12 Χαρακτηριστικές & «Αλλόκοτες» Συμπεριφορές εφήβων και πως οι γονείς θα τις αντέξουν!
Γράφει η Τζίνα Θανοπούλου
Ed.M, MA Harvard University, Συμβουλευτική Παιδιών, Εφήβων, Ενηλίκων Ζευγαριών
Οικογενείας Συμβουλευτική Εικόνας Σώματος, Διατροφικές Διαταραχές, Επαγγελματικός Προσανατολισμός
H Τζίνα Θανοπούλου μοιράζεται μαζί μας μέσα τα κλειδιά για να μπορέσουμε όλοι μας να διαχειριστούμε τα παιδιά μας με τον πιο καλύτερο και τον πιο σωστό τρόπο.
Η Εφηβεία ειναι μια συναρπαστική αλλά ταυτόχρονα δύσκολη ηλικία, όπου το άτομο φεύγει απο μια περίοδο παιδικής εξάρτησης & ανεμελιάς, και μπαίνει σιγά -σιγά σε μια φάση σταδιακής συνειδητοποίησης του εαυτού του, το καθορισμό της ανεξάρτητης ταυτότητας & ιδιαίτερα ανεξαρτητοποίησης από τα γονικά πρότυπα.
Σε αυτή τη περιόδο που αρχιζει απο τη προ-εφηβεία, που στη εποχή μας αρχίζει περίπου από τα 11 έτη …, περνά στην εφηβεία , περίπου στά 13 έτη….& φτάνει τη μετά- εφηβεία… 18 +…, το νεαρό άτομο αρχίζει με αφορμή τις έντονες αλλαγές που γίνοναι στο σώμα του& κατά συνέπεια στο μυαλό και στη ψυχή του, να συνειδητοποιεί το καινούργιο του εαυτό, να διαμορφώνει τη ταυτότητα του & τις επιλογές του, ανεξάρτητα από αυτές των γονιών του που μέχρι πρόσφατα ήταν ταυτισμένο. Έχει ανάγκη να καθορίσει τη ξεχωριστή, μοναδική ταυτότητα του σε προσωπικό & διαπροσωπικό επιπεδο, να κάνει τις επιλογές του, να ακολουθήσει τη «φωνή της καρδιάς του» , να διαμορφώσει το καινούργιο, μοναδικό εαυτό του. Αγωνίζεται με ορμή, πάθος, ενθουσιασμό, ακόμα και θυμό πολλές φορές γιατί «υπακούει στη φύση του» ! Αυτό είναι το ΜΕΓΑΛΩΜΑ! Είναι μοναδικό,συναρπαστικό, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να γίνει αλλόκοτο και συχνά επώδυνο!
Οι γονείς σε αυτή τη συναρπαστική αλλά δύσκολη ηλικία πρέπει να έχουν ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ & ΥΠΟΜΟΝΗ ! Το παιδί τους δεν θα είναι το ίδιο ! Θα νομίζουν ότι κάποιος η κάτι «εξαφάνισε» το παιδί τους και το αντικατέστησε με ενα καινούργιο , παράξενο, μερικές φορές δύσκολο, ακόμα και «αντιπαθητικό» πλάσμα ! Όλα οφείλονται στην Εφηβεία ! Για αυτό πρέπει να έχουν ΓΝΩΣΗ ορισμένων πραγμάτων, να γνωρίζουν οτι η εφηβεία είναι μια φάση που περνάει & ότι πολλές φορές τα παιδιά δεν κάνουν κάτι επίτηδες, αλλά κινούνται και φέρονται απο τις ορμόνες & τη «δίνη της ηλικίας τους» !
Οσο πιο γρήγορα κατανοούν τις αλλαγές που βιώνουν τα παιδιά τους , σε σωματικό, ψυχολογικό & κοινωνικό επίπεδο, (μόνοι ή πολλές φορές με τη βοήθεια ειδικών βιβλίων, σεμιναρίων ή και κάποιου εξειδικευμένου Συμβούλου Ψυχολόγου ), τόσο καλύτερα μπορούν να βοηθήσουν και τα παιδιά και τον ίδιο τους τον εαυτό.
Αυτές είναι μερικές συμπεριφορές που μπορεί να περιμένουν οι γονείς απο τα έφηβα παιδια τους:
1. Οι ΄Εφηβοι νομίζουν ότι ξέρουν τα ΠΑΝΤΑ & εσείς σαν γονείς & ‘μεγάλοι’ δεν ξέρετε & δεν καταλαβενετε τίποτα !
