3+1 βασικά χαρακτηριστικά της οικογένειας

Η οικογένεια είναι το πρώτο περιβάλλον στο οποίο εντάσσεται ένα παιδί και καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τον χαρακτήρα του και την πορεία που θα ακολουθήσει στη ζωή του.

Αποτελεί ένα σύστημα που αποτελείται από τουλάχιστον δύο μέλη, τα οποία αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, εξελίσσονται, συνδέονται συναισθηματικά και αισθάνονται ότι ανήκουν στο σύστημα «οικογένεια» .Στην ιστορία διακρίνουμε διάφορα είδη οικογενειών(πυρηνική, μονογονεϊκή,εκτεταμένη) και ιεραρχίας των μελών .Το δυναμικό αυτό σύστημα της οικογένειας διέπεται από συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που εξασφαλίζουν την ομαλή λειτουργία και διατήρησή του.

Ποια είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά της;

ΟΡΓΑΝΩΣΗ

Η κάθε οικογένεια ακολουθεί ένα σύνολο άτυπων, κατά κύριο λόγο, κανόνων που ρυθμίζουν την καθημερινότητά της διατηρώντας μια ισορροπία και διαμορφώνονται, κυρίως, από τα μεγαλύτερα μέλη π.χ. τους γονείς, οι οποίοι λειτουργούν σαν ομάδα. Περιλαμβάνουν κυρίως την ενημέρωση για τις κινήσεις του κάθε μέλους, την τήρηση ενός προγράμματος, ενώ διαφοροποιούνται σε κάθε οικογένεια. Τα όρια αυτά μπορεί να είναι χαλαρά ή άκαμπτα. Μια λειτουργική οικογένεια πετυχαίνει μια ισορροπία στα όρια και τον έλεγχο που ασκεί στα μέλη της και αποφεύγει τα άκρα, καθώς αυτά οδηγούν σε ανεπιθύμητα αποτελέσματα. Για παράδειγμα,  η ανεπαρκής επίβλεψη των παιδιών από τους γονείς αποτελεί παράγοντα που συνδέεται με την παραπτωματική συμπεριφορά.

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ-ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

Ένα επίσης βασικό χαρακτηριστικό αποτελεί ο ισχυρός δεσμός μεταξύ των μελών της οικογένειας, ο οποίος εκφράζεται μέσω της αλληλοβοήθειας, της προστασίας, της συνεργασίας και υφίσταται σε αυτήν περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ομάδα. Τα μέλη αισθάνονται κοντά το ένα στο άλλο, επικοινωνούν, μοιράζονται, προστατεύονται. Όταν τα παιδιά βρίσκονται σε μικρή ηλικία την προστασία αυτή την παρέχουν οι γονείς, ενώ όταν μεγαλώσουν η προστασία μετριάζεται και εκφράζεται μέσα από την έγνοια και την φροντίδα. Η προστασία-βοήθεια μπορεί να είναι οικονομική, ψυχολογική ή φυσική και ο ρόλος της είναι αποφασιστικός για την πρόοδο του παιδιού.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Η κάθε οικογένεια υιοθετεί διαφορετικές επιλογές ως προς τον τρόπο ομιλίας, το φαγητό, την διακόσμηση του σπιτιού, το ντύσιμο και έτσι συνθέτει ένα δικό της στυλ. Τα ξένα μέλη που εισχωρούν στην οικογένεια οφείλουν να προσαρμόζονται σε αυτά τα χαρακτηριστικά και γενικότερα στον δικό της τρόπο ζωής. Διαφορετικά, εάν διαταράσσουν ή προκαλούν  αυτή τη συνοχή θεωρούνται ανεπιθύμητα. Στο σημείο αυτό να προσθέσουμε ότι κάθε οικογένεια φέρει τις δικές της αντιλήψεις και αξίες. Γι’ αυτό τον λόγο, συναναστρέφεται με άτομα και ομάδες που έχουν παρόμοιες αντιλήψεις, διαβάζει σχετικά βιβλία και παρακολουθεί παρόμοια προγράμματα στην τηλεόραση.

ΟΙΚΕΙΟΤΗΤΑ

Στα πλαίσια της οικογένειας, τα μέλη της αισθάνονται μια οικειότητα που τους επιτρέπει να διαφοροποιούν τη συμπεριφορά τους σε σχέση με άλλα κοινωνικά περιβάλλοντα. Η διαφοροποίηση αυτή εκφράζεται ακόμη και από το ντύσιμο, τον τόνο της φωνής, τις χειρονομίες, το περιεχόμενο των συζητήσεων κ.α. και στηρίζεται στην εμπιστοσύνη, την ασφάλεια και την ελευθερία που παρέχεται από τα μέλη. Στην οικογένεια ο άνθρωπος εκφράζει τον εαυτό του ως όλον, ενώ σε άλλα περιβάλλοντα μεμονωμένες πλευρές του.

Τα στοιχεία αυτά συνιστούν μερικά από τα γνωρίσματα της «οικογένειας» που την διαφοροποιούν από άλλα κοινωνικά συστήματα και την αναδεικνύουν σε ένα μοναδικό σύστημα. Τα προλεγόμενα αποκαλύπτουν, επιπλέον, και τον αποφασιστικό ρόλο που διαδραματίζει η οικογένεια στην συναισθηματική, γνωστική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών. Αποτελεί τον φορέα ηθικών αξιών, αντιλήψεων, ιδανικών, παραστάσεων, ποικίλων συναισθημάτων, όπως η ανιδιοτελής αγάπη, η ευτυχία, η αυτοπεποίθηση, η αισιοδοξία για το μέλλον, η πληρότητα. Το αποτέλεσμα της συνεργασίας-ένωσης των μελών της οικογένειας μπορεί να δημιουργεί πράγματα που μόνο η ίδια θα μπορούσε να δημιουργήσει!