γεγονότα μέσα από τα τεκμήρια, τις μαρτυρίες και τα λόγια όσων υπέστησαν τα δεινά εκείνου του πολέμου. Είμαστε τυχεροί που δεν τον ζήσαμε! Τον έζησαν όμως εκατοντάδες εκατομμύρια Ευρωπαίοι, απλοί πολίτες, στρατιώτες, αντιστασιακοί, διανοούμενοι, καταδιωγμένοι, πολιτικοί, παιδιά και μεγάλοι, οι δικοί μας. Η ιστορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου γράφτηκε σε πολλές γλώσσες!
Διηγήματα βασισμένα σε πραγματικά περιστατικά βρίσκονται μέσα σ’ αυτό το βιβλίο, ιστορίες αληθινές που ίσως φαίνονται απίστευτες, όπως τα παραμύθια. Πίσω από τις γραμμές τους κρύβεται ένα κομμάτι της νεότερης Ιστορίας μας, τα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, μια εποχή που, όσα βιβλία κι αν γράφτηκαν γι’ αυτή, ποτέ δε θα είναι αρκετά. Παράλληλα, η συγγραφέας προτείνει στους νεαρούς αναγνώστες, σαν παιχνίδι, να ανιχνεύσουν γεγονότα, πρόσωπα, τόπους και στιγμιότυπα που μεταπλάστηκαν σε στοιχεία άλλων λογοτεχνικών της έργων.
5. ΓΚΕΣΤΑΠΟ – Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΡΟΜΟΥ ΤΩΝ ΝΑΖΙ
Η Γκεστάπο, η μυστική κρατική αστυνομία της ναζιστικής Γερμανίας, ήταν ένας από τους ειδεχθέστερους πυλώνες στους οποίους στηρίχτηκε το Τρίτο Ράιχ για την καταπίεση και την εξόντωση των αντιτιθέμενων στον εθνικοσοσιαλισμό Γερμανών. Η εγκληματική δράση της επεκτάθηκε και στα κατεχόμενα από τους ναζί ευρωπαϊκά εδάφη. Ήταν η οργάνωση του χιτλερικού καθεστώτος που έπαιξε καίριο ρόλο στη δίωξη των Εβραίων και στο Ολοκαύτωμα. Το βιβλίο ξετυλίγει την ιστορία της Γκεστάπο, από την ίδρυσή της το 1933 έως την κατάρρευσή της το 1945, και αποτυπώνει τις απάνθρωπες μεθόδους και τις πρακτικές που εφάρμοζε για να ανακρίνει και να εξολοθρεύσει τα εκατοντάδες χιλιάδες θύματά της. Ο συγγραφέας, αντλώντας στοιχεία από πολυάριθμες πηγές, παρουσιάζει το προφίλ των κυριότερων στελεχών της Γκεστάπο. Καταγράφει τα αίτια που οδήγησαν στη γιγάντωσή της, σε σύντομο χρονικό διάστημα από τη σύστασή της, και περιγράφει τις αποστολές των ταγμάτων που σκόρπιζαν τον τρόμο στη Γερμανία και στην κατεχόμενη Ευρώπη. Το βιβλίο περιέχει ασπρόμαυρο φωτογραφικό υλικό.
6. 1940-1941: Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΧΡΟΝΙΕΣ ΠΟΥ ΣΗΜΑΔΕΨΑΝ ΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
Στο βιβλίο αυτό, αναλύεται διεξοδικά η πολιτική κατάσταση της Ελλάδας λίγο πριν από το ξέσπασμα του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου και η ιδιάζουσα φυσιογνωμία του δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά· εξηγείται πώς η βασιλευομένη ελληνική δικτατορία, που παρουσίαζε ομοιότητες με την ιταλική βασιλευομένη δικτατορία, επέλεξε να συμπαραταχθεί με τη βρετανική δημοκρατία στον μεγάλο αυτό πόλεμο, ενώ περιγράφονται οι συνθήκες κάτω από τις οποίες οι Έλληνες ενωμένοι απέκρουσαν τη φασιστική επίθεση σε περίοδο επικράτησης του Άξονα στα ευρωπαϊκά πεδία πολέμου.