2. Θα σας αμφισβητούν συνεχώς ! Ανεχθήτε το !
Καταλαβαίνετε βέβαια ότι αυτό είναι αποτέλεσμα της «ναρκισιστικής παραζάλης» της εφηβείας, που κανει τα παιδιά να νομίζουν ότι είναι παντογνώστες, πάνσοφοι και να αμφισβητούν τους πάντες, ιδιαίτερα τους γονείς τους ! Οι γονείς πρέπει να κατανοήσουν αυτή τη φάση της εφηβείας, να καταλάβουν ψυχολογικές, σωματικές & κοινωνικές ανάγκες και αλλαγές παιδιών τους & να το «φιλοσοφήσουν» γενικότερα ! Εδώ βοηθά η Συμβουλευτική Τόνωση από Σύμβουλο Ψυχολόγο Εφηβείας που θα τους συμβουλέψει , καθοδηγήσει και στηρίξει για να μη περάσουν αυτή τη δοκιμασία μονοι τους
3. Θα σας αγαπούν & θα σας μισούν ταυτοχρονα, ή τουλάχιστον με γρήγορη εναλλαγή συναισθημάτων….! Αντέξτε το!
Οι γονείς πρέπει να κατανοήσουν οτι η εναλλαγή συναισθημάτων, διαθέσεων & σκέψεων είναι απολύτως φυσιολογική στην εφηβεία. Πρέπει να το δεκτούν, να προσαρμοστούν σε αυτές και να μη τις παίρνουν πάνταπολύ σοβαρά. Είναι και αυτές κομμάτι της εφηβείας ! Οι γονείς πρέπει να προσπαθούν μεσα στη δίνη της εφηβείας των παιδιών τους να παραμένουν σταθεροί, ψύχραιμοι & συγκροτημένοι γιατί πολλές φορές είναι πολύ εύκολο να παρασυρθούν και να νευριάσουν, αν και είναι απολύτως φυσικό & αποδεκτό !
4. Θα δίνουν υπερβολική σημασία στην εμφάνιση τους, η οποία θα περνάει διαφορετικές&υπερβολικές στυλιστικές τάσεις…που μπορεί να σας αναστατώνουν ! Ανεχθήτε το !
Οι γονείς πρέπει να δεχτούν τις διαφορετικές στυλιστικές απόψεις των παιδιών τους και οτι έχουν ανάγκη να εκφράζουν τα συναισθήματα και το κέφι τους μέσα απο τα ρούχα ή την επιλογή του στυλ τους. Ακόμα και αυτό δεν συμφωνούν με τους κώδικες του στυλ των γονιών, ή ακομα τα «ιδεώδη καλαισθησίας».Οι γονείς πρέπει να αποδεκτούν την ανάγκη έκφρασης των εφήβων σε αυτή την ηλικιακή φάση της ζωής τους !
5. Η έφηβη κόρη σας θα πιστέψει σε διάφορες περιόδους της εφηβεία της ότι είναι πολύ χοντρή, πολύ αδύνατη, πολύ ψηλή, πολύ κοντή…& μάλιστα μπορεί να σας κατηγορεί εσάς για αυτό, (για το DNA που της κληρονομήσατε). Αντέξτε το!
Οι γονείς πρέπει να κατανοήσουν ότι τα έφηβα παιδιά, ιδιαίτερα τα κορίτσια σε αυτή την ηλικία δεν είναι ποτέ, απόλυτα ευχαριστημένα με την εμφάνιση τους και μονίμως κάτι τους φταίει. Επειδή σε αυτή την ηλικία επιθυμούν πάνω απο όλα να αρέσουν και να ανήκουν, είναι πολυ σημαντικό, να προσπαθούν να φτάσουν σε ορισμένα ιδεώδη, που πολλές φορες είναι και λανθασμένα. Οι γονεις πρεπει να το περιμένουν και να λειτουργούν με ψυχραιμία σαν Στηρίγματα, Σύμβουλοι ΟΧΙ ΚΡΙΤΕΣ των παιδιών. Οι γονείς πρέπει να ανησυχήσουν αν το παιδί τους έχει ξεφύγει με υπερβολές & νοιώθουν ότι έχει βάλει τη ψυχική ή σωματική υγεία τους σε κίνδυνο,
( διατροφικές διαταραχές, ανορεξία, βουλιμία, κτλ). Τότε πρέπει να επέμβουν δυναμικά με συμβουλή Γιατρού ή/και Συμβούλου Ψυχολογου για Διατροφικές Διαταραχές. Κατά τα άλλα και αυτή ειναι μια φυσιολογική φάση της εφηβείας, η υπερβολική ενασχόληση με την εξωτερική εικόνα. Φυσιολογικά μεγαλώνoντας και αυτή θα περάσει όταν το παιδί ωριμάσει και αναπτύξει την Συναισθηματική του Nοημοσυνη (E.Q.) και καλλιεργήσει Αυτογνωσία & Αυτοπεποίθηση.
6. Θα πάρουν ανόητες αποφάσεις για τη σχέσεις, ζωή τους, μαθήματα κτλ…& δεν πειραζει !
Οι γονείς πρέπει να μείνουν δίπλα στα παιδιά τους σε αυτή τη δυσκολη ηλικία , όχι για να τα κρίνουν, αλλά για να τα συμβουλεψουν, στηρίξουνμε Ενσυναίσθηση. Έτσι θα κατορθώσουν μαζί με τα παιδιά τους να μετατρέψουν τις αρνητικές, δυσάρεστες εμπειρίες σε Πολύτιμα Μαθήματα Ζωής.
7. Θα βάζουν τους φίλους τους για μεγάλο χρονικό διάστημα πάνω από εσάς και οικογένεια σας.
Στην εφηβεία δεν θα είστε εσείς το ιδεώδες των παιδιών σας, θα είναι οι φίλοι τους. Θα θέλουν απο εκείνους αποδοχή και θαυμασμό. Εσείς θα έρχεστε δεύτεροι. Πρεπει να το δεχτείτε, χωρις εγωισμό και λύπη.Δεν σημαίνει ότι δεν σας αγαπούν, αλλά έχουν άλλες προτεραιότητες σε αυτή την ηλικία. Αποδεχείτε το!
8. Η πόρτα του δωματίου τους θα ειναι ερμητικά κλειστή και μπορεί να βάλουν σημείωμα : «Aπαγορεύεται η Εισοδος σε μεγάλους» ! Σεβαστείτε το!
Οι γονείς πρέπει να σεβαστούν ότι τα παιδιά τους στη εφηβεία έχουν ανάγκη απο το προσωπικό χώρο και χρόνο και ανάγκη για λίγη απομόνωση. Πρέπει να τους τον δώσουν και να μην «παραβιάζουν» τα όρια τους, αλλά να τα σέβονται, όπως βέβαια και οι ίδιοι πρεπει να απαιτούν τον αντίστοιχο σεβασμό. Πρέπει να περάσουν στα παιδιά τους την έννοια του Σεβασμού & Ορίων. Ο Σεβασμός προσωπικού χώρου & χρόνου και των Ορίων ειναι έννοιες που εμπνέονται απο Παράδειγμα Πράξης και Ζωής !
9. Το δωματιο τους μπορεί να μοιάζει με βομβαρδισμένο τοπίο. Η ακαταστασία μπορεί να κυριαρχεί παντού ! Ανεχθείτε το !
Η ακαταστασία είναι μέρος της ζωής των εφήβων γιατί πολλές φορές ειναι το Αντικαθρέπτισμα του εσωτερικού τους κόσμου, συναισθημάτων και της εσωτερικης τους Σύγκρουσης. Ότι νοιώθουν μέσα τους βγαίνει και έξω! Οι γονεις πρεπει να εχουν κατανοήση και να τους λενε να συμμαζέψουν, αλλά να μην γίνονται υπερβολικά πιεστικοί, αλλά ούτε να το κάνουν οι ίδιοι για αυτούς. Πρέπει να διδάξουν τα παιδιά τους να είναι εντάξει με τις υποχρεώσεις τους. Ενα απο τα πιό σημαντικά μαθήματα ζωής.