7. Η ΗΤΤΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ ΣΤΟ ΥΨΩΜΑ 731
Το Ύψωμα 731 ήταν το σκηνικό μιας από τις αγριότερες μάχες του Ελληνοϊταλικού Πολέμου στην Αλβανία, την οποία παρακολούθησε διά ζώσης και ο ίδιος ο Μουσολίνι. Στις 9 Μαρτίου 1941 οι Ιταλοί εξαπέλυσαν την ανοιξιάτικη επίθεσή τους, με σκοπό να βάλουν τέλος στις επί τέσσερις μήνες ταπεινωτικές υποχωρήσεις του στρατού τους. Στόχος ήταν δύο παράλληλες πεδιάδες όπου έστεκε το Ύψωμα 731, το οποίο και έπρεπε να καταλάβουν από τους Έλληνες πάση θυσία. Το VIII ιταλικό Σώμα Στρατού, μέρος της 11ης Στρατιάς του Τζελόζο, είχε την αποστολή να καταλάβει το ύψωμα, ανοίγοντας την επίθεση με την 38η Μεραρχία Πεζικού «Πούλιε». Απέναντί τους βρισκόταν η Ελληνική 1η Μεραρχία του Β΄ Σώματος Στρατού, με την 4η και 6η Μεραρχία στα πλάγια. Επί δεκαεπτά ημέρες, ύστερα από σφοδρό φραγμό πυρός του πυροβολικού, αποτέλεσμα του οποίου ήταν να μειωθεί το ύψος του λόφου κατά έξι μέτρα, οι Ιταλοί ρίχτηκαν με γενναιότητα στους Έλληνες στρατιώτες, οι οποίοι τους αναχαίτισαν προκαλώντας τους τρομακτικές απώλειες. Δόθηκαν μάχες σώμα με σώμα με ξιφολόγχες και οι Έλληνες κατάφεραν να κρατήσουν τις θέσεις τους. Ο Μουσολίνι ήθελε τη νίκη για να εντυπωσιάσει τον Φύρερ. Αντ’ αυτού η αιματηρή πανωλεθρία του Υψώματος 731 έπαιξε τον ρόλο της στην απόφαση του Χίτλερ να αναβάλει την εισβολή στη Ρωσία κατά τέσσερις εβδομάδες τουλάχιστον, καθυστέρηση που, μαζί με άλλους παράγοντες, συνέβαλε ώστε να του στοιχίσει τελικά την έκβαση του πολέμου.
8. ΟΙ ΒΑΛΙΤΣΕΣ ΤΟΥ ΑΟΥΣΒΙΤΣ 2Η ΕΚΔΟΣΗ
Πώς είναι ξαφνικά να σου απαγορεύουν να πηγαίνεις σχολείο, να συναντάς τους φίλους σου, να μπαίνεις στο τραμ ή να κάνεις ποδήλατο στο πάρκο; Πώς είναι να αναγκάζεσαι να αφήσεις το σπίτι σου αιφνιδιαστικά, με μια βαλίτσα φτιαγμένη βιαστικά, για έναν προορισμό που δεν γνωρίζεις και με την υποψία πως δεν θα επιστρέψεις ποτέ; Ο Κάρλο από την Ιταλία, που τρελαίνεται για τα τρένα και αποφασίζει να κρυφτεί σε ένα βαγόνι. Η Χάννα από τη Γερμανία, που απ’ όταν πήραν από κοντά της τον αδερφό της τον Γιάκομπ περνάει τις νύχτες μετρώντας τα αστέρια. Η Εμελίν από τη Γαλλία, που δεν θέλει να φοράει το κίτρινο αστέρι, κι ας είναι υποχρεωτικό για όλους τους Εβραίους. Ο Νταβίντ από την Πολωνία, που το σκάει από το γκέτο της Βαρσοβίας κρατώντας σφιχτά το βιολί του. Αυτοί είναι οι πρωταγωνιστές του βιβλίου. Παιδιά που έζησαν σε διάφορα μέρη της Ευρώπης σε μια εποχή που ρατσιστικοί νόμοι επέβαλλαν παράλογα νέα ήθη και απαγόρευαν απλές καθημερινές πράξεις.