10. Σαν γονείς θα είστε μονίμως στη διάρκεια της εφηβείας το «κόκκινο πανί». Θα φταίτε για όλα, ή τουλάχιστον για τα περισσότερα. Ανεχτήτε το
Είστε τα πιο κοντινά άτομα για τα παιδια σας. Σε σάς μπορούν να εκφράζουν τον αληθινό εαυτό τους, όσο και άσχημο, άκομψο και ενοχλητικό και να είναι. Έχουν ανάγκη και το κάνουν. Μπορούν να εκφράζουν ταυτόχρονα το πόνο, τη λύπη, την απογοήτευση, το θυμό τους και πολλές φορές όλα μαζί, γιατί έτσι αισθάνονται εσωτερικά! Το κάνουν σε σας που ξέρουν ότι θα τα αγαπάτε.Πρέπει να το αντέχετε, όσο μπορείτε !Βέβαια σε υπερβολικές και απαράδεκτες συμπεριφορές πρέπει να τους βαζετε ΟΡΙΑ, γιατι δεν μπορεί να ειναι λειτουργούν ανεξέλεκτα! Αλλα πρέπει και να κατανοήσετε ότι σε εσάς μπορούν να εκφραζουν τον αληθινό εαυτό τους, όσο άσχημα και να αισθάνονται. Εδώ βέβαια ισχύει η Αγάπη & η Ανεκτικότητα με ΟΡΙΑ.
11. Θα μελαγχολήσετε γιατί θα νοιώσετε ότι έχετε «χάσει» τα παιδιά σας στην εφηβεία, γιατί σας απορρίπτουν, σας κρίνουν, κλείνονται στον εαυτό τους, δεν σας μιλούν κτλ. Θα ξαναβρεθούν λίγο μετά τη εφηβεία !
Η μελαγχολία, η στεναχώρια, η λύπη, ο θυμός ακόμα και η απελπισία που μπορει να νοιώθουν οι γονείς, μερικές φορές, για τα έφηβα παιδιά τους είναι φυσιολογικά συναισθήματα. Ξαφνικά νοιώθουν ότι χάνουν το «αγαπημένο & φυσιολογικό» παιδί και τη θέση του έχει πάρει ένα άλλο πλάσμα, όχι και τοσο συμπαθητικό…..! Πολλές φορές γονείς εφήβων με ρωτούν: « Τι έγινε το παιδί μου?», «Ποιος τον/την πήρε?» Σαν Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας Εφήβων απαντώ:«Η ΕΦΗΒΕΙΑ..!» Είναι όμως παροδικό, σύντομα θα γίνει και πάλι ο εαυτός του, λίγο πιο διαφορετικός/η και εξελιγμένος/η, θα ωριμάσει και θα αποκτήσει Συναισθηματική Νοημοσύνη και νοιώσει Αυτοπεποίθηση και Σιγουριά. Εσείς απλά σαν γονείς πρέπει να αντέξετε και να υοθετήσετε μια καινούργια συμπεροφορά σας στους έφηβους που έχετε μπροστά σας, δίνοντας τους ΑΓΑΠΗ ΜΕ ΟΡΙΑ !
12. Θα περάσει και αυτό….! Ειναι η πιο δύσκολη, μεταβατική ηλικία στη ζωή των παιδιών σας. Με σωστούς χειρισμούς περνάει και βγαίνετε και τα παιδιά & οι γονείς ΝΙΚΗΤΕΣ & ΑΚΟΜΑ ΠΙΟ ΕΝΩΜΕΝΟΙ & ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΙ !
Η εφηβεία ειναι η πιο δύσκολη, απαιτητική, αλλα και η πιο συναρπαστική ηλικία στη ζωή των παιδιων και γονεων τους. Αλλάζουν όλα ! Κάθε αλλαγή και δύσκολη.Το σώμα, η ψυχή, τα συναισθήματα και οι σκέψεις των παιδιών, αλλά ταυτόχρονα οι σκέψεις, συναισθήματα των ίδιων των γονιών. Κάθε αλλαγή και δύσκολη ! Και τα παιδιά & οι γονείς πρέπει να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Η διαδικασία δεν θα είναι εύκολη, αλλά το αποτέλεσμα μπορεί να είναι καλό και για τους δυό, γιατί μπορεί να εξελιχθούν και τα παιδιά και οι γονείς μέσα απο αυτή τη διαδικασία. Άμα υπάρχει υπόβαθρο ΑΓΑΠΗΣ, ουσιαστικές αξίες Συναισθηματικής Νοημοσύνης, Εν-συναίσθησης, Σεβασμού καθώς & Σωστή Οριοθέτηση & υιοθετηθούν σωστοί Χειρισμοί & Τεχνικές, μπορεί η εμπειρία της εφηβείας να λειτουργήσει ευεργετικά για τα έφηβα παιδιά και τους γονείς τους.
Στοιχεία επικοινωνίας:
Τηλ.: 210 – 6838241 / 210- 6834639 / Κινητό: 00 30 6945541188
ATHENS MEDICAL PARTNERS , Κηφισίας 332