Στην Κρήτη, κατά τη διάρκεια της Κατοχής, η Ναταλία Παπαδερού εργάζεται στο γραφείο του Γερμανού στρατηγού Μπρόιερ, ο οποίος εκτιμά ιδιαίτερα το ότι η κοπέλα μιλά άπταιστα τη γλώσσα του και συμπαθεί την πατρίδα του, χωρίς να υποψιάζεται ότι τόσο η ίδια όσο κι ο αρραβωνιαστικός της ο Κωνσταντίνος είναι οργανωμένοι στην Αντίσταση. Την ίδια εποχή ο Πάτρικ Λη Φέρμορ και ο Στάνλεϊ Μος, επικεφαλής πολυμελούς ομάδας Κρητών, σχεδιάζουν την απαγωγή του Γερμανού στρατηγού Μίλερ. Άξαφνα η αντιστασιακή δράση της Ναταλίας και του Κωνσταντίνου αποκαλύπτεται κι οι δυο νέοι καταφεύγουν στα βουνά των Ανωγείων καταδιωκόμενοι από τον Μπρόιερ. Ωστόσο ο Γερμανός θα βρεθεί με σοβαρότερα προβλήματα, επειδή ο Λη Φέρμορ και ο Στάνλεϊ Μος καταφέρνουν τελικά να απαγάγουν τον στρατηγό Κράιπε, αντικαταστάτη του Μίλερ. Όσο ο καιρός περνά, ενισχύεται η βεβαιότητα της Ναταλίας ότι ο κόσμος μεταμορφώνεται γρήγορα κι ότι ολόκληρος ο ουρανός μετατρέπεται σε ένα αστραφτερό μωσαϊκό από άστρα…
1941. Η Ελλάδα βογκά κάτω από τη σκληρή γερμανική Κατοχή, μαζί κι οι κάτοικοι ενός μικρού νησιού του Αιγαίου: η Λήδα, μια νεαρή χήρα, εξοβελισμένη με την κόρη της από την τοπική κοινωνία· ο Παππούς, ο ηλικιωμένος που την έχει πάρει υπό την προστασία του· ο χειροδύναμος Μάρκος, που δε δειλιάζει μπροστά στον κίνδυνο, αλλά διστάζει μπροστά στις λέξεις· ο δήμαρχος, ο γιατρός, ο δικηγόρος του νησιού κι άλλοι σημαίνοντες πολίτες του. Κάποια στιγμή στη μικρή νησιωτική κοινωνία θα ενταχθούν η Αθηναία Ρίτα με τον έφηβο γιο της, στο σπίτι της οποίας σύντομα θα εγκατασταθεί και ο λοχίας Γκέοργκ Φίσερ με τη μακρινή ελληνική καταγωγή. Το ίδιο διάστημα, στο Βερολίνο, ο επίατρος του ναυτικού Κρίστιαν Μίλερ θα γνωρίσει τη Μάρεν, τη γυναίκα της ζωής του. Ο πόλεμος όμως σύντομα θα χωρίσει τους δύο νέους. Ο ανθρωπιστής Κρίστιαν θα βρεθεί στο ελληνικό νησί, αποφασισμένος να πολεμήσει μονάχα τους κοινούς ανθρώπινους εχθρούς, τον θάνατο και τον πόνο, με όπλο το νυστέρι του. Ο πόλεμος, ωστόσο, είναι πάντα απρόβλεπτος… Νησιωτική Ελλάδα-Βερολίνο… Κατακτητές και κατακτημένοι, πολιορκημένοι από τη βαρβαρότητα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Φόβοι, αγωνίες, πάθη, αμφιβολίες αλλά κι η μεγαλοσύνη του ανθρώπου, που κατορθώνει πάντα να “φωτίζει” και τις πιο σκοτεινές εποχές.
Με αγάπη
Η ομάδα του By the Book
cover photo freepik